Nipasẹ awọn fossils ti o ju 300,000 ati idanimọ ti awọn ẹya 266, pẹlu awọn iyatọ mẹwa ti a ko rii tẹlẹ, awọn onimọ-jinlẹ ati awọn amoye ti ṣafihan agbaye kan ti o wa laarin 3 ati 3.7 milionu ọdun sẹyin.
Bí wọ́n ti ń rì sínú àwọn àdììtú ìgbà àtijọ́, ìṣàwárí nínú ìjìnlẹ̀ Òkun Dúdú ṣípayá ibi ìṣúra kan tí wọ́n ti rì sínú ọkọ̀ òkun ìgbàanì, tí wọ́n ti jìnnà réré sí nǹkan bí 2,400 ọdún, pẹ̀lú àwọn ọkọ̀ òkun kan tí wọ́n ti tọ́jú dáadáa débi pé àwọn àmì dídáńgájíá ti ẹni tó kọ́kọ́ ṣe ìpilẹ̀ṣẹ̀ ṣì lè ṣì wà níbẹ̀. wa ni ri.
Ni isunmọ ọdun 2975 sẹhin, Farao Siamun ṣe ijọba lori Isalẹ Egipti lakoko ti ijọba Zhou jọba ni Ilu China. Nibayi, ni Israeli, Solomoni duro de ipo rẹ si itẹ lẹhin Dafidi. Ní ẹkùn tí a mọ̀ sí Portugal nísinsìnyí, àwọn ẹ̀yà náà ti sún mọ́ òpin Ìgbà Ìdẹ̀ra. Ni pataki, ni ipo ode oni ti Odemira ni iha iwọ-oorun guusu iwọ-oorun ti Ilu Pọtugali, iṣẹlẹ dani ati aiṣedeede kan ti ṣẹlẹ: nọmba nla ti awọn oyin ti ṣegbe ninu awọn koko wọn, awọn ẹya ara ti o ni inira ti ara wọn ni aibikita.
Ago itan-akọọlẹ eniyan jẹ akopọ ọjọ-ọjọ ti awọn iṣẹlẹ pataki ati awọn idagbasoke ninu ọlaju eniyan. O bẹrẹ pẹlu ifarahan ti awọn eniyan akọkọ ati tẹsiwaju nipasẹ ọpọlọpọ awọn ọlaju, awọn awujọ, ati awọn iṣẹlẹ pataki gẹgẹbi ẹda kikọ, dide ati isubu ti awọn ijọba, awọn ilọsiwaju imọ-jinlẹ, ati awọn agbeka aṣa ati iṣelu pataki.
Itan-akọọlẹ ti Earth jẹ itan iyalẹnu ti iyipada igbagbogbo ati itankalẹ. Lori awọn ọkẹ àìmọye ọdun, aye ti ṣe awọn iyipada nla, ti a ṣe nipasẹ awọn ipa-aye ati ifarahan ti igbesi aye. Lati loye itan-akọọlẹ yii, awọn onimo ijinlẹ sayensi ti ṣe agbekalẹ ilana kan ti a mọ si iwọn akoko ti ẹkọ-aye.
Awọn onimọ-jinlẹ ni Yunifasiti ti Queensland, Australia, ti kọsẹ lori ohun ti o dabi pe o jẹ ohun ti o sunmọ julọ dragoni igbesi aye gidi ati pe o dara bi o ti n dun.
Àwọn olùṣèwádìí ti yọ DNA ìgbàanì jáde láti inú bíríkì amọ̀ kan tí ó ti wà fún 2,900 ọdún láti ààfin ọba Neo-Assiria Ashurnasirpal Kejì, tí ó fi onírúurú irú ọ̀wọ́ ewéko tí a gbìn nígbà náà hàn.
Ninu ohun ti a gbagbọ pe o jẹ ikẹkọ ọjọ-ori akọkọ ti aworan apata Ilu Malaysia, awọn oniwadi rii pe awọn eeya anthropomorphic meji ti awọn jagunjagun Ilu abinibi ni a ṣejade larin awọn aifọkanbalẹ geopolitical pẹlu kilasi ijọba ati awọn ẹya miiran.
Oju apata ti o ni itan 20 ni Alaska ti a mọ si "The Coliseum" ti wa ni bo pelu awọn ipele ti awọn ifẹsẹtẹ ti o jẹ ti ọpọlọpọ awọn dinosaurs, pẹlu tyrannosaur kan.
Apanirun atijọ naa, eyiti awọn onimo ijinlẹ sayensi ti pe Venetorapter gassenae, tun ni beak nla kan ati pe o ṣee ṣe lo awọn èékánná rẹ̀ fun gígun igi ati kíkó ẹran ya sọtọ.