Gàárì ọlọ́dún 2,700 kan tí wọ́n rí nínú ibojì àwọn ará Ṣáínà àtijọ́ Ni A Ṣàwárí Àgbà jùlọ

Ẹgbẹ́ àwọn awalẹ̀pìtàn kárí ayé ti rí ohun tí ó lè jẹ́ gàárì àkọ́kọ́ tí a mọ̀ sí ní ibi ìwalẹ̀ kan ní China. Nínú ìwé tí wọ́n tẹ̀ jáde nínú ìwé ìròyìn Archaeological Research in Asia, àwùjọ náà ṣàlàyé ibi tí wọ́n ti rí gàárì ìgbàanì náà, ipò rẹ̀ àti bí wọ́n ṣe ṣe é.

ibojì ibojì Yanghai IIM205 pẹlu ipo ti gàárì alawọ ti tọkasi nipasẹ Circle pupa. © Archaeological Iwadi ni Asia | Lilo Lilo.

Wọ́n ṣàwárí gàárì náà nínú ibojì kan ní ibi ìsìnkú kan ní Yanghai, China. Ibojì náà wà fún obinrin kan tí ó wọ aṣọ tí ó dàbí ẹni pé ó ń gùn - gàárì náà wà ní ọ̀nà láti mú kí ó dàbí ẹni pé ó jókòó lórí rẹ̀. Ibaṣepọ ti obinrin naa ati ifihan gàárì, wọn wa lati bii 2,700 ọdun sẹyin.

Iwadi iṣaaju ti rii pe gbigbe awọn ẹṣin ni akọkọ waye ni iwọn 6,000 ọdun sẹyin, botilẹjẹpe ni awọn ipele ibẹrẹ ti ile, awọn ẹranko ni a lo bi orisun ẹran ati wara. A gbagbọ pe gigun ẹṣin gba ọdun 1,000 miiran lati dagbasoke.

Diẹ ninu awọn aranpo intricate ti gàárì, ti ye. © Archaeological Iwadi ni Asia | Lilo Lilo.

Imọran ni imọran laipẹ lẹhinna, awọn ẹlẹṣin bẹrẹ si wa awọn ọna lati ṣe itusilẹ gigun kẹkẹ naa. Awọn saddles, awọn oniwadi ti daba, o ṣee ṣe lati bẹrẹ bi diẹ diẹ sii ju awọn maati ti a so mọ awọn ẹṣin pada. Pẹlupẹlu, gẹgẹbi ẹgbẹ lori awọn akọsilẹ igbiyanju tuntun yii, awọn gàárì gba awọn ẹlẹṣin laaye lati gun gigun, eyiti o fun wọn laaye lati lọ siwaju ati nikẹhin lati ṣe ajọṣepọ pẹlu awọn eniyan ni awọn agbegbe ti o jina.

Iwadi iṣaaju ti fihan pe awọn eniyan ti o ngbe ni agbegbe nibiti a ti rii gàárì, ti a mọ ni bayi bi aṣa Subeixi, gbe si agbegbe naa ni iwọn 3,000 ọdun sẹyin. Ó dà bíi pé wọ́n ti ń gun ẹṣin nígbà tí wọ́n dé.

Wọ́n ṣe gàárì ẹ̀wù tí wọ́n rí nínú ẹ̀wù màlúù tí wọ́n sì ń fi àgbọ̀nrín àti irun ràkúnmí pa pọ̀ pẹ̀lú koríko. O tun gba laaye lati joko si oke, eyiti o ṣe iranlọwọ fun awọn ẹlẹṣin ni ifọkansi dara julọ nigbati o ba ta awọn ọfa. Nibẹ wà ko si stirrups, sibẹsibẹ. Ẹgbẹ iwadi naa ni imọran idi diẹ sii ti gigun ẹṣin ni lati ṣe iranlọwọ pẹlu awọn ẹran-ọsin.

Awọn alawọ gàárì, ati bridle lati Subeixi ibojì M10. 1 - igbimọ gàárì; 2a- Awọn gussets ti o ni irisi lẹnsi ti o tẹle; 2b - Awọn gussets ti o ni irisi lẹnsi iwaju; 3 - Gullet (agbegbe alapin ti alawọ ti a ṣẹda laarin awọn ila ila ita meji nigbati awọn paneli ti darapo); 4a - Girth, apakan alawọ; 4b - Girth, okùn irun ẹṣin ti a fi ọṣọ; 5 - Awọn okun asopọ; 6 - Awọn asomọ egungun (iwaju); 7 - Felt paadi; 8 - Crupper; 9 - Ikọju; 10 - Okùn. — Awọn alawọ gàárì, ati bridle lati Subeixi ibojì M10. 1 - igbimọ gàárì; 2a- Awọn gussets ti o ni irisi lẹnsi ti o tẹle; 2b - Awọn gussets ti o ni irisi lẹnsi iwaju; 3 - Gullet (agbegbe alapin ti alawọ ti a ṣẹda laarin awọn ila ila meji ti ita nigbati awọn paneli ti darapo); 4a - Girth, apakan alawọ; 4b - Girth, okùn irun ẹṣin ti a fi ọṣọ; 5 - Awọn okun asopọ; 6 - Awọn asomọ egungun (iwaju); 7 - Felt paadi; 8 - Crupper; 9 – Ijanu; 10 – Okùn. © Archaeological Iwadi ni Asia | Lilo Lilo.

Ọjọ ori ti gàárì, ti a rii ni Ilu China ṣaju ti awọn gàárì atijọ ti a ri ni agbedemeji ati iwọ-oorun Eurasia Steppe. The earliest ti awon ti a ti dated pada si igba laarin awọn karun ati kẹta sehin BC Awọn oluwadi daba wipe earliest lilo ti gàárì, je nipa awon eniyan ni China.