Irin-ajo aramada ti Ọba Abu Bakr II: Njẹ Amẹrika ṣe awari ni ibẹrẹ ọrundun 14th bi?

Ijọba Mali ni Iwọ-Oorun Afirika ni igba kan jẹ olori nipasẹ ọba Musulumi ti o jẹ aririn ajo ti o ni itara, ti o si ti rin kakiri gbogbo ijọba rẹ ti o pọju.

Mansa Abu Bakr II je Mansa kẹwa (itumo ọba, oba tabi sultan) ti Mali Empire. O goke si itẹ ni ọdun 1312 o si jọba fun ọdun 25. Nigba ijọba rẹ, o ṣe abojuto imugboroja ti ijọba naa ati kikọ ọpọlọpọ awọn mọṣalaṣi ati awọn madrasas. O jẹ Musulumi olufokansin ati pe o jẹ mimọ fun ibowo rẹ. Ni 1337, o bẹrẹ irin ajo mimọ si Mekka. O ti wa pẹlu kan ti o tobi entourage, pẹlu rẹ ejo akoitan, Abu Bakr ibn Abd al-Kadir.

Aṣoju iṣẹ ọna ti Ijọba ti Mansa Musa
Aṣoju iṣẹ ọna ti Ijọba ti Mansa Musa. © Wikimedia Commons

Lakoko ti o wa lori irin ajo mimọ, Mansa Abu Bakr II ni ala ninu eyiti a sọ fun u pe ki o fi itẹ rẹ silẹ ki o ṣawari Okun Atlantiki. O gba eyi gẹgẹbi ami lati ọdọ Ọlọhun ati pe, nigbati o pada si Mali, o fi itẹ naa silẹ. Lẹ́yìn náà ló bẹ̀rẹ̀ ìrìn àjò lọ sí ìsàlẹ̀ Odò Niger pẹ̀lú ọ̀wọ́ ọkọ̀ ojú omi. Wọ́n sọ pé ó ti wo etíkun Ìwọ̀ Oòrùn Áfíríkà, kódà ó ti sọdá Òkun Àtìláńtíìkì pàápàá.

Mansa Abu Bakr II ká ohun irin ajo

Ti n ṣe afihan - Abu Bakari II n rin irin-ajo Iwọ-Oorun pẹlu awọn ọkọ oju-omi titobi nla rẹ kọja Atlantic.
Ti n ṣe afihan - Abu Bakari II ti nrìn ni Iwọ-oorun pẹlu awọn ọkọ oju-omi titobi nla rẹ kọja Atlantic.

Irin-ajo Abu Bakr II (ti a tun mọ si Mansa Qu), oluṣakoso ọrundun 14th ti Ilẹ-ọba Mali, ni ariyanjiyan yika. Ẹri ti o dara julọ ti a ni fun rẹ wa lati ọdọ Shihab al-Umari opitan Arab, ẹniti o pade Mansa Musa, arole Abu Bakr, ni Cairo ni ibẹrẹ awọn ọdun 1300.

Gegebi Mansa Musa ti sọ, baba rẹ kọ lati gbagbọ pe ko si opin si okun ati pe o ṣaja irin-ajo ti awọn ọkọ oju omi 200 ti o kún fun awọn atukọ, ounje, ati wura lati wa eti rẹ. Ọkọ̀ ojú omi kan ṣoṣo ló padà.

Gẹ́gẹ́ bí ọ̀gágun ọkọ̀ ojú omi náà ṣe sọ, wọ́n rí ìsun omi kan tí ń ké ramúramù ní àárín òkun tí ó dà bí ẹni pé ó jẹ́ etí. Ọkọ̀ ojú omi rẹ̀ wà lẹ́yìn ọkọ̀ ojú omi náà. Àwọn ọkọ̀ ojú omi tó kù ni wọ́n ti fa mu, ó sì sá àsálà nípa rírìn sẹ́yìn.

Ọba kọ̀ láti gbà á gbọ́, ó kó ẹgbẹ̀rún mẹ́ta [3,000]. O fi Mansa Musa ṣe ijọba ni ipò rẹ ṣugbọn ko pada.

Itumọ ede Gẹẹsi kan ti ibaraẹnisọrọ al-Umari pẹlu Musa jẹ bi atẹle:

“Nitorina Abubakar ṣe ipese awọn ọkọ oju omi 200 ti o kun fun awọn ọkunrin ati nọmba kanna ti o ni ipese pẹlu wura, omi, ati ipese, ti o to fun wọn fun ọdun… Lẹ́yìn náà, ọkọ̀ ojú omi kan padà, a sì béèrè lọ́wọ́ ọ̀gágun náà, ìròyìn wo ni wọ́n mú wá.

Ó ní, ‘Bẹ́ẹ̀ ni, Sultan, a rìnrìn àjò fún ìgbà pípẹ́ títí tí odò kan fi hàn nínú Òkun tí ó ní ìṣàn omi ńlá…. Wọ́n rí… Ní tèmi, mo rìn kiri lẹ́ẹ̀kan náà, n kò sì wọ inú odò náà.'

Sultan kó ẹgbẹ̀rún kan [2,000] ọkọ̀ ojú omi, ẹgbẹ̀rún kan [1,000] ara rẹ̀ àti àwọn ọkùnrin tó mú lọ, àti ẹgbẹ̀rún kan [1,000] fún omi àti oúnjẹ. Ó fi mí sílẹ̀ fún àwọn aṣojú rẹ̀, ó sì wọ Òkun Àtìláńtíìkì pẹ̀lú àwọn ọkùnrin rẹ̀. Enẹ wẹ yin godo tọn he mí mọ gando ewọ po mẹhe tin to e dè lẹpo po go. Ati nitorinaa, Mo di ọba ni ẹtọ ti ara mi.”

Njẹ Abu Bakr de Amẹrika bi?

Ọ̀pọ̀ àwọn òpìtàn ló ti sọ pé Abu Bakr kàn rìnrìn àjò lórí Òkun Ńlá Àtìláńtíìkì ni ó ti wọkọ̀ ojú omi yìí kọjá, kódà ó ti dé ilẹ̀ Amẹ́ríkà. Ibeere iyalẹnu yii ti ni atilẹyin nipasẹ arosọ kan laarin awọn abinibi Taino eniyan ti Hispaniola ti awọn eniyan dudu ti o de ṣaaju Columbus pẹlu awọn ohun ija ti a ṣe ti alloy ti o ni goolu ninu.

Irin-ajo aramada ti Ọba Abu Bakr II: Njẹ Amẹrika ṣe awari ni ibẹrẹ ọrundun 14th bi? 1
Ọpọlọpọ gbagbọ pe Mansa Abu Bakar II ti pade pẹlu Ilu abinibi Amẹrika, ati pe awọn ọmọ Afirika mu ọlaju wa si Amẹrika. © Face2FaceAfrica

Ẹri ti o dabi pe o ṣe atilẹyin iru awọn ẹtọ ti paapaa ti gbekalẹ. Awọn orukọ ibi lori awọn maapu atijọ, fun apẹẹrẹ, ni a sọ lati fihan pe Abu Bakr ati awọn ọkunrin rẹ ti de ni Agbaye Tuntun.

Wọn sọ pe awọn ara ilu Mali ti sọ awọn aaye kan fun ara wọn, gẹgẹbi ibudo Mandinga, Mandinga Bay ati Sierre de Mali. Awọn ipo gangan ti iru awọn aaye bẹ, sibẹsibẹ, ko ṣe akiyesi, bi orisun kan ṣe sọ pe awọn aaye wọnyi wa ni Haiti, lakoko ti omiiran fi wọn si agbegbe Mexico.

Ariyanjiyan miiran ti o wọpọ ni pe awọn ọja irin lati Iwọ-oorun Afirika ni a ṣe awari nipasẹ Columbus nigbati o de Amẹrika. Orisun kan sọ pe Columbus funrarẹ royin pe o ti gba awọn ẹru irin ti Iwo-oorun Afirika lati ọdọ Awọn abinibi Amẹrika. Orisun miiran sọ pe awọn itupalẹ kemikali ti awọn imọran goolu ti Columbus rii lori awọn ọkọ ni Amẹrika fihan pe o ṣee ṣe goolu lati Iwọ-oorun Afirika.

Awọn alaye lati Catalan Atlas Sheet 6 ti o nfihan Western Sahara. Awọn Oke Atlas wa ni oke ati Odò Niger ni isalẹ. Mansa Musa ni a fihan pe o joko lori itẹ ti o si di owo goolu kan mu.
Awọn alaye lati Catalan Atlas Sheet 6 ti o nfihan Western Sahara. Awọn Oke Atlas wa ni oke ati Odò Niger ni isalẹ. Mansa Musa ni a fihan pe o joko lori itẹ ti o si di owo goolu kan mu. © Wikimedia Commons

Ọpọlọpọ awọn apẹẹrẹ miiran ti wiwa wiwa Malian ni Agbaye Tuntun ni a tun ti fun, pẹlu awọn egungun, awọn iwe afọwọkọ, ile kan ti o dabi Mossalassi kan, awọn itupalẹ ede, ati awọn aworan ti a sọ lati ṣe afihan awọn ara ilu Mali.

Iru ẹri bẹ, sibẹsibẹ, ko ni idaniloju patapata, bi awọn orisun ti o ṣe atokọ wọn ko pese alaye afikun tabi awọn itọkasi lati ṣe atilẹyin siwaju si awọn ẹtọ wọn. Fun apẹẹrẹ, dipo sisọ lasan pe awọn aaye ti awọn ara Mali ti daruko ni a rii lori awọn maapu atijọ, o le jẹ iyipada diẹ sii ti a ba fun awọn apẹẹrẹ ti o ni igbẹkẹle si ‘awọn maapu atijọ’ wọnyi.

Irin-ajo aramada ti Ọba Abu Bakr II: Njẹ Amẹrika ṣe awari ni ibẹrẹ ọrundun 14th bi? 2
Aztec Divinity Quetzalcoatl (osi) ni igba miiran ni ipoduduro ni Ilu Meksiko bi eniyan dudu ti o ni irungbọn, ti o wọ ni funfun, ti o de awọn iyipo 6 lẹhin ọkunrin ti o kẹhin ti o wa lati awọn ilẹ ajeji. Awọn ẹlomiiran tun sọ pe niwaju awọn ori okuta (ọtun) pẹlu 'awọn ẹya ara ilu Afirika' ti ọlaju Olmec atijọ ni South America, ṣaaju si awọn Aztecs ati Mayans, jẹri pe awọn ọmọ Afirika nitootọ mu ọlaju wa si Amẹrika awọn ọgọọgọrun ọdun ṣaaju Columbus. © Shutterstock

Ní ọwọ́ kejì ẹ̀wẹ̀, ọ̀pọ̀ òpìtàn ti kọ gbogbo àwọn ẹ̀sùn wọ̀nyí tì, ní sísọ pé kò sí ẹ̀rí àwọn awalẹ̀pìtàn nípa irú ìsopọ̀ bẹ́ẹ̀ rí. Ohun kan daju: Abu Bakr ko pada wa lati gba ijọba rẹ pada, ṣugbọn itan-akọọlẹ ti irin-ajo rẹ ti wa laaye, Mansa Abu Bakr II ti di mimọ bi ọkan ninu awọn aṣawakiri nla julọ ni itan-akọọlẹ.