Lọ́dún 539 ṣáájú Sànmánì Kristẹni, Kírúsì Ńlá ṣẹ́gun Bábílónì ó sì dá àwọn Júù nídè kúrò nígbèkùn wọn. Biblu basi kandai dọ, jẹnukọnna nujijọ ehe, Ju lẹ ko vúnvún pé gbọn lẹdo voovo aihọn tọn lẹ ji na atẹṣiṣi yetọn sọta Jiwheyẹwhe bo gbá Atọ̀họ̀ Babẹli tọn wutu.
Ìtàn Bíbélì olókìkí yìí ni a ti sọ, tí a sì tún sọ̀rọ̀ rẹ̀ láti ọ̀pọ̀ ọ̀rúndún wá, ṣùgbọ́n àwọn ọ̀mọ̀wé akẹ́kọ̀ọ́jinlẹ̀ ti ń jiyàn tipẹ́ bóyá ó dá lórí ìṣẹ̀lẹ̀ gidi kan tàbí bẹ́ẹ̀ kọ́.
Nitoribẹẹ, ọpọlọpọ ti pinnu iyẹn Ziggurat Nla naa Àwọn ará Bábílónì kọ́ ẹ̀rí gẹ́gẹ́ bí àfiwé ilé gogoro kan tí wọ́n gbà gbọ́ pé Ọba Nímírọ́dù (tí a tún mọ̀ sí Kuth) ló kọ́ kí wọ́n lè dé ọ̀run. Ilana yii ti ni idaniloju ni bayi pẹlu iṣawari ti ẹri ti o fidi wiwa rẹ.
Archaeologists ti se awari akọkọ awọn ohun elo eri ti awọn aye ti awọn Tower ti Babel – ohun atijọ ti tabulẹti ibaṣepọ pada si awọn 6th orundun BC. Àwo yìí ṣàpẹẹrẹ ilé gogoro fúnra rẹ̀ àti alákòóso Mesopotámíà, Nebukadinésárì Kejì.
Wọ́n ti rí àmì ìrántí náà ní nǹkan bí ọgọ́rùn-ún ọdún sẹ́yìn, àmọ́ ní báyìí làwọn onímọ̀ sáyẹ́ǹsì ti bẹ̀rẹ̀ sí í kẹ́kọ̀ọ́ rẹ̀. Wiwa naa di ẹri pataki ti aye ti ile-iṣọ, eyiti, ni ibamu si itan-akọọlẹ Bibeli, fa irisi ti awọn ede oriṣiriṣi lori ilẹ.
Awọn onimo ijinlẹ sayensi daba pe kikọ ile-iṣọ Bibeli ti bẹrẹ ni agbegbe Nabopolassar ni akoko ijọba Ọba Hammural (nipa 1792-1750 BC). Àmọ́, ọdún mẹ́tàlélógójì lẹ́yìn náà ni wọ́n parí iṣẹ́ ìkọ́lé náà, ìyẹn nígbà Nebukadinésárì (43-604 ṣááju Sànmánì Tiwa).
Gẹgẹbi awọn onimo ijinlẹ sayensi, akoonu ti tabulẹti atijọ ni pataki ni ibamu pẹlu itan Bibeli. Ni idi eyi, ibeere naa waye - ti ile-iṣọ naa ba wa ni otitọ, lẹhinna bawo ni itan ti ibinu Ọlọrun ṣe jẹ otitọ, eyiti o fa awọn eniyan ti ede ti o wọpọ. Boya ni ọjọ kan idahun yoo wa si ibeere yii.
