Polshalik tadqiqotchilar bronza davri va erta temir davri bronza buyumlari xazinasi saqlanadigan qadimiy qurbongohni topib, taxminga ko'ra qurigan torf botqog'ini aniqladilar.
“Ajoyib kashfiyot” Kuyaviya-Pomeraniya tarix izlovchilar guruhi tomonidan Polshaning Chemno tumanidagi dehqonchilik maydonlariga aylangan qurigan torf botqog'ida metall detektorlar yordamida topilgan. Biroq, topilmaning aniq sayti xavfsizlik nuqtai nazaridan sir saqlangan.
Rasmiy qazishmalar Toru shahridagi WUOZ va Toru shahridagi Nikolay Kopernik universitetining Arxeologiya instituti jamoasi tomonidan Vdecki landshaft parki yordami bilan olib borildi.
Torf botqoqlari xazinalarini qazib olish
Miloddan avvalgi 1065 yilda Polshaning Chelmno tumanining birinchi yozma yozuvi paydo bo'lishidan ming yillar oldin, bu hududda Lusat madaniyati paydo bo'ldi va kengaydi, bu aholi zichligining ortishi va palisadli aholi punktlarining barpo etilishi bilan ajralib turadi.
Arxeologlar yaqinda olib borilgan qazishmalar maydonida uchta alohida konni topdilar, ular Lusat madaniyatiga 2,500 yildan ortiq bo'lgan bronza artefaktlarining "ajoyib xazinasi" deb ta'riflashdi. Archaeo News xabariga ko'ra, jamoa bronzadan "marjonlarni, bilaguzuklarni, gulxanlarni, ot jabduqlarini va spiral boshli ignalarni" topdi.
Tadqiqotchilarning ta'kidlashicha, bunday qazish joylarida organik materiallarni topish "kamdan-kam uchraydi", lekin ular "nodir organik xom ashyoni", shu jumladan mato va arqon parchalarini ham topdilar. Bronza artefaktlari va organik materiallarni topish bilan bir qatorda tadqiqotchilar tarqoq odam suyaklarini ham topdilar.
Bular bronza buyumlari kollektsiyasi bronza va erta temir davrida (miloddan avvalgi 12-4-asrlar) Lusatiya madaniyatining "qurbonlik marosimlari" davrida saqlangan degan xulosaga keldi.
Lusat madaniyati keyingi bronza va erta temir davrida hozirgi Polsha, Chexiya, Slovakiya, Sharqiy Germaniya va G'arbiy Ukrainada rivojlandi. Madaniyat, ayniqsa, Oder va Vistula daryolari havzalarida keng tarqalgan bo'lib, u sharqqa Bux daryosigacha cho'zilgan.
Biroq, tadqiqotchilarning ta'kidlashicha, bronza buyumlarning ba'zilari "mintaqaga xos emas" va ular hozirgi Ukrainadagi skif tsivilizatsiyasidan kelib chiqqan deb taxmin qilinadi.
Arxeologlar ushbu qurbongohda aynan nima sodir bo'lganini va undan qanday foydalanilganini qayta tiklashga harakat qilishdi. Taxminan qurbonliklar keltirilishi bilan bir vaqtda Markaziy va Sharqiy Yevropadagi Pont dashtlaridan koʻchmanchilar paydo boʻla boshlaganligi taxmin qilinadi. Ehtimol, Lusatiyaliklar o'zlarining qurbonlik marosimlarini o'zlari bilan tez ijtimoiy o'zgarishlarni olib kelgan daromadlarni sekinlashtirishga urinishgan.
Jamiyatni xudolarga ulash
Lusatiya xalqining o'z xudolari bilan qanday munosabatda bo'lganligi haqida to'liqroq ma'lumot olish uchun 2009 yilda Polshaning Varshava shahrida kechki bronza davri nekropolining topilganini ko'rib chiqing. Ekskavatorlar miloddan avvalgi 1100-900 yillarga oid ommaviy dafn etilgan qabrda kamida sakkizta marhumning kullari bo'lgan o'n ikkita qabrni topdilar.
Dafn marosimi artefaktlarining metallografik, kimyoviy va petrografik tekshiruvlaridan foydalangan holda mutaxassislar ushbu shaxslar bronza metallga ishlov berish asboblari yordamida urnalarga solinganligini aniqladilar.
Bu qabrlar nafaqat o'sha davrning marosim va ijtimoiy amaliyotlarini, balki qadimgi Lusatiya metallurgiyalarining tashkiliy usullari va yuqori ijtimoiy mavqeini ham ko'rsatdi.
Qurigan torf botqog'ida metall qurbonliklarga boy bo'lgan ushbu yangi qurbonlik joyining topilishi bilan tez orada qadimgi bronza davri madaniyatining e'tiqodlari va ijtimoiy qadriyatlari haqida qo'shimcha ma'lumotlar olinadi. Jamoaning fikricha, keyingi tadqiqotlar ilgari Polshaning Chemno hududida yashagan qadimiy Lusat xalqi uchun yanada keng qamrovli arxeometallurgiya va ramziy ma'lumot beradi.
