แผ่นดินเหนียวโบราณสองแผ่นที่ค้นพบในอิรักและเขียนจากบนลงล่างด้วยอักษรคูนิฟอร์มมีรายละเอียดของภาษาคานาอันที่ "สูญหาย" ซึ่งมีความคล้ายคลึงกันอย่างมากกับภาษาฮีบรูโบราณ
แผ่นจารึกซึ่งคิดว่ามีอายุเกือบ 4,000 ปี บันทึกวลีในภาษาที่แทบไม่รู้จักของชาวอาโมไรต์ ซึ่งมีพื้นเพมาจากคานาอัน ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ปัจจุบันคือซีเรีย อิสราเอล และจอร์แดน แต่ภายหลังได้ก่อตั้งอาณาจักรในเมโสโปเตเมีย วลีเหล่านี้วางไว้ข้างคำแปลในภาษาอัคคาเดียน ซึ่งนักวิชาการสมัยใหม่สามารถอ่านได้
ผลก็คือ แท็บเล็ตมีความคล้ายคลึงกับ Rosetta Stone ที่มีชื่อเสียง ซึ่งมีจารึกในภาษาหนึ่ง (กรีกโบราณ) ควบคู่กับอักษรอียิปต์โบราณที่ไม่รู้จักสองตัว (อักษรอียิปต์โบราณและอักษรเดโมติก) ในกรณีนี้ วลีอัคคาเดียนที่รู้จักกำลังช่วย นักวิจัยอ่านเขียน Amorite
“ความรู้ของเราเกี่ยวกับชาวอาโมไรต์นั้นน่าสมเพชเสียจนผู้เชี่ยวชาญบางคนสงสัยว่ามีภาษาแบบนี้ด้วยหรือ” นักวิจัย Manfred Krebernik(เปิดในแท็บใหม่) และ Andrew R. George(เปิดในแท็บใหม่) บอกกับ Live Science ในอีเมล แต่ “แท็บเล็ตตอบคำถามนั้นด้วยการแสดงภาษาที่สอดคล้องกันและคาดเดาได้อย่างชัดเจน และแตกต่างจากอัคคาเดียนอย่างสิ้นเชิง”
Krebernik ศาสตราจารย์และประธานด้านการศึกษาตะวันออกใกล้สมัยโบราณที่มหาวิทยาลัยเยนาในเยอรมนี และจอร์จ ศาสตราจารย์กิตติคุณด้านวรรณคดีบาบิโลนที่ School of Oriental and African Studies ของมหาวิทยาลัยลอนดอน ตีพิมพ์งานวิจัยของพวกเขาที่อธิบายถึงแท็บเล็ตในฉบับล่าสุด ของวารสารฝรั่งเศส Revue d'assyriologie et d'archéologie oriental(เปิดในแท็บใหม่) (Journal of Assyriology and Oriental Archaeology)
ภาษาที่หายไป
แท็บเล็ต Amorite-Akkadian ทั้งสองถูกค้นพบในอิรักเมื่อประมาณ 30 ปีที่แล้ว เป็นไปได้ว่าในช่วงสงครามอิหร่าน-อิรัก ระหว่างปี 1980 ถึง 1988 ในที่สุดพวกเขาก็รวมอยู่ในคอลเลกชันในสหรัฐอเมริกา แต่ไม่มีใครรู้เกี่ยวกับพวกเขา และไม่รู้ว่าพวกเขาถูกนำออกจากอิรักอย่างถูกกฎหมายหรือไม่
Krebernik และ George เริ่มศึกษาแท็บเล็ตในปี 2016 หลังจากนักวิชาการคนอื่น ๆ ชี้ให้เห็น
โดยการวิเคราะห์ไวยากรณ์และคำศัพท์ของภาษาลึกลับ พวกเขาระบุว่าเป็นภาษาในตระกูลเซมิติกตะวันตก ซึ่งรวมถึงภาษาฮีบรู (ปัจจุบันพูดในอิสราเอล) และภาษาอราเมอิก ซึ่งครั้งหนึ่งเคยแพร่หลายไปทั่วภูมิภาค แต่ปัจจุบันพูดเฉพาะใน ชุมชนที่กระจัดกระจายไม่กี่แห่งในตะวันออกกลาง
หลังจากเห็นความคล้ายคลึงกันระหว่างภาษาลึกลับกับภาษาอามอไรต์ที่ไม่ค่อยมีใครรู้จัก Krebernik และ George ตัดสินใจว่าพวกมันเหมือนกัน และแผ่นจารึกกำลังอธิบายวลีของชาวอาโมไรต์ในภาษาอัคคาเดียนแบบเบย์โลนเก่า
เรื่องราวของภาษาอาโมไรต์ที่ระบุในแท็บเล็ตนั้นครอบคลุมอย่างน่าประหลาดใจ “แท็บเล็ตทั้งสองเพิ่มพูนความรู้ของเราเกี่ยวกับอามอไรต์อย่างมาก เนื่องจากไม่ได้มีเพียงคำศัพท์ใหม่เท่านั้น แต่ยังรวมถึงประโยคที่สมบูรณ์ด้วย ดังนั้นจึงแสดงคำศัพท์และไวยากรณ์ใหม่ๆ มากมาย” นักวิจัยกล่าวว่า การเขียนบนแผ่นจารึกอาจทำโดยอาลักษณ์ชาวบาบิโลนที่พูดภาษาอัคคาเดียนหรือผู้ฝึกหัดด้านการเขียน “การออกกำลังกายอย่างกะทันหันที่เกิดจากความอยากรู้อยากเห็นทางปัญญา” ผู้เขียนเพิ่ม
Yoram Cohen (เปิดในแท็บใหม่) ศาสตราจารย์ด้านอัสซีเรียวิทยาแห่งมหาวิทยาลัยเทลอาวีฟในอิสราเอลซึ่งไม่ได้เกี่ยวข้องกับการวิจัย กล่าวกับ Live Science ว่าแท็บเล็ตดูเหมือนจะเป็น “หนังสือนำเที่ยว” สำหรับผู้พูดภาษาอัคคาเดียนโบราณที่ต้องการเรียนรู้ภาษาอมอไรต์
ข้อความหนึ่งที่โดดเด่นคือรายชื่อเทพเจ้าของชาวอาโมไรต์ที่เปรียบเทียบกับเทพเจ้าเมโสโปเตเมียที่สอดคล้องกัน และอีกข้อความหนึ่งแสดงรายละเอียดวลีต้อนรับ
“มีวลีเกี่ยวกับการจัดอาหารร่วมกัน การเสียสละ การถวายพระพรแด่กษัตริย์” โคเฮนกล่าวว่า “มีแม้กระทั่งสิ่งที่อาจเป็นเพลงรัก … มันครอบคลุมขอบเขตของชีวิตทั้งหมดจริงๆ”
ความคล้ายคลึงกันที่แข็งแกร่ง
วลีของชาวอาโมไรต์จำนวนมากที่ให้ไว้ในแผ่นจารึกคล้ายกับวลีในภาษาฮีบรู เช่น “เทไวน์ให้เรา” - “ia -a -a -nam si -qí-ni -a -ti" ในอาโมไรต์และ “ฮัสเกนู ยาอิน” ในภาษาฮีบรู แม้ว่าการเขียนภาษาฮีบรูที่รู้จักเร็วที่สุดจะมาจากประมาณ 1,000 ปีต่อมา โคเฮนกล่าว
“มันขยายเวลาเมื่อมีการบันทึกภาษา [กลุ่มเซมิติกตะวันตก] เหล่านี้ … ตอนนี้นักภาษาศาสตร์สามารถตรวจสอบได้ว่าภาษาเหล่านี้มีการเปลี่ยนแปลงอะไรบ้างตลอดหลายศตวรรษที่ผ่านมา” เขากล่าวว่า
ภาษาอัคคาเดียนเดิมเป็นภาษาของเมืองอัคคัดในเมโสโปเตเมียตอนต้น (หรือที่เรียกว่า Agade) ตั้งแต่สามพันปีก่อนคริสต์ศักราช แต่ภาษานี้แพร่หลายไปทั่วภูมิภาคในศตวรรษต่อมาและวัฒนธรรม รวมทั้งอารยธรรมบาบิโลนตั้งแต่ประมาณศตวรรษที่ 19 ถึงศตวรรษที่หกก่อนคริสต์ศักราช .
แผ่นดินเหนียวจำนวนมากที่เขียนด้วยอักษรคูนิฟอร์มโบราณ ซึ่งเป็นหนึ่งในรูปแบบการเขียนที่เก่าแก่ที่สุด ซึ่งพิมพ์ด้วยลายมือเป็นรูปลิ่มในดินเหนียวเปียกด้วยสไตลัส เขียนด้วยภาษาอัคคาเดียน และความเข้าใจอย่างถ่องแท้ของภาษาคือกุญแจสำคัญ เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาในเมโสโปเตเมียมากว่าพันปี
