Një shpatë misterioze 3,200-vjeçare e zbuluar aksidentalisht pranë një megaliti guri në ishullin spanjoll Majorca (Majorka) hedh dritë të re mbi një qytetërim të humbur prej kohësh.
Shpata u gjet nga arkeologët në vendin Talaiot del Serral de ses Abelles në qytetin Puigpunyent në Mallorca, Spanjë. Është një nga vetëm 10 shpatat nga epoka e bronzit të gjetura në vend. © Diario de Mallorca
I quajtur Shpata Talayot, artefakti duket se është lënë qëllimisht në vend, por për çfarë arsye?
Excalibur spanjoll, siç i referohen disa, u zbulua nën një shkëmb dhe baltë afër një megaliti guri të njohur në vend si një talayot (ose talaiot), i cili u ndërtua nga kultura misterioze talayotike (tailiotike) që lulëzoi në ishujt e Majorkës dhe Menorca rreth 1000-6000 para Krishtit.
Populli talaiotik ishte i pranishëm në ishullin Minorca dhe në peizazhin e tij për 4,000 vjet dhe ata lanë pas shumë struktura madhështore të njohura si talaiotë.
Ngjashmëritë midis këtyre strukturave të lashta u japin shkencëtarëve arsye të besojnë se kultura talajotike ishte disi e lidhur ose ndoshta edhe e kishte origjinën nga Sardenja.
Një pjesëtar i kulturës talajotike la shpatën e cila është ende në gjendje të mirë pranë njërit prej megaliteve. Është e mundur që vendi dikur të kishte një rëndësi të rëndësishme fetare dhe ceremoniale. Shkencëtarët sugjerojnë se shpata Talayot mund të ketë qenë një ofertë funerali.
Vendi megalitik u grabit nga romakët e lashtë dhe qytetërimet e tjera dhe është gërmuar tërësisht që nga vitet 1950, kështu që askush nuk priste të gjente mbetje të tjera.
Një mundësi tjetër është që shpata është përdorur si armë dhe është lënë pas nga një luftëtar i arratisur. Ekspertët e datojnë shpatën rreth vitit 1200 para Krishtit, një kohë kur kultura talaiotike ishte në rënie serioze. Disa nga megalitët në zonë u përdorën kryesisht për qëllime mbrojtëse dhe ndihmuan në zmbrapsjen e armiqve.
Asnjë objekt tjetër i rëndësishëm i lashtë nuk është gjetur në vend, dhe shkencëtarët u befasuan këndshëm kur takuan shpatën.
Shpata Talayot është një artefakt i veçantë që së shpejti do të ekspozohet në Muzeun e Majorkës, duke u dhënë shikuesve një paraqitje të shkurtër të jetës gjatë epokës së bronzit.
Me pak fat, arkeologët mund të zbulojnë artefakte më të çmuara që do të na ofrojnë një kuptim më të mirë të kulturës interesante talaiotike.
