Gjatë dekadave të fundit, shkencëtarët kanë zbuluar një numër unazash gjigande misterioze të lashta në vende të shumta në malet boshnjake. Sipas popullsisë vendase, besohet se këto "objekte" datojnë në epokën e Detit Panonian, dhe legjendat sugjerojnë se këto janë përdorur nga qenie gjigante që banonin në zonë në të kaluarën e largët - miliona vjet më parë!
Zbulimet e fundit tregojnë për një kohë kur gjigantët endeshin në Tokë. Unazat gjigande misterioze që u gjetën në majë të maleve sugjerojnë se këto janë përdorur nga qenie gjigante që banonin në rajon miliona vjet më parë.
Banorët vendas kanë ndjenja të përziera për këto unaza misterioze. Disa kanë sugjeruar një shpjegim veçanërisht të thjeshtë. Sipas disa banorëve vendas, këto unaza "gjigante" i përkasin perandorisë Austro-Hungareze të krijuar për të ndihmuar transportin e lëndës drusore nëpër malet e ashpra të rajonit.
Ata që mbështesin këtë teori theksojnë se këto unaza gjigante u vendosën disi brenda maleve në një kohë kur Deti Panonian ende ekzistonte. Këto unaza gjigante u përdorën për të lidhur anijet, dhe rajoni u përdor si një port detar.
Ka legjenda në rajon që flasin për gjigantët dhe anijet e tyre të mëdha. Ekzistojnë supozime se këto unaza gjigante janë bërë nga gjigantë, pronarë të lashtë të anijeve dhe marinarë që banonin në rajon në të kaluarën e largët.
Por a është e mundur që këto unaza të jenë të vjetra miliona vjet? Nëse po, si? Nga çfarë materiali janë bërë ato? Meqenëse nuk është bërë asnjë kërkim "zyrtar", mundësitë janë të pafundme.
Banorët vendas kanë deklaruar se ka shumë gjetje të tjera në zonë të cilat nuk mund të shpjegohen, dhe të gjitha këto gjetje po i fshihen qëllimisht njerëzve.
Këto unaza gjigante dhe shkëmbinj gjigantë që duket se janë gdhendur hollë gjenden në kodrat rreth Vogosca midis Brezës dhe Vares, pranë Dubrovnikut dhe në disa vende në Bosnjën lindore. Ekzistojnë gjithashtu katër prej tyre në Bjelasnicë dhe Vlasic, Vranica, Prenj, Velez, pastaj Majevica, Bukovica pranë Travnikut, mbi Stolac. Vendasit theksojnë se sa e rëndësishme është të shqyrtohen këto gjetje.
Vendasit kanë folur për këto unaza misterioze për vite me radhë, dhe ka ndjenja të përziera kur bëhet fjalë për gjetje si këto. Ndërsa disa sugjerojnë se është fjalë për fjalë e pamundur që këto unaza gjigante të jenë aq të vjetra, të tjerë besojnë se kjo tregon për faktin se gjigantët endeshin në Tokë në të kaluarën e largët, dhe dëshmi për këtë mund të gjenden në të gjithë botën.
Ata që besojnë me vendosmëri se është e pamundur që këto unaza gjigante të jenë aq të vjetra, tregojnë për faktin se Deti Panonian ishte vendosur në zonën e Rrafshit Panonian rreth 30 milion vjet më parë. Ky det u zhduk rreth 600,000 vjet më parë. Thjesht nuk do të ishte një arsye e mirë për të krijuar unaza gjigante për të lidhur anijet nëse këto anije nuk do të ishin në gjendje të arrinin në këto "porte". Megjithatë shumë njerëz kanë parë unazat gjigante, por disa sugjerojnë se këto nuk janë përdorur për të lidhur anije në bregdet.
Në kohën e Detit Panonian nuk kishte njerëz, pra, kush mund të kishte ndërtuar varkat? Pra, nëse nuk do të kishte njeri që të ndërtonte një varkë, kush do t'i kishte krijuar unazat? Hominitë e parë që ndërtuan mjete datojnë rreth 200,000 më parë, hendeku kohor midis tyre dhe Detit Panonian është 400,000 vjet.
Kozara, ku u gjetën unazat gjigante, ishte një ishull në oqeanin Paratethyan 50,000 vjet më parë. Ndërsa Deti Panonian u tërhoq, u shfaqën vijat bregdetare. Kjo është arsyeja pse, Dragan Romčević, drejtor i Parkut Kombëtar "Kozara" thotë se këto unaza gjigante nuk mund të jenë të kësaj periudhe.
Të tjerë sugjerojnë që këto "unaza gjigante" u vendosën në të kaluarën e afërt dhe u përdorën për të siguruar "balona moti" në tokë.
Dejan pelvis, një profesor i historisë në Gjimnazin Prijedor beson se këto unaza të Kozarës janë një nga ato misteret e jashtëzakonshme të lidhura me të kaluarën. Të gjitha këto mistere ndajnë të njëjtin fakt - se askush nuk mund të shpjegojë me saktësi origjinën dhe qëllimin e tyre. Këto gjetje janë të mbuluara me mister.
Kjo është një temë për të cilën shkencëtarët nuk mund të japin shpjegime, thjesht sepse i mungojnë faktet logjike, dhe meqenëse shkenca nuk mund t'i shpjegojë këto objekte misterioze, njerëzit nuk kanë zgjidhje tjetër veçse të interpretojnë vetë fenomenet, dhe pastaj, gjithçka bëhet e mundur.
