De gigantische klauw: de angstaanjagende ontdekking van Mount Owen!

Archeologen hebben een klauw gevonden die 3,300 jaar oud is en toebehoort aan een vogel die de afgelopen 800 jaar is uitgestorven.

Het oude verleden van Nieuw-Zeeland is gevuld met mysterie en intriges. Het afgelegen eiland waar de Maori's wonen, is ook de thuisbasis van meer dan 170 soorten vogels, waarvan meer dan 80% endemisch is, wat betekent dat ze nergens anders ter wereld meer voorkomen. En veel van de soorten zijn nu uitgestorven. Het uitsterven van die vogels wordt grotendeels toegeschreven aan menselijke vestiging en de vele invasieve soorten die daarmee gepaard gingen.

Archaeopteryx, vogelachtige dinosaurus uit de late Jura-periode ongeveer 150 miljoen jaar geleden (3D-weergave)
Archaeopteryx, vogelachtige dinosaurus uit de late Jura-periode ongeveer 150 miljoen jaar geleden (3D-weergave) © Shutterstock

Er zijn echter nog enkele overblijfselen van deze unieke wezens uit een vervlogen tijdperk. Deze ontdekking van een 3,300 jaar oude ongewoon massieve vogelklauw uit Nieuw-Zeeland is een kleine maar belangrijke herinnering aan hoe kwetsbaar het leven op aarde kan zijn.

Meer dan drie decennia geleden, in 1987, deden de leden van de Nieuw-Zeelandse Speleological een vreemde maar fascinerende ontdekking. Ze doorkruisten de grottenstelsels van Mount Owen in Nieuw-Zeeland toen ze een adembenemende vondst opgraven - een klauw die leek te hebben toebehoord aan een dinosaurus. En tot hun grote verbazing zaten er nog spieren en huidweefsel aan vast.

De gigantische klauw die in 1987 werd ontdekt door de leden van de Nieuw-Zeelandse Speleologische Vereniging.
De gigantische klauw die in 1987 werd ontdekt door de leden van de Nieuw-Zeelandse Speleologische Vereniging. © Wikimedia Commons

Later ontdekten ze dat de mysterieuze klauw had toebehoord aan een uitgestorven loopvogelsoort die moa wordt genoemd. Inheems in Nieuw-Zeeland, waren moas helaas ongeveer 700 tot 800 jaar geleden uitgestorven.

De klauw bleek te behoren tot een nu uitgestorven looploze soort genaamd moa.
De klauw bleek te behoren tot een nu uitgestorven looploze soort genaamd moa. © Wikimedia Commons

Dus, archeologen hebben toen geponeerd dat de gemummificeerde moa-klauw bij ontdekking meer dan 3,300 jaar oud moet zijn geweest! Er wordt geschat dat de voorouders van de Moas terug te voeren zijn op het oude supercontinent Gondwana, ongeveer 80 miljoen jaar geleden.

De naam "moa" is afkomstig van het Polynesische woord dat gedomesticeerde kippen betekent, en de term verwijst naar een groep vogels die drie families, zes geslachten en negen soorten omvat.

De afmetingen van deze soorten liepen sterk uiteen; sommige waren ongeveer even groot als een kalkoen, terwijl andere aanzienlijk groter waren dan een struisvogel. De twee grootste van de negen soorten waren ongeveer 12 m lang en wogen ongeveer 3.6 kg.

Deze voetafdrukken van Dinornis robustus werden in augustus 1911 blootgelegd toen een overstroming in de Manawatū-rivier de blauwe klei wegvaagde die ze had bedekt en bewaard. Ze laten zien dat de moa drie sterke naar voren gerichte tenen had en, in tegenstelling tot de meeste andere loopvogels, een kleine achterste teen.
Deze voetafdrukken van Dinornis robustus (Moa) werden in augustus 1911 blootgelegd toen een overstroming in de Manawatū-rivier de blauwe klei wegvaagde die ze had bedekt en bewaard. Ze laten zien dat de moa drie sterke naar voren gerichte tenen had en, in tegenstelling tot de meeste andere loopvogels, een kleine achterste teen. © Wikimedia Commons

Het fossielenbestand laat zien dat de uitgestorven vogels voornamelijk herbivoren waren; hun dieet bestond voornamelijk uit fruit, gras, bladeren en zaden. Volgens genetische analyses waren de Zuid-Amerikaanse tinamous (een vliegende vogel die een zustergroep is voor loopvogels) hun naaste levende verwanten. De negen soorten moa waren echter, in tegenstelling tot alle andere loopvogels, de enige loopvogels die geen rudimentaire vleugels hadden.

Moa's waren vroeger de grootste landdieren en herbivoren die de bossen van Nieuw-Zeeland domineerden. De adelaar van de Haast was zijn enige natuurlijke roofdier voordat de mens arriveerde.

Een artistieke vertolking van een Haast-adelaar die moa . aanvalt
Een artistieke vertolking van een Haast-adelaar die moa aanvalt © Wikimedia Commons

Ondertussen begonnen de Maori en andere Polynesiërs in de vroege jaren 1300 in de regio aan te komen. Helaas stierven ze niet lang nadat mensen op het eiland arriveerden uit en werden ze nooit meer gezien. De adelaar van de Haast stierf ook kort daarna uit.

Jagen op Moa-vogels
Jagen op Moa-vogels © Wikimedia Commons

Talloze wetenschappers beweerden dat de jacht en de vermindering van hun leefgebied de belangrijkste oorzaken waren van hun uitsterven. Trevor Worthy, een paleozoöloog die bekend staat om zijn uitgebreide onderzoek naar moa, lijkt het met deze veronderstelling eens te zijn.

“De onontkoombare conclusie is dat deze vogels niet verouderd waren, niet in de ouderdom van hun afstamming en op het punt stonden de wereld te verlaten. Het waren eerder robuuste, gezonde populaties toen mensen ze tegenkwamen en beëindigden.”

Wat de redenen ook waren voor het uitsterven van deze soorten, mogen ze dienen als een waarschuwing voor ons om de overlevende soorten in gevaar te houden.