In de afgelegen Siberische bossen leven mysterieuze mensen die de Ket worden genoemd. Het zijn teruggetrokken nomadische stammen die nog steeds met pijl en boog jagen en hondensleeën gebruiken voor transport.
Deze inheemse volkeren van de Siberische bossen, die in sommige verhalen het Ket-volk worden genoemd (of 'Oroch'), zijn al lang intrigerende antropologen, historici en - ja - zelfs UFO-enthousiastelingen. De reden hiervoor is dat de herkomst van deze mensen lange tijd een mysterie is gebleven.
Hun verhalen, gebruiken, uiterlijk en zelfs taal zijn zo uniek van alle andere bekende stammen dat het bijna lijkt alsof ze van een andere planeet komen.
Het Ket-volk van Siberië
De Kets zijn een inheemse stam van Siberië en worden beschouwd als een van de kleinste etnische groepen in de regio. Wetenschappers staan versteld van hun uiterlijk, taal en traditionele semi-nomadische levensstijl, waarbij sommigen beweren banden te hebben met Noord-Amerikaanse inheemse stammen. Volgens een Ket-legende komen ze uit de ruimte. Wat zou de ware oorsprong kunnen zijn van deze schijnbaar misplaatste mensen?
De huidige naam voor deze Siberische etnische groep is 'Ket', wat kan worden geïnterpreteerd als 'persoon' of 'man'. Voordien stonden ze bekend als de Ostyak of de Yenisei-Ostyak (een Turkse term die "vreemdeling" betekent), wat de locatie weerspiegelde waar ze woonden. De Ket leefde eerst in de middelste en onderste stroomgebieden van de Yenisei-rivier, die nu Krasnoyarsk Krai is in het Russische federale grondgebied van Siberië.
Ze waren nomadisch, jaagden en wisselden bont uit van dieren zoals eekhoorns, vossen, herten, hazen en beren met Russische handelaren. Ze fokten rendieren en vissen vanaf boten terwijl ze in tenten leefden gemaakt van hout, berkenschors en pelzen. Veel van deze activiteiten worden nog steeds uitgevoerd.
Hoewel de Ket-bevolking in de twintigste eeuw relatief stabiel bleef, met ongeveer 1000 mensen, is het aantal moedertaalsprekers van Ket geleidelijk afgenomen.
Deze taal is opmerkelijk uniek en wordt beschouwd als een 'levend taalfossiel'. Taalkundig onderzoek naar de Ket-taal heeft geleid tot het idee dat deze mensen verbonden zijn met enkele Indiaanse stammen in Noord-Amerika, die millennia geleden uit Siberië kwamen.
Ket-folklore
Volgens een Ket-legende waren de Kets buitenaardse wezens die van de sterren kwamen. Een andere legende zegt dat de Kets voor het eerst aankwamen in Zuid-Siberië, mogelijk in het Altai en Sayan gebergte of tussen Mongolië en het Baikalmeer. Het begin van indringers in het gebied dwong de Kets echter om naar de noordelijke Siberische taiga te vluchten.
Volgens de legende waren deze indringers de Tystad, of 'stenen mensen', die mogelijk tot de volkeren behoorden die de vroege steppeconfederaties van de Hunden oprichtten. Deze mensen waren mogelijk nomadische rendierherders en paardenherders.
De raadselachtige taal van het Ket-volk
De taal van de Kets wordt beschouwd als het meest interessante element van hen. Om te beginnen is de Ket-taal anders dan alle andere die in Siberië worden gesproken. In werkelijkheid is deze taal een lid van de Yeniseïsche taalgroep, die een verscheidenheid aan vergelijkbare talen omvat die in het Yenisei-gebied worden gesproken. Alle andere talen in deze familie, met uitzondering van Ket, zijn nu uitgestorven. De Yugh-taal, bijvoorbeeld, werd in 1990 uitgestorven verklaard, terwijl de overige talen, waaronder de Kott- en Arin-talen, in de negentiende eeuw uitstierven.
Er wordt aangenomen dat de Ket-taal in de nabije toekomst ook kan uitsterven. Volgens tellingen die in de twintigste eeuw zijn gehouden, is de Ket-bevolking de afgelopen decennia stabiel gebleven, noch aanzienlijk gestegen noch aanzienlijk afgenomen. Wat zorgwekkend is, is de daling van het aantal Kets dat in hun oorspronkelijke taal kan communiceren.
In de volkstelling van 1989 werden bijvoorbeeld 1113 Kets geteld. Toch kon slechts ongeveer de helft van hen in Ket communiceren en de situatie verslechterde. Volgens een onderzoek van Al Jazeera uit 2016 zijn er "misschien nog maar enkele tientallen volledig vloeiende sprekers over - en deze zijn meestal ouder dan 60 jaar".
Oorsprong in Noord-Amerika?
Taalkundigen zijn geïnteresseerd in de Ket-taal omdat wordt aangenomen dat deze is ontwikkeld vanuit een proto-Yeniseïsche taal die is gekoppeld aan talen zoals Baskisch in Spanje, Barushaski in India, evenals Chinees en Tibetaans.
Edward Vajda, een historisch linguïst van de Western Washington University, heeft zelfs voorgesteld dat de Ket-taal verbonden is met de Na-Dene-taalfamilie van Noord-Amerika, waaronder Tlingit en Athabaskan.
Ten slotte is opgemerkt dat als het idee van Vajda correct is, het een belangrijke ontdekking zou zijn, omdat het extra licht zou werpen op het onderwerp van hoe de Amerika's werden geregeld. Afgezien van taalbanden, hebben academici geprobeerd genetische banden tussen de Kets en inheemse Amerikanen aan te tonen om het migratieconcept te bevestigen.
Deze poging is echter mislukt. Om te beginnen kunnen de paar verzamelde DNA-monsters besmet zijn. Ten tweede, omdat inheemse Amerikanen vaak weigeren DNA-monsters aan te bieden, werden in plaats daarvan DNA-monsters van inheemse Zuid-Amerikanen gebruikt.
Laatste woorden
Tegenwoordig is het onduidelijk hoe het Ket-volk van Siberië in dit afgelegen deel van de wereld terecht is gekomen, wat hun connectie is met andere inheemse groepen in Siberië en of ze al dan niet connecties hebben met andere inheemse volkeren over de hele wereld. Maar de buitengewoon buitengewone eigenschappen van de Ket-bevolking zorgen ervoor dat ze dramatisch opvallen in vergelijking met elke andere stam op aarde; iets dat veel onderzoekers ertoe heeft aangezet zich af te vragen of ze echt van buitenaardse oorsprong zouden kunnen zijn - waar zouden ze anders vandaan komen?
