Het lijkt erop dat de woorden van de geschiedenis zelfs vandaag nog waar blijven, en elk deel van de wereld heeft zijn diepe indruk. Of het nu een betuigde historische gebeurtenis of een mythisch verhaal is, als we diep nadenken, is het doel van elke gebeurtenis om ons de duidelijke realiteit van ons leven te laten zien. De zaak van Narcissus draagt precies dat.
Narcissus werd verliefd op zijn eigen spiegelbeeld
Narcissus, in de Griekse mythologie, was de zoon van de riviergod Cephissus en de nimf Liriope. Hij onderscheidde zich door zijn schoonheid. Volgens Ovidius' Metamorphoses, Boek III, kreeg de moeder van Narcissus van de blinde ziener Tiresias te horen dat hij een lang leven zou hebben als hij zichzelf nooit zou herkennen.
Echter, Narcissus' afwijzing van de liefde van de nimf Echo of (in een eerdere versie) van de jonge man Ameinias trok de wraak van de goden op hem. Hij werd verliefd op zijn eigen spiegelbeeld in het water van een bron en kwijnde weg (of pleegde zelfmoord); de bloem die zijn naam draagt, is ontstaan waar hij stierf.
De Griekse reiziger en geograaf Pausanias zei in Beschrijving van Griekenland, Boek IX dat het waarschijnlijker was dat Narcissus, om zichzelf te troosten over de dood van zijn geliefde tweelingzus, zijn exacte tegenhanger, in de lente zat te staren om haar gelaatstrekken te herinneren.
Het verhaal kan zijn afgeleid van het oude Griekse bijgeloof dat het ongelukkig of zelfs fataal was om je eigen spiegelbeeld te zien. Narcissus was een zeer populair onderwerp in de Romeinse kunst. In de freudiaanse psychiatrie en psychoanalyse duidt de term narcisme op een buitensporige mate van zelfrespect of zelfbetrokkenheid, een aandoening die gewoonlijk een vorm van emotionele onvolwassenheid is.
De vele versies van de mythe van Narcissus
Verschillende versies van de mythe zijn bewaard gebleven uit oude bronnen. De klassieke versie is van Ovidius, te vinden in Boek III van zijn Metamorphoses. Dit is het verhaal van Echo en Narcissus. Toen Liriope het knappe kind Narcissus baarde, raadpleegde ze de ziener Tiresias, die voorspelde dat de jongen alleen een lang leven zou leiden als hij zichzelf nooit zou ontdekken.
Op een dag was Narcissus aan het wandelen in het bos toen Echo, een Oread (bergnimf) hem zag, diep verliefd werd en hem volgde. Narcissus voelde dat hij werd gevolgd en schreeuwde "Wie is daar?". Echo herhaald "Wie is daar?" Ze onthulde uiteindelijk haar identiteit en probeerde hem te omhelzen. Hij deed een stap weg en zei dat ze hem met rust moest laten. Ze was diepbedroefd en bracht de rest van haar leven door in eenzame valleien totdat er niets anders dan een echo van haar overbleef.
Nemesis (als een aspect van Aphrodite), de godin van wraak, merkte dit gedrag op nadat hij het verhaal had geleerd en besloot Narcissus te straffen. Eens, tijdens de zomer, kreeg hij dorst na de jacht, en de godin lokte hem naar een poel waar hij op het water leunde en zichzelf in de bloei van de jeugd zag. Narcissus besefte niet dat het slechts zijn eigen spiegelbeeld was en werd er intens verliefd op, alsof het iemand anders was. Niet in staat om de allure van zijn imago te verlaten, realiseerde hij zich uiteindelijk dat zijn liefde niet beantwoord kon worden en hij smolt weg van het vuur van passie dat in hem brandde en veranderde uiteindelijk in een gouden en witte bloem.
Een eerdere versie toegeschreven aan de dichter Parthenius van Nicea, gecomponeerd rond 50 voor Christus, werd in 2004 ontdekt door Dr. Benjamin Henry tussen de Oxyrhynchus-papyrussen in Oxford. In tegenstelling tot de versie van Ovidius, eindigde het met Narcissus die zijn wil om te leven verloor en zelfmoord pleegde.
Een versie van Conon, een tijdgenoot van Ovidius, eindigt ook in zelfmoord (Narrations, 24). Daarin werd een jonge man genaamd Ameinias verliefd op Narcissus, die zijn mannelijke vrijers al had afgewezen. Narcissus wees hem ook af en gaf hem een zwaard. Ameinias pleegde zelfmoord voor de deur van Narcissus. Hij had tot de goden gebeden om Narcissus een lesje te geven voor alle pijn die hij had veroorzaakt. Narcissus liep langs een plas water en besloot wat te drinken. Hij zag zijn spiegelbeeld, raakte erdoor in vervoering en pleegde zelfmoord omdat hij zijn object van begeerte niet kon hebben.
Een eeuw later registreerde de reisschrijver Pausanias een nieuwe variant van het verhaal, waarin Narcissus verliefd wordt op zijn tweelingzus in plaats van op zichzelf. In alle versies verdwijnt zijn lichaam en blijft er alleen een narcis over.
De oorsprong van de term "narcisme"
Het verhaal van Narcissus gaf aanleiding tot de term 'narcisme', een fixatie op zichzelf en iemands fysieke verschijning of publieke perceptie. In 1898 gebruikte Havelock Ellis, een Engelse seksuoloog, de term "narcissus-achtig" in verwijzing naar overmatige masturbatie, waarbij de persoon zijn eigen seksobject wordt.
In 1899 was Paul Näcke de eerste persoon die de term 'narcisme' gebruikte in een onderzoek naar seksuele perversies. Otto Rank publiceerde in 1911 het eerste psychoanalytische artikel dat specifiek over narcisme ging en het in verband bracht met ijdelheid en zelfbewondering. Sigmund Freud publiceerde in 1914 een artikel dat uitsluitend gewijd was aan narcisme, genaamd "Over narcisme: een inleiding".
