Mysterie van het Paaseiland: de oorsprong van het Rapa Nui-volk

Paaseiland in de zuidoostelijke Stille Oceaan, Chili, is een van de meest geïsoleerde landen ter wereld. Eeuwenlang heeft het eiland zich geïsoleerd ontwikkeld met zijn unieke gemeenschap die in de volksmond bekend staat als het Rapa Nui-volk. En om onbekende redenen begonnen ze gigantische standbeelden van vulkanisch gesteente te hakken.

Mysterie van het Paaseiland: de oorsprong van het Rapa Nui-volk 1
Het Rapa Nui-volk beitelde vulkanisch gesteente, uitgehouwen Moai, monolithische beelden gebouwd ter ere van hun voorouders. Ze verplaatsten de gigantische blokken steen - gemiddeld 13 meter hoog en 14 ton - naar verschillende ceremoniële gebouwen rond het eiland, een prestatie die meerdere dagen en veel mannen vereiste.

Deze enorme standbeelden, bekend als Moai, zijn een van de meest verbazingwekkende oude relikwieën die ooit zijn ontdekt. De wetenschap plaatst veel theorieën over het mysterie van Paaseiland, maar al deze theorieën spreken elkaar tegen en de waarheid is nog onbekend.

De oorsprong van Rapa Nui

Moderne archeologen geloven dat de eerste en de enige mensen van het eiland een aparte groep Polynesiërs waren, die zich hier ooit introduceerden en daarna geen contact hadden met hun vaderland. Tot die noodlottige dag in 1722, toen de Nederlander Jacob Roggeveen op paaszondag het eiland ontdekte. Hij was de eerste Europeaan die dit raadselachtige eiland ontdekte. Deze historische vondst leidde later tot een verhit debat over de oorsprong van de Rapa Nui.

Jacob Roggeveen en zijn bemanning schatten dat er 2,000 tot 3,000 inwoners op het eiland waren. Blijkbaar rapporteerden ontdekkingsreizigers in de loop van de jaren steeds minder inwoners, totdat uiteindelijk de bevolking binnen enkele decennia afnam tot minder dan 100. Nu wordt geschat dat de bevolking van het eiland op zijn hoogtepunt rond de 12,000 was.

Niemand kan het eens worden over een sluitende reden voor de oorzaak van de plotselinge achteruitgang van de eilandbewoners of de samenleving. Het is waarschijnlijk dat het eiland niet genoeg middelen kon onderhouden voor zo'n grote bevolking, wat leidde tot stammenoorlogen. Inwoners hadden ook kunnen verhongeren, zoals blijkt uit de overblijfselen van gekookte rattenbotten die op het eiland zijn gevonden.

Aan de andere kant beweren sommige geleerden dat overbevolking van ratten ontbossing op het eiland veroorzaakte door alle zaden op te eten. Bovendien versnellen mensen het kappen en verbranden van bomen het proces. Als gevolg hiervan ging iedereen door het gebrek aan middelen, wat leidde tot de ondergang van de ratten en uiteindelijk van de mensen.

De onderzoekers rapporteerden een gemengde populatie van het eiland, en er waren mensen met een donkere huidskleur, evenals mensen met een blanke huid. Sommigen hadden zelfs rood haar en een gebruinde teint. Dit is niet helemaal gekoppeld aan de Polynesische versie van de oorsprong van de lokale bevolking, ondanks al lang bestaand bewijs ter ondersteuning van migratie van andere eilanden in de Stille Oceaan.

Er wordt gedacht dat de Rapa Nui-mensen rond 800 n.Chr. Naar het eiland in het midden van de Stille Zuidzee reisden met behulp van houten kraanbalkkano's - hoewel een andere theorie suggereert rond 1200 n.Chr. Daarom discussiëren archeologen nog steeds over de theorie van de beroemde archeoloog en ontdekkingsreiziger Thor Heyerdahl.

In zijn aantekeningen zegt Heyerdahl over de eilandbewoners, die in verschillende klassen waren verdeeld. Lichtgekleurde eilandbewoners zaten lange ritten in de oorlellen. Hun lichamen waren zwaar getatoeëerd en ze aanbaden de gigantische Moai-beelden en voerden de ceremonie voor hen uit. Is er een mogelijkheid dat er ooit een blank volk leefde onder de Polynesiërs op zo'n afgelegen eiland?

Sommige onderzoekers geloven dat Paaseiland werd bewoond in fasen van twee verschillende culturen. De ene cultuur kwam uit Polynesië, de andere uit Zuid-Amerika, mogelijk uit Peru, waar ook de mummies van oude mensen met rood haar werden gevonden.

Het mysterie van Paaseiland houdt hier niet op, er zijn zoveel ongewone dingen verbonden met dit geïsoleerde historische land. Rongorongo en Rapamycin zijn fascinerend genoeg twee van hen.

Rongorongo - Een niet-ontcijferd script

Mysterie van het Paaseiland: de oorsprong van het Rapa Nui-volk 2
Kant b van rongorongo Tablet R, of Atua-Mata-Riri, een van de 26 rongorongo-tabletten.

Toen zendelingen in de jaren 1860 op Paaseiland aankwamen, vonden ze houten tabletten met uitgehouwen symbolen. Ze vroegen de inwoners van Rapa Nui wat de inscripties betekenden en kregen te horen dat niemand het meer wist, aangezien de Peruanen alle wijzen hadden gedood. De Rapa Nui gebruikten de tabletten als brandhout of visserijhaspels, en tegen het einde van de eeuw waren ze bijna allemaal verdwenen. Rongorongo wordt in afwisselende richtingen geschreven; u leest een regel van links naar rechts, draait de tablet 180 graden en leest de volgende regel.

Sinds de ontdekking ervan aan het einde van de negentiende eeuw zijn er talloze pogingen ondernomen om het rongorongo-schrift van Paaseiland te ontcijferen. Zoals met de meeste niet-ontcijferde scripts, waren veel van de voorstellen fantasievol. Afgezien van een deel van een tablet waarvan is aangetoond dat het een maankalender heeft, wordt geen van de teksten begrepen en kan zelfs de kalender niet echt worden gelezen. Het is niet bekend of rongorongo direct de Rapa Nui-taal vertegenwoordigt of niet.

Deskundigen in de ene categorie van de tablet waren niet in staat andere tablets te lezen, wat suggereert dat rongorongo geen uniform systeem is, of dat het proto-schrijven is waarvoor de lezer de tekst al moet kennen.

Rapamycin: een sleutel tot onsterfelijkheid

Mysterie van het Paaseiland: de oorsprong van het Rapa Nui-volk 3
© MRU

Mysterieuze Paaseiland-bacteriën kunnen de sleutel tot onsterfelijkheid zijn. Rapamycine, of ook wel bekend als Sirolimus, is een medicijn dat oorspronkelijk werd aangetroffen in bacteriën op Paaseiland. Sommige wetenschappers zeggen dat het het verouderingsproces kan stoppen en de sleutel tot onsterfelijkheid kan zijn. Het kan het leven van oude muizen met 9 tot 14 procent verlengen, en het verlengt ook de levensduur van vliegen en gist. Hoewel recent onderzoek duidelijk aantoont dat Rapamycin een potentieel antiverouderingsmiddel bezit, is het niet zonder risico en deskundigen weten niet zeker wat de uitkomst en bijwerkingen zouden zijn bij langdurig gebruik.

Conclusie

Wetenschappers zullen misschien nooit een sluitend antwoord vinden op de tijd dat de Polynesiërs het eiland koloniseerden en waarom de beschaving zo snel instortte. Waarom riskeerden ze eigenlijk de open oceaan te bevaren, waarom wijdden ze hun leven aan het hakken van de Moai uit tufsteen - een samengeperste vulkanische as. Of een invasieve knaagdierensoort of mensen het milieu hebben verwoest, Paaseiland blijft een waarschuwend verhaal voor de wereld.