Sneeuwwitje en de zeven dwergen is een van de bekendste sprookjes ter wereld. Het werd oorspronkelijk verteld in 1812, toen de gebroeders Grimm hun verzameling verhalen uit de oude Europese folklore uitbrachten.
Sneeuwwitje en de zeven dwergen zouden, net als veel van de Grimm-verhalen, al sinds de middeleeuwen bestaan en door de eeuwen heen via mond-tot-mondreclame zijn doorgegeven.
Walt Disney's animatiefilm Sneeuwwitje, uitgebracht in 1937, maakte het verhaal over de hele wereld populair en sindsdien wordt het beschouwd als gewoon een fictief werk. Nieuw onderzoek toont echter aan dat het bekende sprookje toch een kern van waarheid kan bevatten.
Sneeuwwitje en de zeven dwergen: samenvatting van het plot
Sneeuwwitje en de zeven dwergen is het verhaal van een lieftallige prinses die werd geboren met een huid die zo wit en puur was dat haar moeder haar Sneeuwwitje noemde. Na de dood van de koningin trouwde haar vader met een dame die ijdel en slecht was, en die voor een magische spiegel zou gaan staan om te vragen wie de mooiste vrouw van het land was. De spiegel antwoordde constant: "Mijn koningin, je bent de mooiste van hen", totdat ze op een dag een reactie kreeg die haar woedend maakte - Sneeuwwitje was plotseling de mooiste dame in het hele koninkrijk.
De stiefmoeder van Sneeuwwitje, woedend over wat de spiegel had laten zien, stuurde een jager om haar het bos in te nemen en haar te vermoorden. De jager had echter medelijden met Sneeuwwitje en liet haar gaan. Sneeuwwitje struikelde over een huisje en liet zich op een van de bedden vallen en viel in een diepe slaap. Toen ze wakker werd, was ze omringd door zeven dwergen. Ze beloofden Sneeuwwitje dat ze mocht blijven zolang ze voor hen schoonmaakte en kookte.
Sneeuwwitje en de dwergen waren blij tot op een dag de magische spiegel aan de koningin onthulde dat Sneeuwwitje nog leefde en de mooiste van allemaal was. Sneeuwwitje kreeg een vergiftigde appel van de koningin, die zichzelf vermomde als een oude vrouw. Sneeuwwitje viel in slaap nadat ze in de appel had gebeten. Ervan uitgaande dat ze dood was, construeerden de dwergen een glazen kist en plaatsten haar erin.
Een beeldschone prins kwam toevallig op een dag voorbij en zag Sneeuwwitje in de kist. Hij werd meteen verliefd op haar en haalde de dwergen over om hem de kist te laten nemen, zodat hij haar een passende begrafenis kon geven. Terwijl hij de kist droeg, struikelden hij en de andere mannen over enkele boomwortels, waardoor de vergiftigde appel uit Sneeuwwitje's keel viel. Ze werd wakker en de prins bekende zijn liefde voor haar. Ze trouwden en, zoals in sprookjes gebruikelijk is, leefden ze nog lang en gelukkig.
Was Sneeuwwitje een echt persoon?
In 1994 bracht een Duitse historicus genaamd Eckhard Sander Schneewittchen uit: Marchen of Wahrheit? (Sneeuwwitje: Is het een sprookje?) die beweert een verhaal te hebben ontdekt dat het verhaal dat oorspronkelijk in Grimm's Fairy Tales was gepubliceerd, mogelijk heeft beïnvloed.
Volgens Sander was het Sneeuwwitje gebaseerd op de biografie van Margarete von Waldeck, een Duitse gravin geboren in 1533 aan Filips IV. Margarete werd op 16-jarige leeftijd door haar stiefmoeder, Katharina van Hatzfeld, gedwongen uit Wildungen in Brussel te verhuizen. Margarete werd verliefd op een prins die uiteindelijk Filips II van Spanje zou worden terwijl ze daar was.
Margarete's vader en stiefmoeder waren tegen de relatie omdat het 'politiek ongemakkelijk' was. Margarete stierf onverwachts op 21-jarige leeftijd, vermoedelijk als gevolg van vergiftiging. Volgens historische rapporten was de koning van Spanje gekant tegen de romantiek en heeft hij mogelijk Spaanse spionnen opdracht gegeven om Margarete te vermoorden.
Dus, hoe zit het met de zeven dwergen? Margarete's vader bezat veel kopermijnen waar kinderen werden behandeld alsof ze slaven waren. Velen stierven op jonge leeftijd als gevolg van de erbarmelijke omstandigheden, terwijl degenen die het overleefden een ernstige ontwikkelingsachterstand hadden en misvormde ledematen als gevolg van honger en zware lichamelijke arbeid. Als gevolg hiervan werden ze vaak 'arme dwergen' genoemd.
Sanders gelooft dat de gifappel afkomstig is van een echte gebeurtenis in de Duitse geschiedenis, waarbij een oudere man gevangen werd gezet voor het uitdelen van gifappels aan jongeren die volgens hem zijn producten stalen.
Een alternatief verhaal - Maria Sophia von Erthal
Sanders bewering dat de persona van Sneeuwwitje is gebaseerd op de biografie van Margarete von Waldeck is niet algemeen aanvaard. Sneeuwwitje is volgens een studiegroep in Lohr, Beieren, gebaseerd op Maria Sophia von Erthal, die op 15 juni 1729 in Lohr am Main, Beieren werd geboren. Zij was de dochter van landeigenaar prins Philipp Christoph von Erthal en zijn vrouw, barones von Bettendorff, in de 18e eeuw.
Na de dood van de barones trouwde prins Philipp met Claudia Elisabeth Maria von Venningen, gravin van Reichenstein, die volgens geruchten haar stiefkinderen verafschuwde. Het kasteel waar ze woonden, dat nu een museum is, had een 'sprekende spiegel', een akoestisch speelgoed dat kon praten (nu gehuisvest in het Spessart Museum). De spiegel, gebouwd in 1720 in Lohr door de spiegelfabriek van het electoraat van Mainz, had in het huis gestaan terwijl Maria's stiefmoeder daar woonde.
De dwergen in Maria's verhaal zijn ook verwant aan Bieber, een mijnstadje direct ten westen van Lohr en omgeven door zeven bergen. De kleinste tunnels konden alleen worden bereikt door zeer korte mijnwerkers, die vaak kleurrijke kappen droegen, zoals afgebeeld op vele schilderijen door de jaren heen.
Volgens de onderzoeksgroep van Lohr kan de glazen kist in verband worden gebracht met de beroemde glasblazerij in de regio, terwijl de vergiftigde appel in verband kan worden gebracht met het dodelijke nachtschadetoxine dat overvloedig groeit in Lohr.
Het is niet bekend waar het verhaal van Sneeuwwitje en de zeven dwergen eigenlijk begon, aangezien de sprookjes van Grimm vaak een samensmelting waren van waargebeurde gebeurtenissen gecombineerd met fantasie en uitvinding. Desalniettemin lijdt het weinig twijfel dat het beroemde sprookje een feitelijke basis heeft.
