Galvarino was een grote Mapuche-krijger die tijdens de Slag bij Millarapue messen aan zijn afgehakte armen bevestigde; met oneindige moed vocht hij tegen de machtige troepen van Spanje.
Dit iconische verhaal speelde zich af in de geschiedenis tijdens de Arauco-oorlog, een langdurige confrontatie tussen de koloniale Spanjaarden en het Mapuche-volk. De confrontatie duurde van 1536 tot 1810 en vond vooral plaats in de Araucanía-regio van Chili.
In de vroege fase van de oorlog had Caupolican, een grote oorlogsleider van het Mapuche-volk, zijn volk ertoe aangezet te strijden tegen de Spaanse veroveraars die in de 16e eeuw het hele grondgebied (nu in Chili) binnenvielen.
In die tijd was er nog een beroemde Mapuche-krijger genaamd Galvarino, die een belangrijke rol speelde tijdens het eerste deel van de Arauco-oorlog. Zijn moedige verhaal begon tijdens de Slag bij Lagunillas, waar hij vocht tegen de Spaanse gouverneur García Hurtado de Mendoza en op 150 november 8 samen met 1557 andere Mapuche-soldaten gevangen werd genomen.
De straf voor opstand was voor sommige gevangenen vernedering in de vorm van amputatie van de rechterhand en/of neus. Galvarino en enkele andere Mapuche-soldaten, die bijzonder agressiever waren, werden onderworpen aan amputatie van beide handen. Daarna werden ze vrijgelaten als les en als waarschuwend verhaal voor de rest van het Mapuche-volk.
Na zijn terugkeer naar de Mapuche verscheen Galvarino voor hun oorlogsleider Caupolicán en de krijgsraad, waarbij hij hen zijn verminkte handen liet zien die hij om gerechtigheid riep. Hij streefde naar een grotere opstand van de Mapuche tegen de Spaanse indringers zoals Lautaro, die in december 1553 de Mapuche-krijgers naar een reeks overwinningen leidde tegen de machtige Spaanse strijdmacht in een eerdere oorlog die bekend staat als de Slag bij Tucapel; waar de Spaanse veroveraar en de eerste koninklijke gouverneur van Chili, Pedro de Valdivia, werd vermoord.
Vanwege Galvarino's moed en dapperheid werd hij door de raad benoemd om het bevel te voeren over een squadron. Zonder te wachten tot zijn wonden genezen waren, was hij vanaf de volgende dag opnieuw in de oorlog met messen aan beide stompen van zijn verminkte armen. Hij vocht naast Caupolicán in de volgende campagne tot de Slag bij Millarapue, die de komende dagen zou plaatsvinden, op 30 november 1557. Daar zou Galvarino's squadron vechten tegen de troepen van gouverneur Mendoza. Verrassend genoeg slaagde Galvarino er met de gewonde handen in om Eric Demand, de nummer twee onder Mendoza's bevel, neer te slaan.
De Spaanse troepen braken echter de divisie van Galvarino na enkele zware uren in de strijd te hebben doorgebracht en wonnen de strijd, waarbij 3,000 Mapuche-krijgers omkwamen en meer dan 800 gevangen namen, waaronder Galvarino. Mendoza beval hem die dag te worden geëxecuteerd door voor de agressieve honden te worden gegooid. Hoewel Alonso de Ercilla in zijn boek 'La Araucana' dat de echte dood van Galvarino was door ophanging.
Het is heel duidelijk dat Galvarino werd verslagen vanwege zijn fysieke ellende en de betere oorlogsstrategie en geavanceerde wapensystemen van de vijand. Maar in werkelijkheid werd Mendoza verslagen door de enorme moed van Galvarino, misschien besefte Mendoza dat ook.
