ဒိုင်နိုဆောများ သေဆုံးပြီးနောက် ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်အရ မျက်စိတစ်မှိတ်အတွင်း ကြံ့နှင့်တူသော 'မိုးကြိုးသားရဲများ' သည် ကြီးမားလာ

ဒိုင်နိုဆော-သတ်ထားသော ဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွှားကို တိုက်ခတ်ပြီးနောက် နှစ်ပေါင်း ၁၆ သန်းခန့်အကြာတွင် 'မိုးကြိုးသားရဲများ' ဟု သိကြသည့် ရှေးနို့တိုက်သတ္တဝါများသည် အဆပေါင်း ၁,၀၀၀ ပိုကြီးလာသည်။

ဒိုင်နိုဆောများ မျိုးသုဉ်းသွားခြင်းသည် ပဟေဠိဆန်ဆန် ဖုံးကွယ်ထားဆဲဖြစ်သော ကပ်ဆိုးကြီးတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဒါပေမယ့် ပိုလို့တောင် စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတာက မျိုးသုဉ်းပြီးနောက် ဖြစ်ပျက်ခဲ့တာပါပဲ။ ထိခိုက်မှုဒဏ်မှ လွတ်မြောက်လာသော နို့တိုက်သတ္တဝါများသည် အထူးသဖြင့် ကြံ့ကဲ့သို့သော မြင်းဆွေမျိုးအုပ်စုတစ်စုမှ ပေါက်ဖွားလာကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။

ဒိုင်နိုဆောများ သေဆုံးပြီးနောက် ကြံ့နှင့်တူသော 'မိုးကြိုးသားရဲများ' သည် မျက်စိတစ်မှိတ်အတွင်း ကြီးပြင်းလာ
ကြံ့နှင့်တူသောမျိုးစိတ်များသည် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၃၅ သန်းခန့်က Eocene ခေတ် ကုန်ဆုံးသည်အထိ တည်ရှိခဲ့သည်။ © အော်စကာ Sanisidro / မျှတစွာအသုံးပြုခြင်း

၎င်းတို့သည် ကြီးမားသောအရွယ်အစားသို့ လျင်မြန်စွာကြီးထွားလာပြီး "မိုးကြိုးသားရဲများ" ဟုလူသိများသည်။ ဒီဟာက ဘယ်လိုဖြစ်လို့ မြန်မြန်ဖြစ်တာလဲ။ အဖြေမှာ ဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွှားကျရောက်ပြီးနောက် တိရိစ္ဆာန်နိုင်ငံ၌ ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်သည့် မိုးကြိုးပစ်ခြင်းတွင် အကျုံးဝင်ကြောင်း မေ ၁၁ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သော လေ့လာမှုအသစ်တစ်ခုအရ သိရသည်။ သိပ္ပံဂျာနယ်။

ဒိုင်နိုဆောများ မျိုးသုဉ်းသွားပြီးနောက် ကြီးမားသော ခန္ဓာကိုယ်အရွယ်အစားသည် ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ဆိုင်ရာ အားသာချက်တစ်ခုအဖြစ် နို့တိုက်သတ္တဝါအချို့ကို ပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိချက်များအရ သိရသည်။

ယေဘုယျအားဖြင့် နို့တိုက်သတ္တဝါများသည် Cretaceous ခေတ် (လွန်ခဲ့သည့်နှစ်ပေါင်း ၁၄၅ သန်းမှ ၆၆ သန်း) အတွင်း သိသိသာသာကြီးမားသောဒိုင်နိုဆောများ၏ခြေရင်း၌ ပျံဝဲနေပါသည်။ အများစုသည် 145 ပေါင် (66 ကီလိုဂရမ်) အောက်တွင်ရှိသည်။

သို့သော်လည်း ဒိုင်နိုဆောများ မျိုးသုဉ်းသွားသောအခါတွင် နို့တိုက်သတ္တဝါများသည် ရှင်သန်ကြီးထွားရန် အဓိကအခွင့်အရေးကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို မွေးဖွားစဉ်က ကိုယ်အလေးချိန် ၄၀ ပေါင် (၁၈ ကီလိုဂရမ်) ရှိသည့် မျိုးသုဉ်းသွားသော နို့တိုက်သတ္တဝါမျိုးရိုးဖြစ်သည့် brototheres ကဲ့သို့ပင် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး လက်ရှိမြင်းများနှင့် အနီးစပ်ဆုံးဆက်စပ်မှုရှိသည်။

ဒိုင်နိုဆောများ သေဆုံးပြီးနောက် ကြံ့နှင့်တူသော 'မိုးကြိုးသားရဲများ' သည် မျက်စိတစ်မှိတ်အတွင်း ကြီးပြင်းလာ
Eocene မှ မြောက်အမေရိကတိုက်မှ ညီအစ်ကိုများ။ © Wikimedia Commons / မျှတစွာအသုံးပြုခြင်း

စပိန်နိုင်ငံ Alcalá တက္ကသိုလ်ရှိ Global Change Ecology and Evolution Research Group မှ သုတေသီ Oscar Sanisidro ၏ အဆိုအရ အခြားသော နို့တိုက်သတ္တဝါများသည် ၎င်းတို့မပြုလုပ်မီတွင် အရွယ်အစားကြီးသော တိရစ္ဆာန်များဖြစ်ကြပြီး brototheres သည် အရွယ်အစားကြီးမားသည့် ပထမဆုံးတိရစ္ဆာန်များဖြစ်သည်။

ထိုမျှသာမကဘဲ၊ ၎င်းတို့သည် ဘူမိဗေဒရှုထောင့်မှ အချိန်တိုအတွင်း နှစ်ပေါင်း ၁၆ သန်းအတွင်း အမြင့်ဆုံးအလေးချိန် ၄-၅ တန် (၃.၆ မှ ၄.၅ မက်ထရစ်တန်) သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

ဒိုင်နိုဆောများ သေဆုံးပြီးနောက် ကြံ့နှင့်တူသော 'မိုးကြိုးသားရဲများ' သည် မျက်စိတစ်မှိတ်အတွင်း ကြီးပြင်းလာ
၀ါရှင်တန်ဒီစီ၊ သဘာဝသမိုင်းပြတိုက်ရှိ Brontotherium hatcheri ရုပ်ကြွင်း Wikimedia Commons / မျှတစွာအသုံးပြုခြင်း

Brontotheres ၏ ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်းများကို ယခု မြောက်အမေရိကတွင် တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ၎င်းတို့သည် မိုးကြိုးမုန်တိုင်းများအတွင်း လွင်ပြင်များတွင် ကျင်လည်ကျက်စားနေမည့် လွင်ပြင်များတွင် ကျင်လည်ကျက်စားသည့် ကြီးမားသော “မိုးကြိုးမြင်းများ” မှ ဆင်းသက်လာသည်ဟု ယုံကြည်သော Sioux လူမျိုးများထံမှ “Thunder Beast” moniker ကို ရရှိခဲ့သည်။

brototheres များ အတော်လေး လျင်မြန်စွာ ကြီးထွားလာသည်ကို ရှေးယခင်က အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ပြဿနာက ဒီနေ့အထိ သူတို့မှာ ဘယ်လိုရှင်းပြချက်မျိုးမှ မရှိဘူး။

အဖွဲ့သည် မတူညီသော လမ်းကြောင်း သုံးခုအနက်မှ တစ်ခုကို လျှောက်လှမ်းနိုင်ခဲ့သည်။ Cope's rule ဟုခေါ်သော သီအိုရီတစ်ခုအရ အဖွဲ့တစ်ခုလုံးသည် သေးသေးမှ အကြီးအထိ စက်လှေကားစီးခြင်းကဲ့သို့ အချိန်နှင့်အမျှ တဖြည်းဖြည်း အရွယ်အစား ကြီးထွားလာကြောင်း အဆိုပြုပါသည်။

အခြားသီအိုရီတစ်ခုက အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ အဆက်မပြတ်တိုးလာမည့်အစား၊ လှေကားအတက်အဆင်းပြေးခြင်းနှင့်ဆင်တူသော ကုန်းပြင်မြင့်အခိုက်အတန့်များ လျင်မြန်စွာတိုးလာမည့်အခိုက်အတန့်များရှိကြောင်း အဆိုပြုထားသည်။

တတိယသီအိုရီမှာ မျိုးစိတ်အားလုံးတွင် တသမတ်တည်း ကြီးထွားမှု မရှိကြောင်း၊ တချို့က တက်သွားတယ်၊ တချို့က ကျသွားတယ်၊ ဒါပေမယ့် ပျမ်းမျှအားဖြင့်တော့ နည်းနည်းထက် ပိုများတယ်။ Sanisidro နှင့် လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များသည် လူသိများသော ညီအစ်ကို ၂၇၆ ဦး ပါဝင်သော မိသားစုသစ်ပင်ကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်းဖြင့် ဖြစ်နိုင်ခြေအရှိဆုံး မြင်ကွင်းကို ရွေးချယ်ခဲ့သည်။

တတိယယူဆချက်သည် ဒေတာနှင့် အသင့်တော်ဆုံးဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ကြသည်- အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ တဖြည်းဖြည်းကြီးလာသည် သို့မဟုတ် ဖောင်းကားလာပြီး ကုန်းပြင်မြင့်လာမည့်အစား၊ ၎င်းတို့သည် ဂေဟစနစ်သစ်များအဖြစ်သို့ ချဲ့ထွင်လာသည်နှင့်အမျှ မျိုးစိတ်တစ်ခုချင်းစီသည် ပိုကြီးလာမည် သို့မဟုတ် ကျုံ့သွားမည်ဖြစ်သည်။

ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်းမှတ်တမ်းတွင် မျိုးစိတ်သစ်များ ပေါ်ထွန်းရန် အချိန်အတော်ကြာခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် သေးငယ်သောမျိုးစိတ်များ မျိုးသုဉ်းသွားချိန်တွင် ကြီးမားသောမျိုးစိတ်များ ရှင်သန်ကျန်ရစ်ပြီး အုပ်စု၏ပျမ်းမျှအရွယ်အစားသည် အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ တိုးလာခဲ့သည်။

Sanisidro ၏အဆိုအရ၊ ဖြစ်နိုင်ခြေအရှိဆုံးအဖြေမှာ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်အတွင်း နို့တိုက်သတ္တဝါများသည် သေးငယ်သောကြောင့်၊ သေးငယ်သော သားမွေးတိရစ္ဆာန်များကြားတွင် ပြိုင်ဆိုင်မှုများစွာရှိခဲ့သည်။ ပိုကြီးသူများသည် ၎င်းတို့ရှာဖွေသော အစားအစာအရင်းအမြစ်အတွက် ပြိုင်ဆိုင်မှုနည်းပါးပြီး ၎င်းတို့အား ရှင်သန်နိုင်ခြေ မြင့်မားစေသည်။

လေ့လာမှုနှင့် မသက်ဆိုင်သော University of Kansas မှ paleontologist Bruce Lieberman က လေ့လာမှု၏ ဆန်းပြားမှုကြောင့် သဘောကျမိကြောင်း Live Science သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှု၏ ရှုပ်ထွေးမှုသည် Kansas တက္ကသိုလ်မှ သဏ္ဍာန်ဗေဒပညာရှင် Bruce Lieberman သည် သုတေသနတွင် မပါဝင်ခဲ့ပေ။

Sanisidro က ဤလေ့လာမှုတွင် ကြံ့ကဲ့သို့သော သတ္တဝါများသည် ဘီလူးကြီးဖြစ်လာပုံကိုသာ ရှင်းပြသည်၊ သို့သော် နောင်တွင် နောက်ထပ်ကြီးမားသောနို့တိုက်သတ္တဝါမျိုးစိတ်များအတွက် ၎င်း၏မော်ဒယ်၏တရားဝင်မှုကို စမ်းသပ်ရန် စီစဉ်ထားသည်။

“ဒါ့အပြင်၊ ဦးခေါင်းခွံအချိုးအစား၊ အရိုးအဆက်တွေရှိနေတာ၊ ဦးချိုတွေလိုမျိုး ဒီတိရစ္ဆာန်တွေရဲ့ တခြားဝိသေသလက္ခဏာတွေအပေါ် ဘယ်လိုသက်ရောက်မှုရှိနိုင်မလဲဆိုတာကိုလည်း စူးစမ်းလေ့လာချင်ပါတယ်” ဟု Sanisidro က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုသို့သော ကပ်ဘေးများအပြီးတွင် တိရိစ္ဆာန်နိုင်ငံ၌ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော လျင်မြန်သောပြောင်းလဲမှုများကို တွေးတောရန်မှာ အံ့ဩစရာပင်။ ဤမျိုးစိတ်များ၏ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲမှုသည် ကမ္ဘာမြေပေါ်ရှိ သက်ရှိများ၏ မယုံနိုင်လောက်အောင် လိုက်လျောညီထွေရှိမှုနှင့် ကမ္ဘာကြီးသည် ခဏတာအတွင်း မည်ကဲ့သို့ ပြောင်းလဲသွားနိုင်ကြောင်း သတိပေးချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။


လေ့လာမှုအား မူလက ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ သိပ္ပံဂျာနယ် မေလ 11, 2023 ပေါ်မှာ။