ကမ္ဘာမြေမျက်နှာပြင်အောက် မိုင်ရာနှင့်ချီသော “သမုဒ္ဒရာ” ၏ အထောက်အထားများကို သိပ္ပံပညာရှင်များက ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။

ကမ္ဘာမြေမျက်နှာပြင်အောက်ရှိ “သမုဒ္ဒရာ” ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်းသည် ဂြိုလ်၏ဖွဲ့စည်းပုံအပေါ် ကျွန်ုပ်တို့၏နားလည်မှုကို ပြောင်းလဲပေးနိုင်သည့် စွဲမက်ဖွယ်ကောင်းသော ပေါ်ထွန်းမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤအရာက Jules Verne ၏ ကမ္ဘာမြေကြီးအတွင်းရှိ သမုဒ္ဒရာတစ်ခု၏ အတွေးအမြင်နှင့် ပိုမိုနီးစပ်စေပါသည်။

ကမ္ဘာသည် ၎င်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး မသိသေးသော ပြောင်းလဲမှုများစွာရှိသည့် ကမ္ဘာဂြိုဟ်ဖြစ်သည်။ နည်းပညာတွေ တိုးတက်လာတာနဲ့အမျှ လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်မှုတွေ အများကြီးကို ဖော်ထုတ်နေပါတယ်။ နိုင်ငံတကာ သုတေသီအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့သည် ဘော့ဆွာနာအောက် မိုင်ပေါင်း ၄၁၀ အနက်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည့် ရှားပါးစိန်တုံးကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခဲ့သည်။

သိပ္ပံပညာရှင်များသည် ကမ္ဘာမြေမျက်နှာပြင်အောက် မိုင်ရာနှင့်ချီသော “သမုဒ္ဒရာ” ဆိုင်ရာ အထောက်အထားများကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။
enstatite၊ ringwoodite၊ coesite နှင့် perovskite အပါအဝင် စိန်တွင် အဓိကပါဝင်မှုအချို့။ © သဘာဝတရား Geoscience

အဆိုပါဂျာနယ်ထဲမှာပုံနှိပ်ထုတ်ဝေအဆိုပါလေ့လာမှု သဘာဝတရား Geoscienceကျွန်ုပ်တို့ကမ္ဘာကြီး၏ အပေါ်ပိုင်းနှင့်အောက်ပိုင်းကြားရှိ ဧရိယာသည် ကျွန်ုပ်တို့တွေးထားသလောက် မခိုင်မာကြောင်း ထင်ရှားပါသည်။

ကမ္ဘာမြေ၏ အတွင်းပိုင်းသို့ မိုင်ရာနှင့်ချီရောက်ရှိသည့် အသွင်ကူးပြောင်းရေးဇုန်ဟု လူသိများသော ကျွန်ုပ်တို့၏ကမ္ဘာမြေအပေါ်ပိုင်းနှင့် အောက်ပိုင်းကြား နယ်နိမိတ်သည် ယခင်က ထင်ထားသည်ထက် ရေနှင့် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်ကို ပိုမိုသိုလှောင်ထားသည်။

သုတေသနပြုမှုသည် လွန်ခဲ့သည့်နှစ်ပေါင်း 4.5 ဘီလီယံအတွင်း ယနေ့ကျွန်ုပ်တို့သိထားသော ကမ္ဘာ၏ရေသံသရာနှင့် ၎င်းသည် သမုဒ္ဒရာကမ္ဘာသို့ မည်သို့ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာမှုအပေါ် ကျယ်ပြန့်စွာသက်ရောက်မှုရှိနိုင်သည်။

Frankfurt ရှိ Goethe University မှ ဘူမိသိပ္ပံဌာနမှ သုတေသီ Frank Brenker နှင့် ၎င်း၏အဖွဲ့သည် အသွင်ကူးပြောင်းရေးဇုန်သည် ခြောက်သွေ့သောရေမြှုပ်မဟုတ်သော်လည်း ရေပမာဏများစွာပါဝင်ကြောင်း သရုပ်ပြခဲ့သည်။ Brenker ၏အဆိုအရ "၎င်းသည် Jules Verne ၏ကမ္ဘာမြေအတွင်းရှိပင်လယ်ပြင်ဆိုင်ရာစိတ်ကူးနှင့်ကျွန်ုပ်တို့ကိုတစ်လှမ်းပိုနီးကပ်စေသည်"

ဤကြီးမားသောရေလှောင်ကန်သည် မှောင်မိုက်သော အနည်အနှစ်များနှင့် ရေအားလျှပ်စစ်ကျောက်များဖြစ်နိုင်သော်လည်း - နှင့် စိတ်ကူးမယဉ်နိုင်သောဖိအားများတွင် - ၎င်းသည် စုစုပေါင်းထုထည်တွင် ထူးထူးခြားခြား (ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးဖြစ်နိုင်သည်) ဖြစ်နိုင်သည်။

“ဒီအနည်အနှစ်တွေက ရေနဲ့ CO2 အမြောက်အမြားကို ထိန်းထားနိုင်တယ်” ဟု Branker က ဆိုသည်။ “ဒါပေမယ့် အခုအချိန်အထိတော့ အသွင်ကူးပြောင်းရေးဇုန်ထဲကို မည်မျှဝင်ရောက်လာတယ်ဆိုတာ မရှင်းမလင်းဖြစ်နေပြီး ဟိုက်ဒရောလစ်ဓာတ်သတ္တုနဲ့ ကာဗွန်နိတ်ဓာတ်တွေ မည်မျှဝင်ရောက်လာတယ်ဆိုတာကို မသိရသေးဘဲ၊ ဒါကြောင့် ရေအမြောက်အမြားကို အဲဒီနေရာမှာ အမှန်တကယ် သိုလှောင်ထားသလားဆိုတာလည်း မရှင်းလင်းသေးပါဘူး။”

အဆိုပါ ထုတ်ပြန်ချက် အရ အသွင်ကူးပြောင်းရေးဇုန် တစ်ခုတည်းသည် ကမ္ဘာ၏ သမုဒ္ဒရာများ ပေါင်းစည်းထားသော ရေပမာဏထက် ခြောက်ဆအထိ ထိန်းထားနိုင်သည်ဟု ဆိုသည်။

လေ့လာတွေ့ရှိရသော စိန်တုံးသည် ကမ္ဘာမြေ၏ ဝတ်ရုံ၏ တည်နေရာမှ ဆင်းသက်လာကာ ကမ္ဘာမြေ၏ ဝတ်ရုံအတွင်း ဖိအားများနှင့် အပူချိန်တွင်သာ ဖြစ်ထွန်းသည့် ringwoodite ဒြပ်စင်သည် ရေကို ကောင်းစွာ သိုလှောင်နိုင်သည့် ပေါများနေပါသည်။ သုတေသီများအတွက် ဆေးလိပ်သောက်သေနတ်- လေ့လာထားသော စိန်တွင် ringwoodite ပါရှိပြီး ထို့ကြောင့် ရေလည်း ပါပါသည်။

နှိုင်းယှဉ်နိုင်သော စိန်တစ်လုံးကို 2014 ခုနှစ်တွင် သုတေသနပြုပြီးနောက်၊ သိပ္ပံပညာရှင်များက ကမ္ဘာ၏အသွင်ကူးပြောင်းရေးဇုန်သည် ရေများစွာကို သိုလှောင်ထားသည်ဟု သိပ္ပံပညာရှင်များက ယူဆခဲ့သော်လည်း နောက်ဆုံးအချက်အလက်များက သီအိုရီကို အထောက်အကူဖြစ်စေသည်။

"မင်းမှာ နမူနာတစ်ခုပဲရှိမယ်ဆိုရင် ဒါဟာ ဒေသတွင်း ရေအားလျှပ်စစ်ဒေသတစ်ခု ဖြစ်နိုင်ပါတယ်" ဟု Alberta တက္ကသိုလ်မှ ဘူမိဓာတုဗေဒပညာရှင်နှင့် ပါရဂူဘွဲ့လွန်လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက် Suzette Timmerman က Scientific American သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ ဒုတိယနမူနာရှိပြီ၊ ဒါဟာ တစ်ခုတည်းသော ဖြစ်ပျက်မှု မဟုတ်ဘူးလို့ ကျွန်တော်တို့ ပြောနိုင်နေပါပြီ။”

နောက်ဆုံးအနေနဲ့၊ သမုဒ္ဒရာတွေဟာ ကမ္ဘာမြေမျက်နှာပြင်ရဲ့ 70 ရာခိုင်နှုန်းလောက်ကို ဖုံးလွှမ်းထားတယ်ဆိုတာကို မမေ့ပါနဲ့၊ ဒါကြောင့် စူးစမ်းလေ့လာတဲ့အခါမှာ မျက်နှာပြင်ကို ကုတ်လိုက်ရုံနဲ့ မအံ့သြသင့်ပါဘူး။ ယခုအချိန်အထိ လူသားမျက်လုံးများသည် သမုဒ္ဒရာကြမ်းပြင်၏ ၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သာ မြင်နေရပြီဖြစ်သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းသည် မစူးစမ်းရသေးပေ။ ဤမြေအောက်ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာထဲတွင် လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်သောအရာများ မည်မျှရှိသည်ကို မြင်ယောင်ကြည့်ပါ။

ကျွန်ုပ်တို့သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ကိုယ်ပိုင်ဂြိုဟ်နှင့် ပတ်သက်၍ မသိရှိရသေးပါ။ ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုသည် ကမ္ဘာ၏ ရေစက်ဝန်းနှင့် ကျွန်ုပ်တို့ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ သက်ရှိများ၏ ဇစ်မြစ်ကို နားလည်မှုအတွက် အရေးကြီးသော သက်ရောက်မှုများရှိသည်။ ဤဆန်းကြယ်သောရှာဖွေတွေ့ရှိမှုအပေါ် သံသယ၀င်စရာပိုမိုထင်ရှားလာမည့် ဤအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်၍ အနာဂတ်သုတေသနကို ကျွန်ုပ်တို့မျှော်လင့်ပါသည်။


သုတေသနကို မူလက ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ 26 ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ 2022 ရက်နေ့တွင် သဘာဝဘူမိသိပ္ပံ။