အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့် နှစ်ပေါင်း 200,000 ခန့်က တိဗက်တွင် တွေ့ရှိခဲ့သော ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်း လက်ဗွေရာများနှင့် ခြေရာများအုပ်စုသည် လူသားအနုပညာ၏ အစောဆုံး နမူနာများ ဖြစ်နိုင်သည်။ ပြီးတော့ သူတို့ကို ကလေးတွေနဲ့ ဖန်ဆင်းတယ်။
ကလေးတွေဟာ သူတို့ရဲ့ လက်ခြေတွေကို ရွှံ့ထဲထည့်ရတာကို နှစ်သက်တယ်ဆိုတာ မိဘတိုင်းသိပါတယ်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် အမြင့်ပေ 4,269 (ပေ 14,000) မြင့်သော တိဗက်ကုန်းပြင်မြင့်ရှိ Quesang ရှိ ရေပူစမ်းအဖြစ် ရှေးရှေးတုန်းက ဖြစ်ပုံရသည်။
အစီရင်ခံစာတစ်စောင်၌ ဒီဇင်ဘာလ 2021 ခုနှစ်ဂျာနယ် သိပ္ပံစာစောင် ဤအထင်ကြီးမှုများကို ဧရိယာအတွင်း လှည့်လည်ခြင်း၏ ရလဒ်သာမကဘဲ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိထားရှိရန် အကြံပြုထားသည်။ ခြေဖဝါးနှင့် လက်ပုံများသည် ကွက်လပ်တစ်ခုအတွင်း အတိအကျ ကိုက်ညီပြီး mosaic ကဲ့သို့ နီးကပ်စွာ စီထားသည်။ သူတို့ရဲ့ အရွယ်အစားက ကလေးနှစ်ယောက်၊ တစ်ယောက်က အသက် (၇)နှစ်အရွယ်နဲ့ နောက်တစ်ယောက်ဟာ (၁၂)နှစ်သားအရွယ်က ဖန်တီးထားတာလို့ ဖော်ပြပါတယ်။
ထိုအချိန်တွင်၊ တွင်းထွက်ရေပူစမ်းများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော ထုံးကျောက်တစ်မျိုးဖြစ်သည့် travertine သည် လက်ဗွေရာပြုလုပ်ရန် သင့်လျော်သည့် ရွှံ့နွံကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ပူပြင်းသော စမ်းရေခန်းခြောက်သောအခါ ရွှံ့နွံများသည် ကျောက်အဖြစ်သို့ မာကျောလာပြီး ပုံနှိပ်မှုများကို အချိန်နှင့်အမျှ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်လာကြသည်။
အဆိုပါကျောက်တုံးများသည် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း 169,000 နှင့် 226,000 ကြားတွင်ရှိခဲ့သည်။ ထိုအချိန်က တိဗက်ကုန်းပြင်မြင့်တွင် နေထိုင်ကြသူများမှာ မည်သူမည်ဝါဖြစ်သည်ကို အတိအကျမသိရသေးသော်လည်း လူများသည် Neanderthals သို့မဟုတ် Homo sapiens ထက် Denisovans များဖြစ်နိုင်သည်။ Denisovans သည် အာရှတွင်နေထိုင်ပြီး ခေတ်သစ်လူသားများနှင့်ဆင်တူသော ကျွန်ုပ်တို့၏အစောပိုင်းဘိုးဘေးများ၏အကိုင်းအခက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ယနေ့နေထိုင်သော တိဗက်လူမျိုးများသည် Denisovan ဗီဇကို သယ်ဆောင်ဆဲဖြစ်သည်။
ပန်းချီလက်ရာဟု ယူဆနိုင်သည်ဖြစ်စေ ရွှံ့ထဲတွင် ကစားနေသည့် ကလေးများကိုသာ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုနိုင်သော်လည်း စာတမ်းရေးသားသူများက “မိဘများသည် ရေခဲသေတ္တာတွင် ကလေးများမှ ရေးခြစ်ဆွဲထားသော အနုပညာကဲ့သို့ပင် အနုပညာဖြစ်ကောင်း ဖြစ်နိုင်သည်။ ”
စာရေးဆရာများက ပုံနှိပ်ထားသော အလယ်အလတ်ကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ပြောင်းလဲထားသည့်အတိုင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး ၎င်းတို့က "ဟေး၊ ငါ့ကိုကြည့်၊ ဒီခြေရာတွေပေါ်မှာ ငါ့လက်ဗွေလုပ်ထားပြီးပြီ" လို့ ဖော်ပြတဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်မျိုး ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ အကြံပြုထားပါတယ်။
သို့မဟုတ် ဤအထင်အမြင်များသည် "ငါဒီမှာရှိပြီ" ဟုပြောသော ရှုခင်းတွင် အမှတ်အသားများကို ချန်ထားခဲ့လိုသည့် လူသားဆန္ဒကို ကိုယ်စားပြုခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။
နောက်ဖေးလမ်းကြားတွေမှာ နံရံတွေပေါ်မှာ ဂရက်ဖီတီတွေ နဲ့ နာမည်ကြီး သရုပ်ဆောင်တွေနဲ့ မင်းသမီးတွေ ဟောလီးဝုဒ် လမ်းမကြီးတစ်လျှောက် သူတို့ရဲ့ လက်ခြေတွေကို အထင်ကြီးစရာတွေ ချန်ထားခဲ့ကြတဲ့ အစဉ်အလာတစ်ခုပါ။
သမိုင်းမတင်မီက ကလေးတွေဟာ သူတို့ရဲ့လက်ရာတွေကို နှစ်ရာထောင်ချီ ထိန်းသိမ်းထားရမယ်ဆိုတာ မသိခဲ့ကြဘူး။
ဂရုတစိုက်ပြုလုပ်ထားသော ပုံနှိပ်ခြင်းများကို အနုပညာဟု ယူဆပါက ၎င်းသည် ရော့ခ်အနုပညာသမိုင်းကို နှစ်ပေါင်း 100,000 ကျော် ပြန်လည်ရောက်ရှိစေပါသည်။ နံရံပေါ်တွင် လက်ဖြင့်တင်ထားသည့် ရှေးအကျဆုံး လက်ဗွေရာများကို ပုံတစ်ပုံပြုလုပ်ရန်အတွက် ရောင်စုံမှုန့်များကို ဖြန့်ခွဲကာ စပိန်နိုင်ငံ၊ Sulawesi၊ Indonesia နှင့် El Castillo တို့တွင် 40,000 မှ 45,000 ကြားရှိ အခြားဂူပန်းချီများနှင့်အတူ တွေ့ရှိခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သော .... နှစ်က။
နေရာတိုင်းတွင်ပြသနိုင်သော ပန်းချီကားများနှင့် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားနိုင်သော ပန်းချီကားများနှင့် မတူဘဲ ရွှေ့ရန်မရည်ရွယ်သောကြောင့် ၎င်းကို parietal art ဟုခေါ်သည်။ ရှေးအကျဆုံး ရုပ်ပွားတော်များသည် တစ်ချိန်တည်းတွင်ပင် ပြန်လည်ရောက်ရှိသွားကြသည်။
ရှေးခေတ်တိဗက်ကလေးများကို ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး အနုပညာရှင်များထဲတွင် ထည့်သွင်းစဉ်းစားနိုင်သည် သို့မဟုတ် ၎င်းတို့သည် ကလေးများအားလုံးကဲ့သို့ ရွှံ့ထဲတွင် ဆော့ကစားနေခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် နက်နဲသောအတိတ်မှ လက်ဗွေရာများနှင့် ခြေရာများသည် အဖိုးတန်သိပ္ပံနည်းကျ အချက်အလက်များကို ပေးစွမ်းနိုင်သောကြောင့် စွဲချက်တင်မှုများသည် အနုပညာဟုတ်မဟုတ်လားဟူသော မေးခွန်းမှာ တုန်လှုပ်လုနီးပါး ဖြစ်နေသည်။
ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာသည် အများအားဖြင့် ရှေးယခင်ယဉ်ကျေးမှုများမှ အပိုင်းအစများဖြစ်သည့် မြေအိုးအပိုင်းအစများ၊ ဖောင်ဒေးရှင်းများ၊ အထိမ်းအမှတ်အဆောက်အအုံများနှင့် အရိုးများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းလေ့ရှိသည်။ ကွက်လပ်များကို ဖြည့်သွင်းရန်နှင့် လူတို့သည် အမှန်တကယ် မည်သို့မည်ပုံဖြစ်သည်ကို ဆုံးဖြတ်ရန် ကြိုးစားရန် သိပ္ပံပညာရှင်များ က ကောက်ချက်ချရန်သာ မူတည်သည်။ သို့သော် လက်ဗွေများသည် လူတစ်ဦး၏ တိုက်ရိုက် လက်မှတ်ဖြစ်သည်။
ဟောလိဝုဒ် Boulevard ရှိ ခရီးသွားများသည် ၎င်းတို့၏ နှစ်သက်ရာ သရုပ်ဆောင်များ၏ ပုံများကို လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ရန်၊ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခြင်းမျိုး၊ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခြင်းမျိုး ခံစားရနိုင်စေရန်အတွက် ထိုင်ထထိုင်ကြသည်။ အခုအချိန်မှာတော့ ရွှံ့ထဲမှာ ရှုပ်ပွနေတဲ့ ကလေးစုံတွဲတစ်တွဲကို အချိန်မီ အခိုက်အတန့်လေးအဖြစ် ထောင်စုနှစ်တစ်နှစ်ကျော်ကို ရောက်ရှိသွားတဲ့ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်မှုကို စိတ်ကူးကြည့်ပါ။