1889 ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် အိုင်ဒါဟို၊ နမ်ပါတွင် ရေတွင်းတူးဖော်ခြင်း စစ်ဆင်ရေးတစ်ခုအတွင်း လွန်ခဲ့သည့်ရာစုနှစ်များက သိပ္ပံပညာကို ပြင်းထန်စွာ စိတ်ဝင်စားမှုဖြစ်စေခဲ့သော လူသားရုပ်လေးတစ်လောင်းကို တူးဖော်တွေ့ရှိခဲ့သည်။
လူ့လက်ဖြင့်ပြုလုပ်ထားသည်မှာ မမှားနိုင်လောက်အောင် အနက် (၃၂၀ ပေ) ဝန်းကျင်တွင် တွေ့ရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းကို ဤကမ္ဘာ၏အစိတ်အပိုင်းတွင် လူသားများ မရောက်ရှိမီ မျှော်မှန်းထားသည့် သက်တမ်းအကွာအဝေးတွင် တွေ့ရှိရသည်ဟု လက်ခံထားသော ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ချိန်းတွေ့မှုနည်းပညာများအရ သိရသည်။ ယေဘုယျ သိပ္ပံပညာအသိုင်းအဝိုင်းက အားလုံးကို မေ့ထားသော်လည်း၊ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ် ဘက်လိုက်မှုမရှိဘဲ ရှုမြင်သည့်အခါ အထောက်အထားများကို ရှာဖွေတွေ့ရှိပြီးနောက် ရာစုနှစ်တစ်ခုကျော်ကြာအောင် ယုံကြည်နေကြဆဲဖြစ်သည်။
"အရုပ်" (နမ်ပါရုပ်တုဟု ခေါ်ဆိုသည်) သည် ရွှံ့တဝက်နှင့် သလင်းကျောက်တစ်ဝက်ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပြီး၊ Oberlin College မှ ပညာရှင် အနည်းဆုံး ပါမောက္ခ Albert A. Wright ၏အဆိုအရ၊ ၎င်းသည် သေးငယ်သော ကလေး သို့မဟုတ် အပျော်တမ်းတို့၏ ထုတ်ကုန်မဟုတ်ပေ။ စစ်မှန်တဲ့ ပန်းချီဆရာက ဖန်တီးခဲ့တာပါ။
အချိန်အားဖြင့် ဆိုးဆိုးရွားရွား စုတ်ပြတ်သတ်သွားသော်လည်း အရုပ်၏အသွင်အပြင်မှာ ကွဲပြားနေဆဲဖြစ်သည်- ၎င်းတွင် ကျီးပေါင်းတက်နေသော ဦးခေါင်း၊ ပါးစပ်နှင့် မျက်လုံးများ- ကျယ်ပြန့်သော ပုခုံးများ- လက်တို၊ လက်ထူများ- ခြေတံရှည်များ၊ ညာဘက်ခြေထောက် ကျိုးသွားပါသည်။ အဝတ်အစားပုံစံများ သို့မဟုတ် လက်ဝတ်ရတနာများကို ကိုယ်စားပြုသည့် ပုံပေါ်တွင် သေးငယ်သော ဂျီဩမေတြီအမှတ်အသားများ ပါရှိသည် - ၎င်းတို့ကို အများအားဖြင့် လည်ပင်းတစ်ဝိုက် ရင်ဘတ်နှင့် လက်နှင့် လက်ကောက်ဝတ်များတွင် တွေ့ရသည်။ အရုပ်သည် ယဉ်ကျေးမှု မြင့်မားပြီး အနုပညာဆန်စွာ ၀တ်ဆင်ထားသော လူတစ်ဦး၏ ရုပ်ပုံဖြစ်သည်။
လွန်ခဲ့သောရာစုနှစ် (Gentet, 1991) ကယ်လီဖိုးနီးယားရှိ Sierra Nevada တောင်များတွင် ရွှေဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော ကျောက်စရစ်ခဲများတွင် တွေ့ရသော ရှေးခေတ်လူသားများ၏ ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများနှင့် အရိုးများနှင့်မတူဘဲ၊ Nampa ရုပ်ပုံသည် မျက်နှာပြင်အောက်တွင် နက်ရှိုင်းစွာ နစ်မြုပ်နေသည့် သမိုင်းမတင်မီ ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုအတွက် တစ်ခုတည်းသော သဲလွန်စတစ်ခု ဖြစ်နိုင်သည်။
ထင်ရှားသည်မှာ၊ Nampa ရုပ်တုကို မြောက်အမေရိကရှိ ရှေးခေတ်လူသားတို့၏ ယဉ်ကျေးမှု၏ အကောင်းဆုံး အထောက်အထားတစ်ခုအဖြစ် အခိုင်အမာဆိုရန် ပို၍ခက်ခဲသည်မှာ ထင်ရှားပါသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ နပရုပ်တု၏ စစ်မှန်သော အထောက်အထားများသည် လေးနက်ပုံပေါ်သည်။ ရှေးဟောင်းပစ္စည်း၏အခြေအနေသည် အစောပိုင်းနယ်နိမိတ်ရှိတစ်စုံတစ်ဦးအတွက် အလွန်ဆန်းပြားသောစိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ကို တင်ပြမည်ဖြစ်သည်။ နှင့် ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများကို ရှာဖွေတွေ့ရှိချိန်တွင် လည်ပတ်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည့် သဲစုပ်စက်သည် ဆက်လက်လည်ပတ်နေပြီး အသက်ရှင်ကျန်နေချိန်အတွင်း ၎င်းကို အပေါ်မှထည့်သွင်းထားခြင်းကို ဖယ်ထုတ်ထားသည်။
ထိပ်ရှိ အချိတ်အဆက်ဖြင့် သဲစုပ်စက်သည် အခန်းအတွင်းရှိ ငါးလက်မကျော်ခန့်ရှိသည်။ သဲစုပ်စက်သည် အပြင်ဘက်တွင် 4 1/2 လက်မရှိပြီး အတွင်းဘက်တွင် 3 1/2 လက်မခန့်ရှိသည်။ အပေါ်မှထည့်ထားသည့်အရာသည် ရေ၏ထိပ်တွင် လွင့်နေပြီး သဲစုပ်စက်၏လုပ်ဆောင်ချက်ကြောင့် အမှုန့်ဖြစ်သွားလိမ့်မည်။ - ၁၈၈၉ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၃၀ ရက်စွဲပါ Mark A. Kurtz မှ G. Frederick Wright ရေးသောစာများထဲမှ ကောက်နုတ်ချက်။
ထို့အပြင်၊ လှည့်ဖြားမှုတစ်ခုအတွက် ရည်ရွယ်ချက်ကို စိတ်ကူးကြည့်နိုင်သော်လည်း (နယ်ခြားမြို့သစ်ကို မြှင့်တင်ရန် လှည့်ဖြားသည့် စိတ်ကူးကို အခြားစာရေးဆရာများက မဖော်ပြထားသော်လည်း စာရေးသူ သုတေသနပြုထားသည်) ပါ၀င်ပတ်သက်သူများကို ရပ်ရွာအတွင်းရှိ အရပ်ရှည်သော နိုင်ငံသားများအဖြစ် အမြဲဖော်ပြကြသည်။ သူတို့သည် သူတို့၏စကားအတွက် အလွန်ယုံကြည်ကိုးစားခဲ့ကြသည်။
ဒါပေမယ့် အားလုံးက ထင်တဲ့အတိုင်း မဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေ အမြဲရှိတယ်။ ကျွန်ုပ်တို့ သေချာစွာမသိနိုင်သော်လည်း ဤအရာက ကျွန်ုပ်တို့သိထားပါသည်- လူသားတို့၏ ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများကို မျှော်လင့်ထားသည့် ဘူမိဗေဒဆိုင်ရာ မိုးကုတ်စက်ဝိုင်းမှ ရှာဖွေတွေ့ရှိပါက၊ အငြင်းပွားဖွယ်ရာများ နည်းပါးသွားမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်၊ လက်ရှိ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်သီအိုရီများနှင့် ဖြန့်ကျက်ထားသော ဘူမိဗေဒအချိန်ဇယားများသည် သမားရိုးကျ “ပညာ” တားမြစ်ထားသည့် စထရမ်တွင် တွေ့ရှိရသည့် လူ့အရိုးအထုံးများ သို့မဟုတ် အရိုးများလက်ခံမှုကို အနှောင့်အယှက်မဖြစ်သင့်ပေ။
