ဘီစီ ၄၄၀ မှရှေးဟောင်းစာသားများကိုအီဂျစ်နိုင်ငံပိရမစ်များကိုအဆင့်မြင့်စက်များဖြင့်တည်ဆောက်ခဲ့သည်

ပိရမစ်များကို မည်သို့တည်ဆောက်ခဲ့သည်ဟူသော လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်မှုသည် အဖြေရရှိရန် နီးကပ်လာပေလိမ့်မည်။ အီဂျစ်ရဲ့ ပိရမစ်တွေကို စက်တွေက ဆောက်ခဲ့တာလား။

လူတွေကအီဂျစ်ရဲ့ပိရမစ်တွေကိုစိတ် ၀ င်စားခဲ့တာကြာပြီ၊ သူတို့ဖန်တီးခဲ့တဲ့ပတ် ၀ န်းကျင်ကလျှို့ဝှက်ချက်တွေကြောင့်သူတို့ကိုအပြစ်တင်ဖို့ခက်တယ်။ လူအများစုကသူတို့ကိုဂြိုလ်သားများကတည်ဆောက်ခဲ့သည်ဆိုသောပူးပေါင်းကြံစည်မှုဆိုသောစကားကိုမယုံသော်လည်းလူအများစုကအီဂျစ်၏ပိရမစ်များကိုကျွန်လုပ်သားများနှင့်သာမန်အားဖြင့်တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်းမဟုတ်ကြောင်းလူအများစုကယူဆကြသည်။

ဂီဇာပိရမစ်များ၊ ကိုင်ရို၊ အီဂျစ်၊ အာဖရိက။ ဂီဇာကုန်းပြင်မြင့်မှ ပိရမစ်များ၏ မြင်ကွင်း © Image Credit: Feili Chen | Dreamstime.Com မှ လိုင်စင်ရရှိသည် (တည်းဖြတ်/လုပ်ငန်းသုံး စတော့ဓာတ်ပုံ)
ဂီဇာပိရမစ်များ၊ ကိုင်ရို၊ အီဂျစ်၊ အာဖရိက Giza Plateau မှပိရမစ်များကိုကြည့်ခြင်း© Image Credit: Günter Albers | မှလိုင်စင်ရသည် Dreamstime.com (အယ်ဒီတာ့အာဘော်/ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်သုံးစတော့ဓာတ်ပုံ)

ဒါဆိုလွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်း ၄၀၀၀ ကလူသားတွေဟာကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး၊ အဆန်းပြားဆုံးနဲ့ကျော်ကြားတဲ့အဆောက်အ ဦး အချို့ကိုဘယ်လိုတည်ဆောက်ခဲ့လဲ။ ပိရမစ်များတည်ဆောက်ပုံ၏နက်နဲသောအရာသည်အဖြေရရန်နီးလာသည်။ စက်တွေကအီဂျစ်ရဲ့ပိရမစ်တွေကိုတည်ဆောက်ခဲ့သလား။

ဘီစီ ၄၄၀ တွင်ဂရိဒဿနပညာရှင်နှင့်သမိုင်းပညာရှင် Herodotus ကရေးသားခဲ့သည် "သမိုင်းများ" သူ၏အထင်ရှားဆုံးအရေးအသားများထဲမှတစ်ခုအဖြစ်မှတ်ယူသည်။ သမိုင်းပညာရှင်ကြီးသည်နိုင်ငံရေး၊ ပထဝီနှင့်ဓလေ့များအပါအ ၀ င်အနောက်အာရှ၊ မြောက်အာဖရိကနှင့်ဂရိတို့မှသမိုင်းမှတ်တမ်းများနှင့်ဓလေ့ထုံးတမ်းများကိုဆွေးနွေးသည်။

ဘီစီ ၄၄၀ မှရှေးခေတ်စာသား ၁ ခုကိုဖော်ထုတ်ခဲ့သောအီဂျစ်ပိရမစ်များကိုအဆင့်မြင့်စက်ယန္တရားများဖြင့်တည်ဆောက်ခဲ့သည်
သမိုင်းကြောင်းမှအပိုင်းအစ၊ ဒုတိယရာစု Papyrus Oxyrhynchus 2 စာအုပ်မှ VIII စာအုပ်၊ © Image Credit: HIO မှတဆင့် iStock

“ သမိုင်းများ” ကျွန်ုပ်တို့၏ယဉ်ကျေးမှု၌သမိုင်းသုတေသနအတွက်မူဘောင်ကိုချမှတ်ခဲ့ခြင်းမှာအလွန်ထူးကဲသည်။ သို့သော်လည်းလူသားများသည်သူ၏စကားများအတွင်း၌နှစ်ပေါင်းများစွာဖြေရှင်းရန်ကြိုးပမ်းခဲ့သောလျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်မှုတစ်ခု၏အမှန်တရားကိုဖုံးကွယ်ထားနိုင်သည်။

အီဂျစ်ပိရမစ်များနှင့်ဆက်စပ်နေသောလျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်မှု

အီဂျစ်ပိရမစ်များသည်လွန်ခဲ့သောနှစ်ထောင်ပေါင်းများစွာကအီဂျစ်တွင်တည်ဆောက်ခဲ့သောပြီးပြည့်စုံသောဂျီသြမေတြီပိရမစ်ပုံသဏ္န်၌ပန်းရံများဖြစ်သည်။ အစီရင်ခံစာများအရအသိအမှတ်ပြုထားသောအီဂျစ်ပိရမစ်အရေအတွက်သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်အောက်တိုဘာလအထိ ၁၁၈ ၀ န်းကျင်ရှိသည်။ ရှေးနှင့်အလယ်ပိုင်းကာလများအတွင်း၌အများစုသည်နိုင်ငံ၏ဖာရောဘုရင်များနှင့်သူတို့၏အဖော်များအတွက်သင်္ချိုင်းဂူများအဖြစ်တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။

အီဂျစ်ပြည်၌ပထမဆုံးပိရမစ်ကိုတတိယမင်းဆက်လက်ထက်တွင်ဖာရောဂျိုဆာမင်းလက်ထက်တွင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ အဆင့်ဆင့်မြင့်တက်လာသောကျောက်တည်ဆောက်ထားသောအဆောက်အအုံသည်ရှေးအီဂျစ်ယဉ်ကျေးမှု၌ကြီးကျယ်သောတော်လှန်ရေးတစ်ခုဖြစ်သည်။

ရှေးခေတ် အီဂျစ်ဘုရင် Djoser ၏ ပိရမစ်များ။ © Image Credit: Walter Steedenroth | DreamsTime.com မှ လိုင်စင်ရရှိသည် (တည်းဖြတ်အသုံးပြုမှု စတော့ဓာတ်ပုံ၊ ID:216602360)
ရှေးအီဂျစ်ဘုရင် Djoser ၏ခြေလှမ်းပိရမစ် ©ပုံ Credit: Walter Stiedenroth | မှလိုင်စင်ရသည် အိပ်မက်အချိန်.com (အယ်ဒီတာ့အာဘော်/ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်သုံးစတော့ဓာတ်ပုံ)

တတိယမင်းဆက်၏ဒုတိယမြောက်ဘုရင်ဖြစ်သော Djoser ၏ Step Pyramid ကို Saqqara ရှိကွပ်ကဲမှုနေရာတစ်ခုပေါ်တွင်တည်ဆောက်ပြီးရှေးဟောင်း Memphis မြို့ကိုအပေါ်စီးမှကြည့်ရှုနိုင်သည်။

Djoser ပိရမစ်ကိုအီဂျစ်နိုင်ငံ Saqqara ၌ဘီစီ ၂၆၃၀ မှဘီစီ ၂၆၁၁ အကြားဖာရောဂျိုဆာ (သို့မဟုတ် Zoser) အတွက်သင်္ချိုင်းအဖြစ်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည်ကမ္ဘာ့သက်တမ်းအရင့်ဆုံးကျောက်တုံးကြီးဖြစ်သော်လည်းအီဂျစ်၏အထင်ရှားဆုံးပိရမစ်များကမကြာခဏဖုံးလွှမ်းထားသည်။

ပိရမစ်သည်အမြင့် ၆၀ မီတာရှိပြီး၎င်းအား၎င်း၏ခြေရင်း၏လေးထောင့်အပိုင်းများနှင့် အစပြု၍ ထိပ်ဆုံး၌ရပ်စဲသောဆဋ္ဌမဖြင့်အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ သို့သော် Sneferu သည်ပိရမစ်ကိုပြန်လည်ဒီဇိုင်းထုတ်သောထီးနန်းကိုသိမ်းယူသည်အထိမဖြစ်ခဲ့ပေ။ ဤဘုရင်သည်ပိရမစ်သုံးခုကိုတည်ဆောက်ခဲ့ပြီးအီဂျစ်ပိရမစ်များတည်ဆောက်ပုံနှင့်ဒီဇိုင်းကိုလုံးလုံးလျားလျားပြောင်းလဲစေခဲ့သည်။

အံ့သြစရာကောင်းသည်မှာပညာရှင်များသည် Dahshur ၏တော်ဝင် necropolis ၌တည်ထားသောအနီရောင်ပိရမစ်သည် Giza ၏ပိရမစ်အတွက်စံပြအဖြစ်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်ဟုပညာရှင်များကထင်ကြသည်။ အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှဤပိရမစ်ကြီးများသည်ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်များနှင့်ကမ္ဘာအကျော်ကြားဆုံးဆွဲဆောင်မှုများထဲမှတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။

သို့သော် သူတို့ရဲ့ဆောက်လုပ်ရေးအထောက်အထားစာရွက်စာတမ်းတွေမတွေ့ရဘူးရှေးခေတ်ကဤအံ့မခန်းအဆောက်အ ဦး များကိုမည်ကဲ့သို့တည်ဆောက်ခဲ့ပုံနှင့် ပတ်သက်၍ မည်သည့်ရှင်းလင်းပြတ်သားမှုမှမအောင်မြင်ခဲ့ပါ။ မည်သည့်ရှေးဟောင်းအီဂျစ်စာပေများတွင်မည်ကဲ့သို့စိုက်ထူခဲ့ကြောင်းညွှန်ပြခြင်းမရှိချေ။ ဤအရာသည်ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာတွင်သာမကလူမှုအသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုလုံးတွင်စိတ်ရှုပ်ထွေးဆုံးပဟေဋ္ဌိတစ်ခုဖြစ်လာသည်။

မယုံနိုင်လောက်အောင် တိကျမှုအဆင့်က ပိရမစ်များကို စက်ယန္တရားများဖြင့် ဆောက်လုပ်ထားသည်ကို ညွှန်ပြနေသည်။

Cheops ထွန်းကားလာခြင်းနှင့်အတူပိရမစ်တည်ဆောက်မှုကာလအသစ်တစ်ခုစတင်ခဲ့သည်ဟုလူအများယုံကြည်ကြသည်။ Cheops ဟုလူသိများသော Jufu o Jéopsသည်ဘီစီ ၂၅၈၉ မှဘီစီ ၂၅၆၆ အထိအုပ်ချုပ်ခဲ့သောအီဂျစ်နိုင်ငံ၏စတုတ္ထမင်းဆက်၏ဒုတိယမြောက်ဖာရောဘုရင်ဖြစ်သည်။

Cheops သည် အနှစ် 20 အတွင်း မငြိမ်မသက်ဖြစ်နေသော ကာလ အတွင်း ဗိသုကာပညာရှင် Hemiunu နှင့် တည်ဆောက်ခဲ့သည့် Great Pyramid of Giza ၏ ဆောက်လုပ်မှုကို ဂုဏ်ပြုခဲ့သည်။ Herodotus က အောက်ပါအတိုင်း ဆိုထားသည်။

“Cheops ဟာ သူ့ရဲ့ပိရမစ်ကို ဆောက်ဖို့ ငွေရှာဖို့အတွက် သူ့သမီးကို ပြည့်တန်ဆာလုပ်ဖို့အတွက် ဂီဇာရဲ့ မဟာပိရမစ်ကြီးကို စိုက်ထူထားခဲ့ပါတယ်… သူ့လက်ထက်မှာ ဝတ်ပြုဖို့ ဘုရားကျောင်းတွေအားလုံးကို ပိတ်ပစ်ခဲ့ပြီး အီဂျစ်ပြည်ရဲ့ မထီမဲ့မြင်ပြုမှုတွေ ကြုံလာရလို့ ဒုက္ခရောက်နေခဲ့ပါတယ်။ အီဂျစ်လူမျိုးများ။”

ဘီစီ ၄၄၀ မှရှေးခေတ်စာသား ၁ ခုကိုဖော်ထုတ်ခဲ့သောအီဂျစ်ပိရမစ်များကိုအဆင့်မြင့်စက်ယန္တရားများဖြင့်တည်ဆောက်ခဲ့သည်
ကိုင်ရိုပြတိုက်ရှိ Cheops ရုပ်တု ©ပုံ Credit: Wikimedia Commons

မည်သည့်မှတ်တမ်းမှမတွေ့ရှိရခြင်းမှာမှတ်တမ်းမှတ်ရာမရှိသောကြောင့်၎င်းသည်ရှေးဟောင်းသုတေသနမှအသိအမှတ်ပြုထားသောယူဆချက်တစ်ခုမျှသာဟုယူဆသည်။ ဂီဇာပိရမစ်ကြီးသည်စုစုပေါင်းပမာဏ ၂,၅၈၃,၂၈၃ ကုဗမီတာရှိပြီး၎င်းသည်ကမ္ဘာပေါ်တွင်တတိယအကြီးဆုံးဖြစ်သော်လည်း ၁၄၆.၇ မီတာတွင်အမြင့်ဆုံးဖြစ်သည်။

သို့ရာတွင် Great Pyramid ကိုဖန်တီးခဲ့သောတိကျမှုသည်၎င်းနှင့်ပတ်သက်သောပညာရှင်များအတွက်မျှော်လင့်မဆုံးနှင့်ရှင်းပြနိုင်သောအရာဖြစ်သည်။ ပိရမစ်များတည်ဆောက်ရန်တာဝန်ရှိသူများသည်ဤကဲ့သို့သောစေ့စပ်သေချာသောတိကျမှန်ကန်မှုများဖြင့်ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၎င်းသည်လက်ရှိအချိန်တွင်ဖွဲ့စည်းပုံကိုပြန်လည်တည်ဆောက်ရန်မဖြစ်နိုင်ပေ။

စွဲဆောင်မှုအရှိဆုံးရှုထောင့်သည်မှတ်တမ်းမတွေ့ရှိသော်လည်းကုန်းမြေသမိုင်းတွင်အဆန်းပြားဆုံးလက်ရာများထဲမှတစ်ခုဖြစ်သည်။ ကောင်းပြီ၊ အဲဒါကနှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ နောက်ပိုင်းမှာပေါ်ပေါက်ဖို့ကြိုးစားခဲ့တာတွေကိုမှတ်တမ်းတင်ထားတဲ့မှတ်တမ်းတစ်ခုရှိနေတာဖြစ်နိုင်တယ်။

Herodotus နှင့်အဆင့်မြင့်စက်များ

ဟီရိုဒိုးတပ်
Halicarnassus ၏ Herodotus (ဘီစီ ၄၈၄-၄၃၀ ခန့်) ©ပုံ Credit: Wikimedia Commons

Herodotus သည်သူ၏အလုပ်၌အနည်းဆုံးဂီရာပိရမစ်တည်ဆောက်စဉ်အတွင်းဖြစ်နိုင်သောနည်းပညာဆိုင်ရာစက်ပစ္စည်းများသို့မဟုတ်စက်ပစ္စည်းများအကြောင်းဆွေးနွေးသည်။ "သမိုင်းများ"

ကမ္ပည်းစာအရ၊ အောက်ခံကျောက်များချထားသည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် "စက်" ၎င်းကိုအပေါ်မှတက်ရန်တပ်ဆင်ရန်အလုပ်ခန့်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း Herodotus ကိုယ်တိုင်ကအီဂျစ်ပိရမစ်များတည်ဆောက်ရန်အသုံးပြုသောစက်အရေအတွက်နှင့် ပတ်သက်၍ မသေချာပေ။

အောက်ပါတို့သည် 'The Histories' မှစာသားကောက်နုတ်ချက်ဖြစ်သည်။

“ ပိရမစ်ကိုအချို့ကနာမည်များအတိုင်း၊ စစ်တိုက်ပုံသဏ္stepsန်များ၊ လှေကားထစ်များပေါ်တွင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ” ကျောက်တုံးများကိုအုတ်မြစ်ချပြီးနောက်ကျန်ကျောက်များကိုတပ်ဆင်ရန်စက်များကိုအသုံးပြုခဲ့ကြသည်။

…ပထမစက်ကသူတို့ကိုမြေပြင်ပေါ်လွှင့်ထူလိုက်ပြီးပထမခြေလှမ်းကိုတက်လိုက်တယ်။ ဤစက်၏အပေါ်ဘက်၌ကျောက်တုံးကို ယူ၍ ဒုတိယစက်သို့အဆင့်ဆင့်ပို့ဆောင်ခဲ့သော်လည်းတတိယစက်ထက်အဆင့်မြင့်သေးသည်။

ပိရမစ်၌လှေကားထစ်များ ရှိ၍ ၎င်းတို့တွင်စက်များစွာရှိနိုင်သည်၊ ၎င်းသည်ကျောက်ခဲများတက်လာသည်နှင့်အမျှအလွယ်တကူရွှေ့ပြောင်းနိုင်သောစက်တစ်လုံးသာရှိခဲ့သည်၊ တောင်းဆိုချက်နှစ်ခုစလုံးကိုထောက်ပံ့သည်၊ ထို့ကြောင့်ငါနှစ်ခုလုံးကိုဆွေးနွေးသည်။ 

Herodotus သည်အဲဂုတ္တုပြည်၌တွေ့ဆုံခဲ့သောယဇ်ပုရောဟိတ်များထံမှဤအချက်အလက်များရရှိသည်ဟုသမိုင်းပညာရှင်များကယုံကြည်ကြသည်။ သူပြောသောအခါ Herodotus ဘာကိုဆိုလိုတာလဲ။ “ ကျောက်များကိုမြှင့ ်၍ သူတို့၏နေရာ၌ချထားသောစက်များ”

ပူးပေါင်းကြံစည်မှုသီအိုရီနဲ့ ပိုတူတဲ့ စကားလုံးတွေဟာ တကယ်တော့ လူ့လောကရဲ့ အထင်ရှားဆုံး သမိုင်းပညာရှင်တယောက်က ရေးထားတာပါ။ ဤသည်မှာ ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးများတွင် ယခင်က မတွေ့ရှိနိုင်သော သာလွန်ကောင်းမွန်သောနည်းပညာ၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုရရှိခဲ့သည် သို့မဟုတ် ၎င်းတို့သည် ခေတ်လွန်နည်းပညာနှင့် အသိပညာများရှိကြောင်း သက်သေပြသည့် အထောက်အထားဟောင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

၎င်းသည်ပင်ကမ္ဘာ့အလားအလာရှိသောကိရိယာများကို သုံး၍ ပိရမစ်အားလုံးကိုဖန်ဆင်းခဲ့သည်ဟူသောနိဂုံးချုပ်သည်။ ဖြစ်နိုင်ချေများစွာရှိသည်။ ဒီနည်းပညာကိုယူဆောင်လာဖို့တာဝန်ရှိတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်တွေကအလုပ်ပြီးသွားရင်သူတို့နဲ့ယူသွားပါ။

ဒါကဘာသဲလွန်စမှမတွေ့ရှိတာလဲရှင်းပြနိုင်တယ်။ ပိရမစ်များ၏အပြစ်အနာအဆာမရှိသောအဆောက်အအုံများသည်လူသားများသာ၎င်းတို့ကိုသူတို့ဘာသာသူတို့မတည်ဆောက်နိုင်ဟုယူဆခဲ့ကြပြီးဤမျှအရေးပါသောသမိုင်းဝင်ပုဂ္ဂိုလ်များ၏မှတ်ချက်များသည်ဤအတွေးအခေါ်များကိုအားကောင်းစေခဲ့သည်။ မင်းရဲ့အကြံအစည်ကဘာလဲ။ စက်တွေဟာအီဂျစ်ရဲ့ပိရမစ်တွေကိုတကယ်တည်ဆောက်ခဲ့သလား။