Масивна неолитска населба стара 9,000 години, најголемата досега откриена во Израел, моментално се ископува надвор од Ерусалим, соопштија истражувачите во средината на 2019 година.
Според Џејкоб Варди, ко-директор на археолошките ископувања во Моца во име на Управата за антиквитети, оваа локација, која се наоѓа во близина на градот Моца, е „Биг Бенг“ за проучување на античките населби поради неговата големина и зачувување на неговата материјална култура.
Меѓу многуте важни наоди е дека пред околу 9,000 години, луѓето од населбата практикувале религија. „Тие вршеа ритуали и им оддадоа чест на нивните починати предци“, рече Варди за Religion News Service.
Можеби 3,000 луѓе живееле во оваа населба во близина на местото каде што е денес Ерусалим, што го прави прилично голем град за периодот што понекогаш се нарекува Ново камено доба. Веб-страницата „додала илјадници алатки и украси, вклучувајќи врвови од стрели, фигурини и накит“, рече Си-Ен-Ен.
„Наодите, исто така, даваат докази за софистицирано урбанистичко планирање и земјоделство, што може да ги принуди експертите да ја преиспитаат раната историја на регионот“, велат археолозите вклучени во ископувањето.
Иако областа долго време беше од археолошки интерес, Варди рече дека огромниот обем на локацијата - која се протега меѓу 30 и 40 хектари - се појави дури во 2015 година за време на истражувањата за предложениот автопат.
„Тоа е промена на играта, локација што драстично ќе го смени она што го знаеме за ерата на неолитот“, рече Варди во интервју за „Тајмс оф Израел“. Веќе некои меѓународни научници почнуваат да сфаќаат дека постоењето на локацијата може да бара ревизии на нивната работа, рече тој.
„Досега се веруваше дека областа Јудеја е празна и дека локации со таква големина постојат само на другиот брег на реката Јордан или во Северниот Левант. Наместо ненаселена област од тој период, најдовме комплексна локација, каде што постоеја различни економски средства за егзистенција, а сето тоа само неколку десетици сантиметри под површината“, според Варди и ко-директорот д-р Хамуди Калаили во Соопштение за печатот на ИАА.
Овој локалитет е околу 3,500 години постар од првото документирано живеалиште во Ерусалим. Експертите не очекуваа дека луѓето ќе бидат толку концентрирани во регионот во овој момент.
Археолозите откопаа огромни градби поделени со добро испланирани ленти кои се користат за станбени и јавни функции за време на 16-месечното копање. Фрагменти од гипс беа пронајдени во неколку од структурите.
Откриени се и парчиња накит, вклучувајќи нараквици од камен и бисер, како и фигурини, локално изработени секири од кремен, сечила од срп, ножеви и стотици врвови од стрели, според Religion News.
Варди рече дека жителите внимателно ги закопувале своите мртви на одредени места за погреб и ставале „корисни или скапоцени предмети, за кои се верува дека му служат на покојникот“ откако тие умреле, во гробовите.
„Ние ги украсивме погребните места, со приноси, а најдовме и статуетки и фигурини, што укажуваат дека тие имале некакво верување, вера, ритуали“, рече Варди. „Најдовме и одредени инсталации, специјални ниши кои можеби играа улога во ритуалот“.
Шудите држеле голем број добро сочувани семиња од мешунки, нешто што археолозите го нарекле „зачудувачки“ со оглед на тоа колку време поминало.
„Ова наод е доказ за интензивна практика на земјоделството. Освен тоа, може да се заклучи дека неолитската револуција го достигнала својот врв во тој момент: животинските коски пронајдени на локацијата покажуваат дека жителите на населбата станале сè поспецијализирани за овчарство, додека употребата на лов за преживување постепено се намалувала“, велат од Управата за антиквитети.
