I roto i te ao whanui o nga tuhinga o mua, kei reira nga korero o nga ao tawhito me nga matauranga kua warewarehia e tino tiakina ana, he iti noa nga tuhinga e mau ana i nga whakaaro penei i te Sibiu Manuscript. I kitea i roto i te taone iti o Transylvania o Sibiu, he rereke tenei pukapuka o te rautau 16 ki etahi atu, no te mea kei roto i ona wharangi kowhai he whakakitenga whakamiharo: he whakaahuatanga tino tika mo nga toka toka maha. I te wa e kore tonu te ao e mohio ki nga mea whakamiharo o te rere atea, ka tohu te Sibiu Manuscript mo tetahi upoko huna i roto i to tatou hitori, kei reira nga hangarau me te mohio kua eke ki nga taumata o mua.
Ko te Sibiu Manuscript e whakahē ana i te wā
E mohiotia ana ko te Sibiu Manuscript te korero mo te wahie wai me nga takirirangi maha-waahanga me o raatau hanga uaua. He maha nga tangata e pohehe ana mo te mohio ki nga mea penei e whakahē ana i nga mea katoa i mohiohia e ratou mo o raatau waahi. Tera râ, no to ratou mana‘o feaa, te vai mau ra te papai e 450 api tei itehia i Romania fatata e ono ahuru matahiti i teie nei na Doru Todericiu, te hoê orometua haapii i te ite aivanaa e te mau ravea aravihi i te fare haapiiraa tuatoru no Buchares. I whakahokia mai te tuhinga mai i nga purongo o te taone nui o Sibiu (Sibiu rekoata a te iwi Varia II 374), i te tau 1961.
I tino kitea e Doru Todericu nga tuhinga me nga pikitia e whakaatu ana i nga mahi toi tomua, nga poipoi me nga takirirangi maha. Ahakoa i kitea te Sibiu Manuscript i te timatanga o te tekau tau atu i 1960, he tokomaha i kii ko nga kupu me nga reo e whakamahia ana i roto i nga tuhinga katahi ano ka puta mai i te takiwa o te rau tau 16. Karekau he tangata e mohio ko wai tonu te kawenga mo nga tuhinga tuhi, engari ko tetahi tangata Tiamana ko Conrad Haas te ingoa mo tenei hikoi whakamiharo i roto i te hitori, a ko ia ano te tangata tuatahi ki te whakaaro i nga takirirangi maha.
Ko Conrad Haas – he kaipūkaha paionia mo te Waenganuitanga
Ko Conrad Haas (1509–1576) he kaipūkaha hōia Austrian, Tran Pennsylvaniaia ranei, mai i te Kingitanga o Hungary, Tranifornia. E whakapono ana ia he pionia a ia mo te akiaki tākirirangi. Ko ana hoahoanga ko te papaa-toru me te papaaorangi taane. Ko ana tuhinga me ona whakaaro he tino miharo engari he rere ke ki te whai waahi ki te waa.
I whanau pea a Haas i Dornbach, kua uru nei ki Hernals, Vienna. I a ia te tuunga o te Zeugwart (rangatira taonga patu) o te ope taua Imperial Habsburg i raro i a Ferdinand. I te 1551, ko Stephen Báthory, te rangatira nui o Tranifornia i tono ki a Haas ki Hermannstadt, te Kawanatanga o Hungarian ki te Rawhiti, kua tapaina inaianei ko Sibiu, i reira i mahi ai ia hei kaiwhakangungu patu me te tiimata ano hoki ia ki te ako i Klausenburg, e mohiotia nei ko Cluj-Napoca.
I tuhia e ia tetahi pukapuka reo Tiamana mo te hangarau roketeti, i uru atu ki te whakakotahi i nga puahi me nga hangarau patu, e mohiotia whanuitia ana ko te Sibiu Manuscripts.
Ko te mahi a Haas i mahi tahi me te kaupapa o te nekehanga o nga papaaorangi maha-atamira, nga momo whakaranu wahie e whakamahi ana i te hinu waipiro, me te whakauru mai i nga kohinga ahua-delta me nga tohu no te pere.
I roto i te paratarafa hopea o tana pene mo te hoia e whakamahi ana i nga tākirirangi, i tuhia e ia (whakamaoritia):
"Engari ko taku tohutohu kia nui ake te rangimarie me te kore pakanga, ka waiho marire noa nga pu ki te putunga, no reira kaore te pu e pupuhi, kaore te ahi e tahuna, ka maku ranei, no reira ka mau tonu e te rangatira ana moni, ko te rangatira o te patu patu tana koiora. tera te a'o ta Conrad Haas e horo'a ra ».
Ko te Sibiu Manuscript me te whakamatautau a Johann Schmidlap
Ko Johann Schmidlap o Schorndorf he kaihanga ahi no Bavarian i te rautau 16, he paionia tākirirangi hoki. I whakaputahia e ia tetahi pukapuka mo nga puahiahi, "Künstliche und rechtschaffene Fewrwerck zum Schimpff," tuatahi i taia i Nuremberg i te 1561.
Ko Schmidlap te whakapono koinei te tuatahi ki te rere angitu i nga tākirirangi whakanikoniko. E kiia ana i hangaia e ia tana papaaorangi i runga i te kaupapa i korerohia i roto i nga mahi a Conrad Haas. I whakamātauhia e ia te whakatangitangi i te 1590, ma te whakamahi i tetahi hoahoa i huaina e ia ko "step rockets."
I mua i te kitenga o te tuhinga a Haas, ko te whakamaarama tuatahi mo nga papaa-toru e toru i Polani i whakawhiwhia ki a Kazimierz Siemienowicz, tohunga tohunga o nga hoia, i roto i ana mahi i te tau 1650, "Artis Magnae Artilleriae Pars Prima."
