Ugwu ndị dị n'ebe ugwu ọdịda anyanwụ nke Oslo so na ndị kasị elu na Europe, snow na-ekpuchikwa ha n'afọ nile. Ndị Norwegian na-akpọ ha Jotunheimen, nke sụgharịrị dị ka "ụlọ nke jötnar," ma ọ bụ akụkọ ifo Norse.
esichara maka oriri mmadụ. A chọtara ya na mpaghara ngafe na Lendbreen dị na Norway ma mee ya site na osisi junipa. A na-eji iberi ndị dị otú ahụ mee ihe na mpaghara ruo n'afọ 1930, ma ihe atụ a bụ radiocarbon-ụbọchị na narị afọ nke 11 AD © Espen Finstad
Otú ọ dị, ọtụtụ afọ nke ihu igwe na-ekpo ọkụ agbazewo ihe ka ukwuu n’ime snow na ice, na-ekpughe ụzọ ugwu nke ụmụ mmadụ na-agakarị ije ruo ihe karịrị 1,000 afọ—ma gbahapụkwa ihe dị ka afọ 500 gara aga.
Ndị ọkà mmụta ihe ochie na-egwu ala n’okporo ụzọ ochie ahụ dị elu achọpụtala ọtụtụ narị ihe ndị na-egosi na e ji ya gafere n’akụkụ ugwu malite n’ọgwụgwụ Iron Age nke Rom ruo n’oge etiti oge.
Mana ọ dabara n'ejighi ya, ikekwe n'ihi ihu igwe na-akawanye njọ na mgbanwe akụ na ụba - na nke ikpeazụ nwere ike bute ya site na ọrịa na-agbawa obi nke etiti afọ 1300.
Ndị nchọpụta na-ekwu na ngafe ahụ, nke na-agafe na Lendbreen ice patch na nso obodo Alpine nke Lom, bụbu ụzọ oyi maka ndị ọrụ ugbo, ndị dinta, ndị njem na ndị ahịa. A na-ejikarị ya eme ihe n'oge oyi na n'oge okpomọkụ, mgbe ọtụtụ ụkwụ nke snow kpuchiri ebe ahụ siri ike.
Ụzọ ole na ole ọgbara ọhụrụ na-esi na ndagwurugwu ugwu gbara agbata obi, ma e chefuola ụzọ oyi gafere Lendbreen. Ụzọ ahụ dị kilomita anọ, bụ́ nke ruru elu ihe karịrị mita 6,000, ka a na-ejizi akara ugbu a nanị site n'ọgbọ ọgba ochie, ikpo antler na ọkpụkpụ, na ntọala nke ebe mgbaba nkume.
Ihe arịa a chọtara n'afọ 2011 mere ka a chọtaghachi ụzọ ahụ furu efu, na nchọpụta e bipụtara na Wednesday na Antiquity na-akọwa nkà mmụta ihe ochie pụrụ iche ya.
Afọ nke ijikọ ice na snow nke ngafe ahụ achọpụtala ihe karịrị 800 artifacts, gụnyere akpụkpọ ụkwụ, iberibe eriri, akụkụ nke ski osisi oge ochie, akụ, mma, akpụkpọ ụkwụ inyinya, ọkpụkpụ ịnyịnya na mkpanaka ụkwụ gbajiri agbaji nke nwere ihe odide runic chere na ọ ga-ekwu. “Nke Joar nwe ya”—aha Nordic. “Ndị njem ahụ furu efu ma ọ bụ tụfuo ọtụtụ ihe dị iche iche, yabụ na ị maghị ihe ị ga-achọta,” ka ọkà mmụta ihe ochie bụ Lars Pilø, onye na-arụkọ ọrụ nke Secrets of the Ice Glacier Archaeology Program, na-arụkọ ọrụ n'etiti Kansụl Innlandet nke Norway na kwuru. Mahadum Oslo's Museum of Cultural History. Ụfọdụ n'ime ihe ndị a, dị ka Viking mitten na foduru nke sled oge ochie, ahụbeghị ebe ọ bụla ọzọ.
Ọtụtụ n'ime ha na-adị ka à ga-asị na ha furu efu nanị obere oge gara aga. "Ikpụrụ ice na-arụ ọrụ dị ka igwe oge, na-echekwa ihe ndị ahụ kemgbe ọtụtụ narị afọ ma ọ bụ puku afọ," Pilø na-ekwu. Ihe ndị a gụnyere uwe kacha ochie nke Norway: uwe ajị anụ na-eju anya nke echekwara nke ọma nke emere n'oge ngwụcha oge Iron Age. "M na-eche ihe mere onye nwe ya," Pilø na-agbakwụnye. "Ọ ka nọ n'ime ice?"
Ihe dị ka arịa 60 ka ejirila redio ụbọchị, nke na-egosi na a na-eji akwụkwọ ikike Lendbreen mee ihe site na opekata mpe AD 300. ugwu, bụ́ ebe anụ ụlọ na-ata nri ruo akụkụ ụfọdụ nke afọ,” ka ọkà mmụta ihe ochie na Mahadum Cambridge bụ́ James Barrett, bụ́ onye so dee n'ime nnyocha ahụ, na-ekwu.
Ndị nchọpụta ahụ kwenyere na okporo ụzọ ụkwụ na ịnya ụgbọ ala site na ngafe ahụ ruru ihe dị ka AD 1000, n'oge Viking Age, mgbe njem na ịzụ ahịa nọ na elu ha na Europe. Ihe ndị dị n'ugwu dị ka ajị anụ na mgbada nwere ike ịbụ ndị ndị na-azụ ahịa dị anya na-ewu ewu, ebe enwere ike gbanwere ngwaahịa mmiri ara ehi dị ka bọta ma ọ bụ nri oyi maka ehi maka ojiji mpaghara.
Agbanyeghị, ngafe ahụ adịchaghị ewu ewu na narị afọ ndị sochirinụ, ikekwe n'ihi mgbanwe akụ na ụba na gburugburu ebe obibi. Obere Ice Age bụ otu n'ime ha, oge oyi nke nwere ike ime ka ihu igwe ka njọ wee wetakwu snow na mmalite 1300s.
Ihe ọzọ pụrụ ịbụ Ọnwụ Ojii, bụ́ ọrịa gburu ọtụtụ iri nde mmadụ n’etiti otu narị afọ ahụ. “Ọrịa ọrịa na-efe efe butere ndị bi n'obodo ahụ nnukwu nsogbu. Mgbe mpaghara ahụ mechara gbakee, ihe agbanweela, "Pilø na-ekwu. "Passfefe Lendbreen kwụsịrị iji ya wee chefuo ya."
Ọkà mmụta ihe ochie nke Glacial James Dixon nke Mahadum New Mexico, bụ́ onye na-etinyeghị aka na nyocha ọhụrụ ahụ, tụrụ ya n’anya site n’ihe àmà nke ịchịkọta anụ ndị a chọtara na ngafe Lendbreen, dị ka mkpịsị osisi o doro anya na a na-eji ejide nri n’elu sled ma ọ bụ ụgbọ ala. Ọ na-ekwu, sị: “Ọtụtụ ebe a na-edebe ice na-edekọ ihe omume ịchụ nta, ha enweghịkwa ụdị ihe ndị a.
Ihe ndị dị otú ahụ ndị ọzụzụ atụrụ na-egosi njikọ dị n'etiti mpaghara ugwu Norway na mpaghara ndị ọzọ nke ugwu Europe n'oge mgbanwe akụ na ụba na nke gburugburu ebe obibi, ka ọ gbakwụnyere.
Iri afọ ndị na-adịbeghị anya nke ihu igwe na-ekpo ọkụ ekpughewo nkà mmụta ihe ochie zoro ezo n'ọtụtụ ugwu na ógbè ndị dị n'okpuru ala, site na Alps nke Europe na Greenland ruo Andes nke Ndịda America. Barrett na-ekwu na ọ bụ naanị obere oge tupu ihe arịa ndị ice na-agbaze ekpughere amalite ire ere n'ìhè na ifufe. Ọ na-ekwu, "Nfefe Lendbreen nwere ike kpughee ọtụtụ n'ime ihe ọ chọtara, mana saịtị ndị ọzọ ka na-agbaze ma ọ bụ ọbụna ugbu a ka a na-achọpụta," ka ọ na-ekwu. "Ihe ịma aka ga-abụ ịnapụta nkà mmụta ihe ochie a niile."
