Ihe omumu ihe ochie na-ekpughe ihe bara nnukwu uru Rome kanyere n'akụkụ mgbidi Hadrian

Ọrụ Uncovering Roman Carlisle anọwo na-eme ihe ngwuputa obodo na-akwado na Carlisle Cricket Club, ebe ndị ọkà mmụta ihe ochie sitere na Wardell Armstrong chọtara ụlọ ịsa ahụ Rome na 2017.

Ihe omumu ihe ochie na-ekpughe ihe bara nnukwu uru Rome kanyere n'akụkụ mgbidi Hadrian's 1
Ebe ịsa ahụ́ ndị Rom na Bath, bụ́ ebe a chọtara ‘mbadamba ọbụbụ ọnụ’. © Wikimedia Commons

Ụlọ ịsa ahụ dị na mpaghara Carlisle nke Stanwix, na nso ebe nchekwa Roman nke Uxelodunum (nke pụtara "elu ebe siri ike"), nke a makwaara dị ka Petriana. Ewubere Uxelodunum ka ọ chịkwaa ala ọdịda anyanwụ nke Carlisle nke oge a, yana ngafe dị mkpa na Osimiri Iden.

Ọ dị n'azụ ihe mgbochi Hadrian, na Mgbidi na-emebe ihe nchebe ya nke ugwu yana ogologo axis ya na mgbidi ahụ. Ala Petriana, bụ́ otu puku ndị agha ịnyịnya dị ike, bụ́ ndị e nyere ndị òtù ha nile, bụ́ ndị e nyere ikike ịbụ nwa amaala Rom ka ha bụrụ ndị dike n’ọgbọ agha, gbachiri ogige ahụ.

Ihe omumu ihe ochie na-ekpughe ihe bara nnukwu uru Rome kanyere n'akụkụ mgbidi Hadrian's 2
Mgbidi Hadrian. © quisnovus/flickr

Ihe ndị e gwupụtara na mbụ nke ụlọ ịsa ahụ ahụ ekpughere ọtụtụ ọnụ ụlọ, usoro hypocaust, ọkpọkọ mmiri terracotta, ala ndị na-adịghị emebi emebi, taịlị ndị e sere ese, na iberibe ite esi nri. Ndị agha na-eji ụlọ ịsa ahụ ahụ eme ihe ntụrụndụ na ịsa ahụ, ebe ọtụtụ ndị agha nọ n'ọkwá dị elu ma ọ bụ ndị isi Rom tụfuru ọla ndị a kanyere mgbe ha na-asa ahụ na mmiri ọkụ ya, bụ nke a na-agbanye na mmiri mmiri mgbe a na-ehicha ọdọ mmiri.

A maara bara nnukwu uru ndị a kanyere dị ka intaglios na ụbọchị sitere na njedebe narị afọ nke abụọ ma ọ bụ narị afọ nke atọ AD, nke gụnyere amethyst nke na-egosi Venus na-ejide ifuru ma ọ bụ enyo, na jasper na-acha uhie uhie na-acha aja aja nke nwere satyr.

Ihe omumu ihe ochie na-ekpughe ihe bara nnukwu uru Rome kanyere n'akụkụ mgbidi Hadrian's 3
7 n'ime nkume ndị dị obere ọnụ ahịa nke ndị ọkà mmụta ihe ochie chọpụtara na nso mgbidi Hadrian. © Anna Giecco

Mgbe ọ na-agwa Guardian okwu, Frank Giecco sitere na Wardell Armstrong kwuru, sị: “Ị gaghị ahụ ụdị ọla ndị ahụ na saịtị ndị Rome dị ala. Yabụ, ha abụghị ihe ndị ogbenye ga-eyi. Ụfọdụ intaglios dị ntakịrị, gburugburu 5mm; 16mm bụ intaglio kachasị ukwuu. Omenkà a kapịrị obere ihe ndị dị otú ahụ dị ịtụnanya.”

Ihe ndị e gwupụtara n’ala kpughekwara ihe karịrị ntụtụ ụmụ nwanyị iri anọ, bead iko 40, ụrọ Venus, ọkpụkpụ anụ, na taịlị ndị eze ukwu nwere stampụ, na-egosi na ụlọ ịsa ahụ bụ nnukwu ihe owuwu ọ bụghị nanị nke ndị agha Uxelodunum ji mee ihe kamakwa ọ bụ ndị ọgbara ọhụrụ ndị Rom bi. nso ebe siri ike na ebe ewusiri ike nke Luguvalium, nke di ugbu a n'okpuru Carlisle Castle.