Ngwá ọrụ nkume kere ọkara nde afọ n'ebe dị ugbu a Poland bụ ọrụ nke ụdị hominid na-ekpochapụ nke a na-akpọ Homo heidelbergensis, nke e chere na ọ bụ nna ochie nke Neanderthals na ụmụ mmadụ nke oge a. Na mbụ, ndị na-eme nchọpụta ejighị n'aka ma ụmụ mmadụ abanyela na etiti Europe site n'oge a n'akụkọ ihe mere eme, ya mere nchọpụta ọhụrụ ahụ nwere ike ime ka ìhè ọhụrụ na usoro oge nke mgbasawanye anyị n'ofe mpaghara ahụ.
"Ndị Central Europe site Middle Pleistocene hominids bụ nnukwu arụmụka, tumadi n'ihi ọnọdụ ihu igwe siri ike na ọnọdụ gburugburu ebe obibi nke chọrọ mgbanwe omenala na ọdịdị ahụ," kọwaa ndị dere akwụkwọ ọhụrụ gbasara ihe ndị a. Karịsịa, ha na-achọpụta na ihe àmà nke ọrụ mmadụ na-arụ n'ebe ugwu nke ugwu Carpathian n'oge a dị ụkọ, karịsịa n'ihi ihe isi ike nke ndị hominids oge ochie ga-eche ihu mgbe ha na-agbalị ịgafe ebe ahụ.
A hụrụ ngwá ọrụ ndị nwere ike imegharị akụkọ a n'ọgba Tunel Wielki, nke dị n'ebe ugwu Kraków. Nke mbụ e gwupụtara n'afọ ndị 1960, ọgba ahụ nwere ihe ndị mmadụ na-arụ bụ nke e chere na ọ dịghị ihe karịrị afọ 40,000.
Otú ọ dị, mgbe ha kwuchara na ụfọdụ n'ime anụ ndị fọdụrụ n'ime ọgba ahụ yiri ka ọ dị ọtụtụ narị puku afọ, ndị ọkà mmụta ihe ochie kpebiri ịlaghachi na saịtị ahụ na 2018. Na-egwu ala n'ime ala karịa ihe ndị e gwupụtara n'oge gara aga, ndị nchọpụta ahụ chọtara ọkwa nke sedimenti. nke nwere ọkpụkpụ anụ ndị dịrị ndụ n’agbata afọ 450,000 na 550,000 gara aga.
N'ime ndị a bụ ọtụtụ nnukwu anụ ndị ekpochapụla, gụnyere ndị “nnukwu Lycaon lycaonoides” - nnukwu ụdị nkịta ọhịa nke kwụsịrị na etiti Europe ihe dị ka afọ 400,000 gara aga. Ndị ọzọ na-eri anụ oge ochie dị egwu dị ka jaguar Eurasian, anụ ọhịa wolf Mosbach, na ụdị anụ ọhịa bea a na-akpọ Ursus deningeri ka a hụrụ na ha bikwasịrị n'ọgba ahụ n'oge a kwa.
Otú ọ dị, ihe kacha adọrọ mmasị bụ, ndị nchọpụta ahụ achọpụtala ihe 40 na-egbuke egbuke n'ime otu akwa sedimenti, na-egosi na e mepụtara ngwá ọrụ ndị a n'otu oge a n'akụkọ ihe mere eme. Ya mere, afọ ha na-egosi na ọ ga-abụ na H. heidelbergensis mere ha, bụ ndị nwere saịtị ndị ọzọ n'ofe Europe n'oge a.
Agbanyeghị, ebe saịtị ndị ọzọ dị nso mmadụ nọ site n'oge ahụ bụ ebe ikuku mepere emepe, nke a bụ nke mbụ ga-adị n'ime ọgba.
"Ọ tụrụ anyị n'anya na ihe dị ka ọkara nde afọ gara aga, ndị bi n'ógbè a nọrọ n'ọgba, n'ihi na ebe ndị ahụ abụghị ebe kacha mma iji mara ụlọikwuu," kọwara onye edemede ọmụmụ Małgorzata Kot na nkwupụta. “Uru mmiri na obere okpomọkụ ga-akụda nke ahụ. N'aka nke ọzọ, ọgba bụ ebe obibi sitere n'okike. Ọ bụ oghere mechiri emechi nke na-enye echiche nke nchekwa. Anyị chọtara ihe ndị nwere ike igosi na ndị bi n’ebe ahụ ji ọkụ, bụ́ nke ma eleghị anya nyere aka mebie ebe ndị a gbara ọchịchịrị na nke mmiri mmiri.”
Ọ bụ ezie na nchoputa ndị a na-egosi na ụmụ mmadụ abanyela n'ime ndị Carpathians n'ihe dị ka afọ 500,000 gara aga, Kot kwuru na ọ ga-abụ na ha agaghị enwe ike ịlanarị na latitudes dị elu karịa Tunel Wielki. "O yighị ka ha gara n'ebe ugwu," ọ kọwara. "Ma eleghị anya, anyị nọ na njedebe ugwu nke nlanarị ha."
Ndị nchọpụta ahụ nwere olileanya ugbu a ịkwado echiche ha site n'ịchọta ọkpụkpụ H. heidelbergensis na saịtị Tunel Wielki. N'ụzọ dị mwute, ha enwebeghị ike ịchọpụta ihe foduru hominid n'ime ọgba ahụ n'ihi na mkpụrụ ndụ ihe nketa dị n'ime ha adịbeghị ndụ.
E bipụtara ọmụmụ ihe ahụ n'akwụkwọ akụkọ Scientific Reports. Gụọ ya edemede mbụ
