N’ọnwa Nọvemba afọ 2013, ndị ọkà mmụta sayensị nwetara otu n’ime DNA mmadụ kacha ochie n’ụwa, nke nwere ihe akaebe nke ụdị a na-amaghị, site n’ọkpụkpụ apata ụkwụ dị afọ 400,000. DNA sitere na ndị nna nna mmadụ ndị a dị narị puku kwuru puku afọ na-egosi usoro evolushọn dị mgbagwoju anya na mmalite nke Neanderthals na ụmụ mmadụ nke oge a. Ọkpụkpụ bụ nke mmadụ, mana nwere 'DNA dị iche iche'. Nchọpụta a dị ịrịba ama emewo ka ndị ọkà mmụta sayensị na-ajụ ihe nile ha maara banyere evolushọn mmadụ.
Ihe mkpụrụ ndụ ihe nketa dị afọ 400,000 sitere n'ọkpụkpụ nke ejikọtara na Neanderthals na Spain - mana mbinye aka ya yiri nke ndị mmadụ oge ochie dị iche na Siberia, nke a maara dị ka Denisovans.
Achọpụtara ihe karịrị 6,000 fossils mmadụ, nke na-anọchi anya ihe dị ka mmadụ 28, na saịtị Sima de los Huesos, ụlọ nke siri ike ịnweta n'ọgba nke dị ihe dị ka 100 ụkwụ (mita 30) n'okpuru elu na ugwu Spain. Fossils ndị ahụ yiri ka echekwabara nke ọma nke ọma, n'ihi akụkụ nke ọgba ahụ na-adịghị emegharị emegharị na oyi na-atụ mgbe niile na oke iru mmiri.
Ndị nchọpụta mere nyocha ahụ kwuru na nchoputa ha na-egosi "njikọ na-atụghị anya ya" n'etiti ụmụ nwanne anyị abụọ na-ekpochapụ. Nchọpụta a nwere ike ịgbawa ihe omimi ahụ - ọ bụghị naanị maka ụmụ mmadụ mbụ bi n'ime ọgba a maara dị ka Sima de los Huesos (Spanish maka "Obi nke Ọkpụkpụ"), mana maka ndị ọzọ dị omimi bi n'ime obodo. Oge Pleistocene.
Nyocha gara aga nke ọkpụkpụ si n'ọgba ahụ mere ka ndị nchọpụta chee na ndị Sima de los Huesos nwere njikọ chiri anya na Neanderthals na ndabere nke ọkpụkpụ ọkpụkpụ ha. Mana DNA mitochondrial dị nnọọ ka nke Denisovans, ọnụ ọgụgụ mmadụ mbụ e chere na ọ kewapụrụ na Neanderthals ihe dị ka afọ 640,000 gara aga.
Ndị ọkà mmụta sayensị chọpụtakwara na pasent 1 nke mkpụrụ ndụ ihe nketa Denisovan sitere n’aka onye ikwu ọzọ dị omimi nke ndị ọkà mmụta kpọrọ “onye kasị ochie.” A na-eme atụmatụ, n'aka nke ya, ụfọdụ ụmụ mmadụ nke oge a nwere ike ijide ihe dị ka pasent 15 nke mpaghara mkpụrụ ndụ ihe nketa “dị oke ochie”. Ya mere, ọmụmụ ihe a na-egosi na ndị Sima de los Huesos nwere njikọ chiri anya na Neanderthals, Denisovans na ọnụ ọgụgụ ndị mmadụ na-amaghị. Ya mere, ònye pụrụ ịbụ nna nna a na-amaghị ama?
Otu onye nwere ike ịsọ mpi nwere ike ịbụ Homo erectus, nna ochie bụ́ mmadụ nke bi n’Africa ihe dị ka nde afọ 1 gara aga. Nsogbu bụ na anyị ahụbeghị nke ọ bụla H. erectus DNA, yabụ ihe kachasị anyị nwere ike ime bụ ịkọ nkọ n'oge a.
N'aka nke ọzọ, ụfọdụ ndị ọkà mmụta sayensị ewepụtala echiche ndị na-adọrọ mmasị n'ezie. Ha na-ekwu na ihe a na-akpọ pasent 97 nke usoro enweghị koodu na DNA mmadụ abụghị ihe dị ala karịa mkpụrụ ndụ ihe nketa. ụkpụrụ nke ndụ extraterrestrial ụdị.
Dị ka ha si kwuo, n'oge gara aga, DNA mmadụ ji nzube mee ya site n'ụdị agbụrụ ọzọ dị elu nke ụwa; na nna ochie "super-archaic" amaghi ama nke ndị Sima de los Huesos nwere ike ịbụ ihe akaebe nke evolushọn a rụrụ.
Njikọ ụwa ma ọ bụ ụdị mmadụ a na-amaghị, ihe ọ bụla ọ bụ, nchoputa ahụ na-eme ka akụkọ ntolite nke mmadụ nke oge a na-agbagwoju anya - ọ ga-ekwe omume na enwere ike ịnwe ọnụ ọgụgụ ndị ọzọ. Ha bụ ihe omimi, ha bụ ihe nzuzo na ha dị (n'ime anyị) ruo ọtụtụ nde afọ.
