N'afọ 1916, ụgbọ mmiri ndị Germany kwụsịrị ụgbọ mmiri na-ere ahịa na-efe efe na-agba agba n'ụsọ oké osimiri Antarctica, bụ́ ebe dị n'agbata Elephant Island na Deception Island na South Shetland Archipelago.
A kwenyere na mkpụrụ obi niile nọ n'ụgbọ mmiri ahụ efunahụla, tinyere ibu nri na ọgwụ ndị e bufere n'ihu n'Ebe Ọdịda Anyanwụ. Ya bụ, ruo mgbe a chọtara onye nanị ya lanarịrị ihe dị ka afọ abụọ mgbe e mesịrị na 1918 n’otu àgwàetiti mmiri a na-akpọghị aha nke dị nso n’ebe ugwu ọdịda anyanwụ nke ụsọ oké osimiri nke Antarctic Peninsula.
Onye lanarịrị ahụ kọwara onwe ya dị ka Edward Allen Oxford, nwa amaala Imperial Britain. N'agbanyeghị afọ abụọ agafeela, o kwuru na ọ na-akpagbu ya ihe na-erughị izu isii n'otu agwaetiti buru ibu dị nso nke o siri ọnwụ na ọ na-ekpo ọkụ na ebe okpomọkụ, nke nwere ahịhịa na anụ ọhịa buru ibu.
Ebe ọ bụ na àgwàetiti ahụ a chọtara ya bụ àgwàetiti na-asọ oyi, a ghọtaghị otú o si dịrị ndụ ruo ogologo oge ahụ. Ka o sina dị, n'ihi na ọ dịghị àgwàetiti dị otú ahụ a maara na ọ dị n'ebe dị anya na ndịda, na e nwere nnukwu ọdịiche nke oge n'etiti akaụntụ ya na eziokwu.
Ya mere, ndị ọchịchị Imperial nyere iwu na Oxford 'onye ara' - nke bụ nsonaazụ doro anya nke ọnọdụ - ma ziga ya na ebe nchekwa na Nova Scotia ka ọ gbakee.
N'ebe ahụ, ọ zutere wee hụ otu Mildred Constance Landsmire, onye a na-akpọ "bluebird" ma ọ bụ Nwanyị nọọsụ na Canadian Army Medical Corps. A tọhapụrụ ya mgbe ọnwa 18 gasịrị, ha abụọ lụkwara ma kwaga n'ebe ọdịda anyanwụ ibi n'akụkụ otu nwa nwanne nne Oxford bụ onye na-azụ obere ugbo mmiri ara ehi na mpaghara Quebec; ebe Oxford nyere nwa nwanne nna ya aka n'ọrụ ugbo.
Oxford mechara malite ọrụ dị ka onye na-azụ anụ ọhịa, n'ihi na ọ maghị ọrụ ugbo na ọrụ ugbo. Ndụ ọrụ a mere ka ọ na-anọpụ na Mildred ọ hụrụ n'anya ruo ọtụtụ izu na mgbe ụfọdụ ọnwa n'otu oge, ụdị ndụ ọ maara nke ọma dị ka onye na-ere ahịa mmiri.
N'ime oge a, o degaara nwunye ya ọtụtụ akwụkwọ ozi, bụ́ nke o kwupụtaara nraranye ya na-adịghị agwụ agwụ n'ebe ọ nọ, na bụ́ nke o dekọrọ ọtụtụ ihe n'ihe ndị o chetara na ọ nọ n'àgwàetiti o chere na ọ na-ekpo ọkụ nke dị n'ụsọ oké osimiri Antarctica.
N'agbanyeghị agọnarị nke gọọmentị na-agọnarị ụdị ọdịdị ala dị otú ahụ na mpaghara ahụ, Oxford rapaara n'akụkọ ya n'ime ndụ ya niile, ma ekwenyere na ọ degara nwunye ya akwụkwọ ozi ihe dị ka narị abụọ na-akọwa akụkụ dị iche iche nke ọmarịcha ala ọ chere na ọ chọtara ebe ahụ.
Ọtụtụ n’ime akwụkwọ ozi ndị ahụ a chọtara n’oge na-adịbeghị anya n’ụlọ ha Quebec kọwara ndụ ya n’ogige osisi dị n’ógbè ahụ, tinyere ihe ndị o chetara n’ụzọ doro anya na a kụdara ya n’àgwàetiti e chere na ọ na-ekpo ọkụ n’akụkụ ụsọ oké osimiri Antarctica n’oge Agha Ukwu ahụ n’ụzọ zuru ezu.
N'ikpeazụ, akwụkwọ ndekọ nke Imperial nke ihe karịrị otu narị afọ kwadoro na Edward Allen Oxford bụ onye ahịa mmiri, na ụgbọ mmiri ya agbakasịworo, nakwa na a gbakere n'ezie ihe dị ka afọ abụọ ka e mesịrị n'enweghị nkọwa ọ bụla maka otú o si nwee ike ịlanarị. ruo ogologo oge n'ọnọdụ ọjọọ dị otú ahụ.
Taa, echefuola akụkọ Oxford, na ihe ụwa niile na-ebute ụzọ maka akụkọ ya bụ na ndị ọchịchị kpọrọ ya "onye ara". Mana ọ nweghị onye nwere ike ịnye nkọwa ọ bụla maka otu ọ ga-esi lanarị n'okpomọkụ a na-eche na ọ dị obere na-enweghị nri ruo ogologo oge.
Ka ịmatakwu banyere ihe dị ịtụnanya banyere Edward Allen Oxford, gụọ akụkọ a na-atọ ụtọ na Akwụkwọ/Ọkara efu
E bipụtaghachiri akụkọ a na nkenke site na Quatrian Folkways Institute/Ọkara
