Akụkọ banyere Makhunik na-eme ka mmadụ chee echiche Obodo Liliput (Ụlọikpe Lilliput) sitere n'akwụkwọ a ma ama nke Jonathan Swift Njem Gulliver, ma ọ bụ ọbụna ụwa Hobbit bi site na akwụkwọ akụkọ JRR Tolkien na ihe nkiri Jehova nke Mgbaaka.
Otú ọ dị, nke a abụghị echiche efu. Ọ bụ nchọpụta ihe mgbe ochie dị ịtụnanya. Makhunik bụ ebe ndị Iran dị afọ 5,000 achọtara na Shahdad, mpaghara Kerman, ebe dwarfs bi. A na-akpọ ya Shahr-e Kotouleha (Obodo Dwarfs).
Dị ka Iran Daily si kwuo: "Ọ dịghị onye chere na mmepeanya oge ochie nwere ike ịdị n'ọzara a ruo 1946." Agbanyeghị, a gwupụtara ite na Shahdad dị ka ihe akaebe nke mmepeanya dị na Desert Lut na-eso ọmụmụ nke ngalaba ngalaba Geography nke Mahadum Tehran mere na 1946.
N'iburu n'uche mkpa nsogbu ahụ dị, otu ndị ọkà mmụta ihe ochie gara na mpaghara ahụ wee mee nyocha nke mere ka nchọpụta nke mmepeanya oge ochie (njedebe nke narị afọ nke anọ BC na mmalite nke narị afọ nke atọ BC).
N'agbata afọ 1948 na 1956, ebe a bụ ebe e gwupụtara ihe sayensị na ihe mgbe ochie. N'oge usoro egwu egwu asatọ, ekpughere ebe a na-eli ozu sitere na narị afọ nke abụọ na nke atọ BC, yana ọkụ ọla kọpa. Ọtụtụ ite na ngwa ọla ka ekpughere n'ili Shahdad.
Mpaghara akụkọ ihe mere eme nke Shahdad ruru kilomita iri isii gafee etiti Ọzara Lut. Ụlọ ọrụ nkuzi, mpaghara obibi, na ebe a na-eli ozu bụ akụkụ nke obodo ahụ. Nnyocha ihe mgbe ochie na ngalaba obibi nke Obodo Dwarfs gosipụtara ọnụnọ nke mpaghara mpaghara nke ndị na-ere ọla, ndị ọrụ nka na ndị ọrụ ugbo bi. N'oge a na-egwupụta ihe, a chọtara ihe dị ka olili ochie 60.
Ihe ọmụmụ ihe ochie na Obodo Dwarfs na-egosi na ndị bi na mpaghara ahụ hapụrụ 5,000 afọ gara aga n'ihi ụkọ mmiri ozuzo na ha alaghachighị. Mir-Abedin Kaboli, onye na-ahụ maka ihe omimi ihe ochie nke Shahdad kwuru, "Mgbe ihe ndị e gwupụtara ọhụrụ mere, anyị chọpụtara na ndị bi na Shahdad ahapụla ọtụtụ ngwongwo ha n'ụlọ ma jiri ụrọ kpuchie ọnụ ụzọ." O kwukwara "Nke a na-egosi na ha nwere olile anya ịlaghachi otu ụbọchị."
Kaboli jikọtara ọpụpụ ndị Shahdad na ụkọ mmiri ozuzo. Ihe owuwu na-adịghị mma nke ụlọ, ụzọ, na akụrụngwa ekpughere na saịtị ahụ bụ akụkụ dị mkpa nke Shahdad.
Naanị dwarfs nwere ike iji mgbidi, uko ụlọ, ite ọkụ, shelves na akụrụngwa niile. Akụkọ gbasara nchoputa nke ọkpụkpụ dwarf mgbe ekpughere obodo Dwarfs na Shahdad na akụkọ ifo banyere ndị bi n'ebe ahụ. Ihe atụ kacha nso nso a gụnyere nchọpụta nke mummy dị ntakịrị nke na-eru 25 cm n'ịdị elu. Ndị na-azụ ahịa ha mere atụmatụ ire ya na Germany maka ijeri rial iri asatọ.
Akụkọ banyere njide nke ndị na-ebubata mmadụ abụọ na nchọpụta nke mummy dị ịtụnanya gbasara ngwa ngwa n'ofe mpaghara Kerman. Mgbe nke ahụ gasịrị, Ngalaba Ọdịbendị Omenala Kerman na ndị uwe ojii nọdụrụ ala ịkọwa ọnọdụ mummy nke a kọrọ na ọ bụ nke onye dị afọ 17.
Ụfọdụ ndị ọkà mmụta ihe ochie na-akpachara anya na ọbụna na-agọnahụ na obodo Makhunik bụbu ndị dwarfs oge ochie bi. "Ebe ọ bụ na nchọpụta nyocha enweghị ike ikpebi mmekọahụ nke ozu ahụ, anyị enweghị ike ịdabere na ha na-ekwu banyere ịdị elu na afọ nke ahụ, a ka chọkwara ọmụmụ ihe gbasara mmadụ iji chọpụta nkọwa gbasara nchọpụta ahụ," Javadi, ọkà mmụta ihe ochie nke Cultural Heritage and Tourism Organisation nke mpaghara Kerman kwuru.
"Ọbụlagodi na egosipụtara na ozu ahụ bụ nke dwarf, anyị enweghị ike ikwu n'ezie na mpaghara achọpụtara ya na mpaghara Kerman bụ obodo dwarfs. Nke a bụ mpaghara ochie nke e liri n'ihi mgbanwe mpaghara. E wezụga nke ahụ, nkà na ụzụ emebeghị nke ọma n'oge ahụ nke mere na ndị mmadụ agaghị enwe ike ịrụ mgbidi dị elu maka ụlọ ha, " ọ na-agbakwụnye.
"Banyere eziokwu ahụ bụ na n'ime oge ọ bụla n'akụkọ ihe mere eme nke Iran, anyị enweela mummies, a naghị anabata ma ọlị na a na-egbu ozu a. Ọ bụrụ na achọpụta na ozu a bụ nke Iran, ọ ga-abụ nke adịgboroja. N'ihi mineral ndị dị n'ime ala nke mpaghara a, ọkpụkpụ niile ebe a na-erekasị ma ọ nweghị ọkpụkpụ ọ bụla a chọtara ugbu a.
N'aka nke ọzọ, ihe omimi ihe ochie nke afọ 38 na obodo Shahdad na-agọnarị obodo dwarf ọ bụla na mpaghara ahụ. Ụlọ ndị fọdụrụ nke mgbidi ha dị sentimita 80 n'ịdị elu bụ 190 centimeters na mbụ. Ụfọdụ n'ime mgbidi ndị fọdụrụnụ dị sentimita ise n'ịdị elu, ya mere ànyị kwesịrị ikwu na ndị bi n'ụlọ ndị a dị sentimita ise n'ogologo? Mirabedin Kaboli, onye isi ngwupụta ihe mgbe ochie na obodo Shahdad kwuru.
Ka o sina dị, akụkọ ifo nke ndị nta abụla akụkụ nke akụkọ ifo n'ọtụtụ obodo. Achọpụtala ozu anụ ahụ nke obere mmadụ n'akụkụ dị iche iche, gụnyere ọdịda anyanwụ United States, ọkachasị Montana na Wyoming. Yabụ, kedu ka ụlọ ọrụ ndị a enweghị ike ịdị na Iran oge ochie?
N'ụzọ na-akpali mmasị, otu nnyocha e mere n'ógbè ahụ chọpụtara na ọbụna afọ ole na ole gara aga, ndị nọ na Makhunik adịghị adịkarị elu 150 cm n'ịdị elu, ma ugbu a, ha na-adị ugbu a n'ogo. Akụkụ dị ukwuu nke ógbè a tupu akụkọ ihe mere eme ekpuchiwo unyi mgbe afọ 5,000 gachara kemgbe ndị dwarfs si n'obodo ahụ pụọ, na njem nke dwarfs Shahdad ka bụ ihe omimi.
