Ná mmalite narị afọ nke 20, otu ụkọchukwu aha ya bụ Carlo Crespi Croci mere nchọpụta pụrụ iche n’ime oké ọhịa Ecuador, bụ́ nke e mesịrị jiri nlezianya nyochaa ma bipụta ya n’akwụkwọ nnyocha dị iche iche.
Crespi rụrụ ọrụ dị ka onye ụkọchukwu n'ọtụtụ oge ndụ ya na n'agbanyeghị eziokwu ahụ bụ na ọ dịtụbeghị mgbe ọ bụ onye kwere ekwe n'ihe gbasara ụwa ọzọ ọ na-enweghị ike ijide n'aka iche echiche banyere ya ka o jiri anya ya abụọ hụ nchọpụta ahụ.
Gịnị kpọmkwem ka Nna Carlo Crespi gbara akaebe?
Fada Crespi sụrụ ngọngọ gafee nnukwu ọbá akwụkwọ ọbịbịa nke ọla edo juru nke juputara na mpempe ọla edo, platinum na ọla ndị ọzọ dị oke ọnụ ahịa.
Cueva de Los Tayos bụ aha ọgba ahụ ebe achọpụtara ihe ndị a niile na ihe ochie. Ndị ọchịchị Ecuador gbara aka na nchọpụta ahụ, mana nke bụ eziokwu bụ na ma gọọmentị Ecuadorian na Britain kwadoro nyocha nke ọma nke ọgba ndị a, nke dọtara uche nke ọtụtụ ndị nchọpụta nọọrọ onwe ha.
Neil Armstrong, nwoke mbụ jere ije n'elu ọnwa, bụ otu n'ime ndị ikom ahụ na-ekere òkè na nyocha nke nnukwu ọwa ọgba ndị o yikarịrị ka ụmụ mmadụ rụrụ. Ọ bụrụ na egosipụtara na nke a bụ eziokwu, ọ ga-ekpughe ihe niile na-ekwekọghị ekwekọ na njehie na akụkọ ihe mere eme na mmalite anyị.
Otú ọ dị, e nwebeghị nyocha na nyocha nke ọma n'ọgba ahụ n'ihi na ọwara ndị a buru ibu ma yie ka ọ na-aga n'ihu ruo mgbe ebighị ebi, ma ihe anyị hụworo ruo ugbu a dị egwu.
Njem njem na Cueva de Los Tayos
Na 1976, otu nnukwu njem njem (Njempụ 1976 BCRA) banyere Cueva de Los Tayos na-achọ ọwara ndị wuru ewu, ọla edo furu efu, ihe osise ndị na-adịghị ahụkebe, na “ọbá akwụkwọ ọla” oge ochie, nke e chere na ọ bụ mmepeanya furu efu nke ndị ọzọ na-enyere aka hapụ ya. Otu n'ime ndị otu ahụ bụ onye mbụ na-enyocha mbara igwe America bụ Neil Armstrong, anyị ekwuola.
Maka ogologo oge onye ọ bụla nwere ike icheta, ụmụ amaala Ndị Shuar nke Ecuador anọwo na-abanye n'ime nnukwu ọgba aghara dị n'oké ọhịa nke kpuchiri elu ugwu ọwụwa anyanwụ nke Andes. Ha na-arịda, na-eji ubube ndị e ji osisi vine mee, site n’otu n’ime ọnụ ụzọ atọ kwụ ọtọ, nke kasị ukwuu n’ime ya bụ okporo osisi dị mita 213 (mita 65) nke na-eduba n’ime ọdụ ụgbọ mmiri na ọnụ ụlọ ndị na-agbatị, dị ka anyị maara. ọ dịkarịa ala 2.85 kilomita. Ọnụ ụlọ kachasị ukwuu ruru 295 ụkwụ na 787 ụkwụ.
Maka ndị Shuar, ọgba ndị a abụwo ebe etiti maka omume ime mmụọ na nke emume, ebe obibi nke mmụọ dị ike yana tarantulas, akpị, spiders, na boas egwurugwu. Ha bụkwa ebe obibi nke nnụnụ mmanụ n'abalị, nke a maara na mpaghara dị ka tayos, n'ihi ya aha ọgba ahụ. Tayos bụ nri ọkacha mmasị nke Shuar, ihe ọzọ mere ha ji nwee obi ike na omimi nke usoro ọgba.
N'ime ọrụ ha dị ka ndị nlekọta nke usoro ọgbara ọhụrụ, ndị Shuar hapụrụ n'udo n'ime narị afọ gara aga ma ọ bụ abụọ, ewezuga onye na-atụ anya ọla edo na-agbagharị na 1950 na 60s. Ruo mgbe ahụ, otu Erich von Däniken kpebiri itinye aka na ya.
Onye edemede Switzerland weghaara echiche zuru ụwa ọnụ na 1968 site na mbipụta nke akwụkwọ ya Gbọ ịnyịnya nke Chi? nke bụ akụkụ buru ibu maka mpụta nke echiche ndị mbara igwe oge ochie ugbu a. Mgbe ahụ, afọ atọ ka e mesịrị, o bipụtara Ọlaedo nke Chi, na-ewepụta echiche nke amachaghị banyere Cueva de Los Tayos n'ọchịchọ agụ ya.
In Ọlaedo nke Chi, von Däniken kọrọ ihe János Juan Móricz, bụ́ onye na-eme nchọpụta, bụ́ onye kwuru na ya banyere n'ọgba ndị ahụ na 1969. O kwuru na ya achọpụtala otu ebe dị oké ọnụ ahịa nke ọla edo, ihe ndị e ji emepụta ihe na ihe ọkpụkpụ, na “ọ́bá akwụkwọ ọla.” nwere ozi furu efu echekwara na mbadamba ọla. Ọ na-ekwukwa na ọgba ndị ahụ n'onwe ha bụ ndị aka ochie, ka o kwuru, bụ́ nke ụfọdụ ọgụgụ isi dị elu kere ugbu a n'akụkọ ihe mere eme.
O mekwara ka njem sayensị izizi izizi gaa Cueva de Los Tayos. Stan Hall, onye injinia obodo Scotland onye gụrụ ọrụ von Däniken, duziri njem njem 1976 BCRA. O toro ngwa ngwa wee ghọọ otu n'ime njem ọgbara ọhụrụ nke oge ya, yana ihe karịrị mmadụ 100 so na ya. Ndị a gụnyere ndị ọrụ gọọmentị Britain na Ecuadorian, ndị isi sayensị na ndị ọkachamara n'ọkpụkpụ, ndị agha pụrụiche nke Britain, oghere ndị ọkachamara, na ọ dịghị onye ọzọ karịa astronaut Neil Armstrong, onye jere ozi dị ka Onye isi oche nsọpụrụ nke njem ahụ.
Njem ahụ gara nke ọma, opekata mpe n'ọchịchọ ya na-enweghị isi. Edebere netwọk ọgbara ọhụrụ nke ọma karịa ka ọ dị na mbụ. Edekọla ihe nchọta zoological na botanical. E mekwara nchọpụta ihe mgbe ochie. Ma ọ dịghị ọlaedo a chọtara, ọ dịghị ihe ndị e ji emepụta ihe nke ụwa ọzọ a chọtara, ọ dịghịkwa ihe ịrịba ama nke ọbá akwụkwọ ọla. Usoro ọgba, kwa, pụtara ka ọ bụ ihe sitere n'ike okike karịa ụdị injinia dị elu ọ bụla.
Mmasị na Cueva de Los Tayos eruteghịkwa ebe kachasị elu nke njem 1976, mana ọtụtụ njem nyocha emeela kemgbe. Otu n'ime njem ndị na-adịbeghị anya bụ nke Josh Gates na ndị otu ya maka oge nke anọ nke usoro telivishọn Njegharị Amaghi. Gates ji ndị nduzi Shuar na Eileen Hall banye n'ime usoro ọgba ahụ, ada nke Stan Hall nwụrụ site na njem 1976.
mmechi
Ọ bụ ezie na njem ndị dị otú a arụpụtala nchọpụta anụmanụ na mbara ala na-adọrọ mmasị, a ka nwebeghị akara ọla edo, ndị ọbịa, ma ọ bụ ọba akwụkwọ. Otú ọ dị, ụfọdụ n'ime nnyocha ndị a amụbawo ohere na e ji aka aka kee ọwara ọgba ndị ahụ. Ya mere ajụjụ na-enweghị mgbagha bụ: Gịnị kpatara mmadụ ga-eji wuo nnukwu usoro ọgba a? Ọ dị ka ọ̀ bụ ụmụ mmadụ kpatara mmepe nke ọgba ndị a. Mana ònye na mgbe e nyere ya ọrụ imepụta usoro mgbagwoju anya na ọkaibe?
Kedu ihe kpatara wuo ihe dị omimi n'ime ụwa ma ọ bụrụ na ị nweghị ihe ị ga-ezobe? N'agbanyeghị, ọgba ahụ na-aga n'ihu na-akpali mmasị nke ọtụtụ ndị ọkà mmụta na ndị nchọpụta.
