Ua hōʻike ʻia nā mea huna o ʻAigupita: ʻO ka Labyrinth nalowale o ʻAigupita kahiko

No nā kaukani makahiki, ʻo ka Labyrinth Nui o ʻAigupita kahiko he moʻolelo no kēia ao, akā i kēia manawa, ke ʻeli nei ka poʻe kālaihonua i ka moʻolelo nalowale - nā hōʻailona hoihoi o kona ola maoli.

Ma kahi o 2,500 mau makahiki i hala aku nei, aia kekahi "labyrinth" nui loa ma ʻAigupita, ma nā ʻōlelo a kahi mea kākau moʻolelo Helene kaulana i ʻike ia, "ʻoi aku ma mua o nā pyramid." No nā makahiki he mau kaukani, ke hoʻomau nei ka Labyrinth Nui o ʻAigupita Nui i wahaheʻe i kēia ao, akā i kēia manawa, ke ʻeli nei nā archaeologists i ka mōʻaukala nalowale - nā hōʻailona hoʻonāukiuki o kona ola maoli.

Ke kaha kiʻi ʻana o ka labyrinth
Ke kaha kiʻi ʻana o ka labyrinth Aigupita © cosco.one

ʻO ka Labyrinth Nui o ʻAigupita Kahiko

He hale nui ka Labyrinth Nui o ʻAigupita Kahiki, he ʻelua papa o ke kiʻekiʻe. Ma loko, he 3,000 mau keena ʻokoʻa, pili ʻokoʻa i nā alahele āpau o nā alahele paʻakikī loa i hiki ʻole i kekahi ke hele i waho me ke alakaʻi ʻole. Ma ka lalo, aia kahi pae honua i lawelawe ʻia ma ke ʻano he hale kupapaʻu no nā mōʻī, a ma ka luna he kaupaku nunui i hana ʻia mai loko mai o hoʻokahi pā pōhaku nunui.

Ua wehewehe nā mea kākau kahiko he lehulehu i ka ʻike maka ʻana iā ia ma mua, akā 2,500 mau makahiki ma hope, ʻaʻole maopopo iā mākou ma hea ia. ʻO ka mea kokoke loa i loaʻa iā mākou kahi pā pōhaku 300-mika ākea ākea a kekahi i manaʻo ai ʻo ia ke kahua o ka Lost Labyrinth. ʻOiai, ua nalo loa nā moʻolelo kiʻekiʻe o ke kūkulu ʻia i nā makahiki.

A hiki i kēia lā, ʻaʻohe mea i ʻeli a i komo i loko. Ma mua o ka hana ʻana o kekahi i loko o ka Labyrinth, ʻaʻole mākou e ʻike maopopo inā ua loaʻa maoli iā mākou kahi mea kupaianaha nui loa o ʻAigupita.

ʻO ka mea huna i hōʻike ʻia e Herodotus

Herodotus
ʻO Herodotus o Halicarnassus (ca. 484-430 TK). Ua kākau ʻo Herodotus (Histories, Book, II, 148.) o ka labyrinth ma hope o kāna kipa ʻana i ka hale i ka kenekulia ʻelima Ma mua o ka wā maʻamau. Ua wehewehe ʻo Herodotos i ka labyrinth ma ke ʻano he kia hoʻomanaʻo nui no nā aliʻi he ʻumikūmālua (dodecarchs), ʻoi aku ka nui ma mua o nā pyramids.

Ia Herodotus, e like me ka nui o ka poʻe Helene, he ʻāina ʻo ʻAigupita i kū ʻole ka pīhoihoi a hoʻoulu i ka mahalo. He ʻāina ia o nā loina ʻē, nā mea kanu ʻē a me nā holoholona e like me ka ʻāina honua eccentric akā, ma mua o nā mea āpau, he ʻāina ia o nā hanana haku mele hoʻohiwahiwa.

Ua ʻike maka ʻo Herodotus i nā lima o nā mea kupaianaha o ko ʻAigupita me ka nalowale o Labyrinth a wehewehe pololei iā lākou. I ka puke ʻelua o kāna 'Mōʻaukala', Ua kākau ʻo Herodotus e pili ana i ka Labyrinth i ka 5th-kenekulia BC:

"ʻO kēia kaʻu i ʻike maoli ai, kahi hana ma ʻō aku o nā huaʻōlelo. No ka mea, inā e hui pū kekahi i nā hale o ko Helene a hōʻike i kā lākou hana, he mea liʻiliʻi ia i ka hana a me ka uku no kēia labyrinth. Akā ʻoi aku ka labyrinth ma mua o nā pyramids.

He ʻumikumamālua ona pā uhi - ʻeono i ka lālani e kū pono ana i ka ʻākau, ʻeono hema - nā puka o kekahi pae e kū pono ana i nā puka o kekahi. Ma loko, he ʻelua mau hale o ka hale a he ʻekolu kaukani lumi i loko o ia hale, a ʻo ka hapalua o lākou aia ma lalo o ka honua, a ʻo ka hapalua ʻē aʻe ma luna pono o lākou.

Lawe ʻia wau i loko o nā keʻena o ka papa kiʻekiʻe, no laila ʻo kaʻu e ʻōlelo ai no lākou mai kaʻu mau maka ponoʻī, akā ʻo nā mea i lalo e hiki ai iaʻu ke kamaʻilio wale nō mai ka hōʻike, no ka mea ua hōʻole ka poʻe o ʻAigupita e hōʻike iaʻu. aia i loko o lākou nā hale kupapaʻu o nā mōʻī nāna i kūkulu ka labyrinth, a me nā hale kupapaʻu o nā crocodile laʻa.

ʻO nā keʻena o luna, ma ka ʻaoʻao ʻē, ua ʻike maoli nō wau, a paʻakikī i ka manaʻo he hana na nā kāne ia; ʻO nā ala helehelena paʻakikī a paʻakikī hoʻi mai kēlā keʻena a i kēia keʻena a mai ka ʻaha a i ka ʻaha he mea kupanaha loa iaʻu, ʻoiai mākou e hele ana mai kahi pā i nā lumi, mai nā keʻena i nā hale hōʻikeʻike, mai nā hale hōʻikeʻike i nā lumi hou aku a ma laila i loko o nā pā he nui aku.

ʻO ke kaupaku o kēlā me kēia keʻena, ka pā, a me ka hale hōʻikeʻike e like me nā paia pōhaku. Uhi ʻia nā paia i nā kiʻi kālai ʻia, a kūkulu maikaʻi ʻia kēlā me kēia pā hale i ke kinikini keʻokeʻo a hoʻopuni ʻia e kahi kolone.

No kekahi manawa lōʻihi, ʻike ʻole ʻia kahi maoli o ka Labyrinth Nui. Ma hope o ke kipa ʻana o Herodotus i ka "legendary" Labyrinth o ʻAigupita ma kahi o 2500 mau makahiki i hala aku nei, ua nalowale ka hale i nā noe o ka manawa.

ʻO ka ʻike a Polofesa Flinders Petrie

ʻO Sir William Matthew Flinders Petrie
ʻO Sir William Matthew Flinders Petrie ka mea paionia o ka ʻōnaehana systematic methodology in archeology, i hana i ka ʻeli nui mua ma Hawara ma 1888-1889 a me 1910-1911. Ua hōʻike ʻo ia i nā hōʻoia o ka hana kanaka a me ka hana mai ka Middle Kingdom a hiki i nā manawa Coptic. ʻO ka mea mua o ka hana archaeological a Petrie ma Hawara, ʻo ia ke aʻo ʻana i ka pyramid Middle Kingdom. ʻO ka lua, ua hoihoi ʻo ia i ka labyrinth o nā kumu palapala. © Kahua Aupuni

I ka makahiki 1888, aia paha ʻo Professor Flinders Petrie i kahi kahua maoli o ka Egypt Labyrinth ma Hawara. Ua lawa nā kumu mua i hiki ai i ka nui a me ke kuhikuhi o ka hale ke hoʻoholo paʻa ʻia. ʻO ka Labyrinth ma kahi o 304 mau mika ka lōʻihi a 244 mau mika ākea. I nā huaʻōlelo ʻē aʻe, ua lawa ia e paʻa i nā luakini nui o Karnak a me Luxor!

Hawara: ʻO ka pyramid o Paraʻo Amenemhat III

hawara-pyramid
ʻO ka Pyramid o Amenemhet III, ke aliʻi nui hope loa o ka moʻokūʻauhau 12 (ma kahi o 1855-1808 BCE) ma Hawara, ʻAigupita, mai ka hikina. © Wikimedia Commons

ʻO Amenemhat III ke aliʻi mana hope loa o ka 12th Dynasty, a ʻo ka pyramid āna i kūkulu ai ma Hawara, i ka 19 kenekulia BC, ua manaʻo ʻia ma hope o ka lā i kapa ʻia ʻo "Black Pyramid" i kūkulu ʻia e ka luna hoʻokahi ma Dahshur. Manaʻo ʻia ʻo kēia ko ʻAmelemhet wahi hoʻomaha loa. Ma Hawara aia kekahi hale kupapaʻu paʻa (pyramid) o Neferu-Ptah, ke kaikamahine a Amenemhet III. Ua loaʻa kēia hale kupapaʻu ma kahi o 2 km ma ka hema o ka piramida a ke aliʻi.

ʻO ka luakini hale make nui e kū kokoke ana i kēia pyramid i manaʻo ʻia ua hoʻokumu ʻia ke kumu o ka hale o nā hale me nā hale hōʻikeʻike a me nā pā hale i kapa ʻia ʻo "labyrinth" na Herodotus, a ʻōlelo ʻia e Strabo lāua ʻo Diodorus Siculus.

ʻO Dahshur: ʻO ka Pyramid ʻEleʻele a me ka Pyramidion

ʻO ka Pyramid ʻEleʻele ma Dahsur.
ʻO ka Pyramid ʻEleʻele ma Dahsur. © Wikimedia Commons

Ua kūkulu ʻia ka Pyramid ʻEleʻele e King Amenemhat III (1860-1814 BC) ma ke Aupuni Waena o ʻAigupita (2055–1650 BC). ʻO ia kekahi o nā pyramid ʻelima i koe o nā pyramid he ʻumikūmākahi kumu ma Dahshur ma ʻAigupita. Inoa inoa "He mana ʻo Amenemhet," ua loaʻa ka pyramid i ka inoa "Pyramid ʻEleʻele" no kona ʻano pouli, pala e like me kahi puʻu ʻōpala.

ʻOiai ʻo ka pyramid kahiko i ʻike ʻia ma ʻAigupita i kūkulu ʻia ma kahi o 2630 BC ma Saqqara, no ka mōʻīʻekolu aliʻi King Djoser, ʻo ka Pyramid ʻEleʻele ka mea mua ma ʻAigupita i hoʻokipa i ka pharaoh make a me kāna mau mōʻī wahine. Eia naʻe, ʻaʻole i kanu ʻia ʻo Paraʻo Amenemhat III ma aneʻi. Ua kanu ʻia ʻo ia ma Hawara pyramid, ke kū kaʻao ka Labyrinth kaʻao me kēia.

Loaʻa ka pyramidion ma ka "Pyramid ʻEleʻele" o Amenemhat III ma Dahshur.
Loaʻa ka pyramidion ma ka "Black Pyramid" o Amenemhat III ma Dahshur. © Wikimedia Commons

ʻO ka pyramidion, ʻo ia ka pōhaku o ka pyramid a i ʻole obelisk, i uhi ʻia me nā kahakaha a me nā hōʻailona hoʻomana. Ua wili ʻia kekahi o kēia mau mea, alakaʻi i nā mea noiʻi e hoʻopau i ka hoʻohana ʻole ʻia o ka pyramidion a i ʻole hoʻohaumia ʻia i ke au o Akhenaten.

ʻO Pyramidion, ʻo ia ka pōhaku kiʻekiʻe o kahi pyramid a i ʻole obelisk, i kapa ʻia hoʻi ka pōhaku Benben. I loko o nā kaʻao o ka hana Heliopolitan o ka hoʻomana kahiko o ʻAigupita, ʻo Benben ka puʻu i kū aʻe mai ka wai primordial Nu kahi i noho ai ke akua mea hana Atum.

ʻO ka pōhaku Benben kumu, kapa ʻia ma hope o ka puʻu, he pōhaku kapu ia ma ka luakini o Ra ma Heliopolis. ʻO ia kahi kahi i hāʻule ai nā kukuna mua o ka lā. Manaʻo ʻia ʻo ia ka prototype no nā obelisks ma hope a ua hoʻokumu ʻia nā capstones o nā pyramid nui i kāna hoʻolālā.

ka ʻO ke akua manu ʻo Bennu, ka mea paha i hāpai i ka manu make ʻole ʻo Phoenix, ua hoʻohanohano ʻia ma Heliopolis, kahi i ʻōlelo ʻia e noho ana ma ka pōhaku Benben a i ʻole ma ka lāʻau wilou laʻa. ʻO nā pōhaku Benben he nui, kālai pinepine ʻia me nā kiʻi a me nā kahakaha, i loaʻa i nā hale hōʻikeʻike a puni ka honua, a ʻo ka pyramidion o ka "Black Pyramid" kekahi o lākou.

Nalo ʻo ʻAigupita Labyrinth - nā ʻike hou

Labyrinth ʻAigupita
ʻO ke kiʻi o ka Labyrinth ʻAigupita 'I kēia manawa' a me 'A laila'. © Moolelo Kahiko

Me nā koena ʻole i ʻike ʻia, ua manaʻo ʻia ka moʻolelo o ka Labyrinth Aigupita Nui he moʻolelo wale nō i hoʻoili ʻia e nā hanauna a hiki i ka wehe ʻana o Egyptologist Flinders Petrie i kāna "kumu" i ka hopena o 1880, e alakaʻi ana i ka poʻe loea i nā kumumanaʻo i hoʻopau ʻia ka labyrinth ma lalo o ke au o Ptolemy. II, a ua hana mua e kūkulu i ke kūlanakauhale kokoke iā Shedyt e hoʻohanohano i kāna wahine ʻo Arsinoe.

ʻO ka limamona limamona. Ua manaʻo ʻo Sir Flinders Petrie he mea hoʻohālikelike kēia no ka pyramid ʻo Hawara. Ua ʻōlelo ʻia kahi papahana kūkulu Ptolemaic nui ma Shedyt ma ke ʻano he wahi hope loa o nā kolamu limestone o ke Aupuni Waena a hemo i wehe ʻia mai Hawara, a ua nalowale.
Piramida pōhaku ʻeʻe. Manaʻo ʻo Sir Flinders Petrie he kumu hoʻohālike kēia no Hawara pyramid. Ua manaʻo ʻia kahi papahana hale Ptolemaic nui ma Shedyt ma ke ʻano he huakaʻi hope loa o nā kolamu limestone a me nā poloka i wehe ʻia mai Hawara, a nalowale kēia manawa. © Wikimedia Commons

Akā, i ka 2008, ua hana ka poʻe kālaiʻike i ka Mataha Expedition i kahi mea kupaianaha ma lalo o ke one. Ke nānā lākou i nā ʻāpana o ke kahua ma Hawara ua loaʻa iā lākou kahi manaʻo ikaika o nā keʻena paʻakikī a me nā paia he mau mika ka mānoanoa ma lalo o ka papa i kahi hohonu hohonu.

ʻO ka Pyramid o ka 12th Dynasty Paraʻo ʻAmelemhat III ma Hawara, mai ka hikina.
ʻO ka Pyramid o Paraʻo Amenemhat III ma Hawara. Ua nānā ka poʻe kālaihonua i ke one e pili ana i kēia puʻupuʻu pyramid. © Wikimedia Commons

Ua hōʻoia nā hōʻike o ka pūʻulu noiʻi aia kekahi mau hiʻohiʻona archeological i ka hema o ka pyramid Hawara o Amenemhat III. Ua hōʻike ʻia ka scannings i nā paia kū ʻo ka awelika mānoanoa o kekahi mau mika, i hoʻopili ʻia e hana i nā lumi i pani ʻia.

Panina

Ua kipa ʻia ka Labyrinth Nui o ʻAigupita Kahiki a ʻike maka maka ʻia e nā mea kākau moʻolelo nui o nā millennia i hala aku nei, akā i ka hopena, ua nalowale i ke one o ka wao akua a ʻike ʻole ʻia kona kino ma mua o 2,500 mau makahiki.

I kēia kenekulia 21, ua wehe mākou i nā wahi neoneo ma lalo, aia kahi Labyrinth o lalo e like me ka mea kākau kahiko i wehewehe ʻia. Akā ʻo Labyrinth Nui maoli ia o ʻAigupita Kahiki ʻaʻole paha i uhi ʻia i kahi mea pohihihi mōʻaukala enigmatic.